یکی از زائران امسال اربعین به ما می‌گوید: «اگر در سال‌های گذشته ما نگرانی‌هایی در مورد امنیت داشتیم امسال با هیچ‌گونه مشکلی مواجه نشدیم. به خصوص اینکه ایستگاه‌های بازرسی عراق با ایرانی‌ها رفتاری دوستانه داشتند.» اسماعیل سلطنت‌پور، زائری که هر سال به این مراسم می‌رود، امسال را باشکوه‌تر از سال‌های دیگر عنوان می‌کند: «برگزاری مراسم از همه لحاظ بهتر از سال‌های پیشین بوده است.» هر چند تعدادی از زائران از قطعی ناگهانی برق و کمبود آب گفتند و ستاد هلال‌احمر اربعین خبر از ۹۹ نفر فوتی و هزاران درمان ثبت‌شده را گزارش داده است اما به گفته یکی از زائرانی که از آمریکا به این مراسم آمده بود؛ هیچ روزی بدون غذا سر نکردم و این مساله حیرت‌زده‌ام کرد.

گردش مالی از خورد و خوراک تا اقامت

زائران اربعین هر ساله از نجف به کربلا با موکب‌هایی که در مسیر است پذیرایی می‌شوند. یکی از هزینه‌های موثر در جریان گردش مالی در مراسم اربعین، همین هزینه‌های خورد و خوراک به شمار می‌رود. با توجه به این مساله اگر ما، ۲۲ میلیون نفر را در نظر بگیریم که به‌طور متوسط ۵ روز در راه بوده باشند، هر روز غذای آنها برای صبحانه، ناهار، شام و آب آشامیدنی بیش از میلیاردها تومان می‌شود. سید حمید حسینی می‌گوید: «شما به این رقم باید درصد کالاهای وارداتی به عراق را هم حساب کنید که گردش مالی بزرگی را میان عراق و کشورهای همسایه‌اش رقم می‌زند.»

سیدمجید میراحمدی، معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور و رئیس ستاد مرکزی اربعین هم اعلام کرده، «هزار و ۲۰۰ موکب در مرزهای ما فعالیت شبانه‌روزی داشتند. مساله آب و یخ برای ما مهم بود بنابراین بیش از ۱۴۰ میلیون بطری آب برای زوار عزیز فراهم و ۳۱۰ هزار قالب یخ ۲۰ کیلویی را تولید کردیم و کارخانه‌های تولید یخ را در مرزها مستقر کردیم. مساله مهمی بود که به فضل خدا انجام شد.» افزون بر این خدمات یکی از زائران می‌گوید که چند شرکت عراقی و موسسه‌های خیریه و هزاران داوطلب، مسوولیت تامین غذای مردم را در مراسم به عهده داشتند. مردمی که بیش از محلی برای اقامت تنها به زیارت می‌اندیشیدند و بسیاری از مردم عراق درهای خانه‌های خود را به روی زوار کربلا باز کرده بودند اما اگر فقط نگاه کلی و سرانگشتی به هزینه‌های اقامت داشته باشیم، می‌بینیم که عراق چه گردش مالی را در این شب‌ها داشته است.

به گفته بسیاری از زوار بیش از هزار هتل و اقامت‌‌گاه و مسافرخانه فقط در کربلا است البته اگر اقامت مردم در نجف و سایر شهرهای عراق را نادیده بگیریم. از سوی دیگر به گفته بسیاری از زائران در این مدت حتی یک جای خالی برای اقامت در هتل‌ها و اقامتگاه‌ها وجود نداشته و هر هتل به‌طور متوسط ۲۰۰ اتاق داشته باشد و هزینه اقامت به‌طور متوسط شبی ۳ میلیون تومان باشد، بنابراین ۶۰۰ میلیارد تومان فقط برای اقامت هزینه در این مدت شده است.

شرایط حمل‌ونقل اربعین

یکی دیگر از مهم‌ترین چالش‌ها در برگزاری مراسم اربعین همواره حمل‌ونقل بوده که مهم‌ترین گردش مالی هم برای مردم عراق داشته است. اگر فقط ما ایران را در نظر بگیریم و روش‌های رسیدن به کربلا هواپیمایی، ریلی و زمینی، آن‌گاه متوجه مبالغ جابه‌جا شده می‌شویم.  بر اساس آمار، هزار و ۳۷۲ مجوز پرواز از تهران به نجف و بغداد از مبدا فرودگاه امام (ره) برای ایام اربعین صادر شده که از این میزان تعداد ۵۱۸ مجوز مربوط به پروازهای فوق‌العاده است. نرخ پروازها به‌طور متوسط رفت و برگشت حدود ۸ میلیون تومان بوده که به جز آن باید گردش مالی در دو فرودگاه بغداد و نجف را هم افزود.

از سوی دیگر پایش‌ها نشان می‌دهد که خروج از مرز مهران ۱/ ۴۷ درصد، شلمچه ۳/ ۲۵درصد، چذابه ۵/ ۹ درصد، خسروی ۳/ ۱۵ درصد، تمرچین ۵/ ۱ درصد و باشماق ۳/ ۱درصد بوده است که معمولا از هر مرزی به نجف به صورت متوسط رانندگان عراق ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزارتومان دریافت می‌کردند. به این گردش مالی می‌توان سفر سه هزار و ۳۴۱ نفر از طریق راه‌آهن به کرمانشاه و خرمشهر و همچنین تاکسی‌های اینترنتی ۷۲ هزار سفر زائران در مسیر رفت و برگشت را رقم زدند که بیشتر آنها هنگام برگشت به یک تا دو میلیون می‌رسید. گردش مالی اربعین نشان از آینده اقتصادی پویایی برای عراق و همسایگانش خواهد داشت.

دنیای اقتصاد