احمد مهمدی، رئیس آزمایشگاه فولادسازی و ریخته‌گری مداوم، در گفت‌وگو با خبرنگار فولاد از تعمیر و بازسازی فرز نیمه‌سنگین آزمایشگاه باومن در مجموعۀ آزمایشگاه فولادسازی که به‌دلیل تحریم‌ها و عدم سرویس‌دهی از سوی شرکت سازنده از رده خارج شده بود، می‌گوید.
در ابتدا در خصوص نقش این تجهیز توضیح دهید.
در آزمایشگاه فولادسازی به‌منظور پایش و بررسی عیـوب داخلی تخــتال از نظر جــدایش، ترک، آخال و... از روش‌های سولفور پریـنت (تست باومن) و ماکرو اچ استفاده می‌گردد.
به این منظور پس از برش نمونه‌ها در واحد 28 فولادسازی، قطعاتی در ابعاد حدود 20 در 30 سانتی‌متر از کل عرض تختال تهیه و به آزمایشگاه ارسال می‌شود. در آزمایشگاه ابتدا لازم است سطح این نمونه‌ها با استفاده از دستگاه فرز نیمه‌سنگین موجود پرداخت و آماده‌سازی شود و در نهایت در فرایندهای جداگانه مورد تست باومن و یا ماکرو اچ قرار گیرد که انتخاب نوع تست بستگی به گرید تختال، میزان سولفور موجود در آن و همچنین درخواست مشتری دارد.
نقش تست باومن در این فرایند چیست؟
در فرایند تست باومن، پس از آماده‌سازی نمونه‌ها با استفاده از دستگاه فرز نیمه‌سنگین آزمایشگاه، صفحاتی از جنس کاغذ عکاسی سیاه‌وسفید، پس از فعال شدن در اسیدسولفوریک، به مدت چند دقیقه روی سطح پرداخت شده قرار می‌گیرد و در نهایت بر اثر فعل و انفعالات شیمیایی ناشی از محل تجمع برخی ترکیبات موجود در نمونه با ترکیبات حساس موجود در کاغذ عکس‌های فعال‌شده، تصویر عیوب داخلی تختال روی این صفحات مشخص می‌شود.
در فرایند تست ماکرو اچ، پس از آماده‌سازی و پرداخت نمونه‌ها، با استفاده از دستگاه فرز نیمه‌سنگین، بر سطح این نمونه‌ها اسیدکلریدریک داغ با دمای بین 70 تا 80 درجۀ سانتی‌گراد به نسبت یک به یک با آب، به مدت چند دقیقه پاشیده می‌شود و در نهایت عیوب داخلی تختال مشخص شده و توسط دوربین عکاسی تصویربرداری و گزارش می‌گردد.
اهمیت انجام این تست‌ها در تولید محصولات ویژه چیست؟
بسیاری از محصولات مهم و استراتژیک ناحیۀ فولادسازی مانند تختال‌های گازترش و شیرین، اغلب تختال‌های صادراتی و گریدهای حساس لازم است پیش از ترخیص و ارسال به بیرون از شرکت، مورد فرایند تست باومن یا ماکرو اچ قرار گیرند و فقط در صورت اطمینان از کیفیت داخلی تختال‌ها با استفاده از این دو تست، امکان ارسال تختال برای مشتری وجود دارد. بنابراین این تست‌ها یکی از ابزارهای بسیار مهم در فرایند تعیین کیفیت تختال‌های تولیدشده است.
این دستگاه‌ها به‌طور مشخص در چه واحدی مورد استفاده قرار گرفته‌اند؟
از ابتدای راه‌اندازی شرکت فولاد مبارکه، دو دستگاه فرز نیمه‌سنگین در آزمایشگاه باومن در مجموعۀ آزمایشگاه فولادسازی نصب گردید که در طی این سال‌ها به دلیل استفادۀ زیاد از این تجهیزات، دستگاه فرز نیمه‌سنگین شمارۀ 2 از مدار خارج شد و نیاز به تعمیرات اساسی و راه‌اندازی مجدد داشت.
با توجه به رویکرد شرکت مبنی بر فروش تختال و همچنین افزایش تولیدات کیفی در ناحیۀ فولادسازی و موضوع صادرات تختال، عملا تست باومن در مجموعۀ تست‌های استراتژیک قرار گرفت و تعداد نمونه‌های ارسالی در طول یک سال تقریبا 10 برابر افزایش یافت.
به همین دلیل و به‌منظور اطمینان از آماده‌به‌کاری مداوم آزمایشگاه فولادسازی در پاسخ‌گویی به نیاز تولید ناحیۀ فولادسازی در زمینۀ تولید تختال‌های ویژه و همچنین روند کیفی‌سازی محصولات، از سال 97 فرایند بازسازی و راه‌اندازی دستگاه فرز نیمه‌سنگین شمارۀ 2 آزمایشگاه آغاز گردید.
در خصوص چگونگی فرایند تعمیر و بازسازی و نتایج آن توضیح دهید.
پس از آغاز مطالعات اولیه با کمک واحد مهندسی کارخانه و طی شدن روال اداری و استعلام از شرکت‌های مختلف، در نهایت با همکاری واحد امور قراردادهای خرید، قرارداد بازسازی این تجهیز با یک شرکت در اصفهان منعقد شد و با توجه به حساسیت این تجهیز و عدم امکان تأمین بسیاری قطعات از خارج در شرایط بسیار سخت تحریم و همچنین در شرایط شیوع کرونا، از ابتدای امسال فرایند بازسازی توسط شرکت آغاز شد و خوشبختانه با همت و تلاش همۀ همکاران درگیر در فرایند و همچنین شرکت پیمانکار، دستگاه راه‌اندازی، بازسازی و به‌روزرسانی شد و پس از تست‌های لازم در نهایت با موفقیت در مدار قرار گرفت.
دشواری تأمین تجهیز در شرایط تحریم، نبود قطعات یدکی خاص، عدم امکان اخذ سرویس‌های تجهیزات از طریق سازنده‌های خارجی و درنهایت اجرای پروژه در زمان شیوع بیماری و وضع موجود، اهمیت این کار را دوچندان کرد.
سخن آخر
در اجرای این پروژه از مدیران و همکاران واحدهای آزمایشگاه‌ها و به‌ویژه آزمایشگاه فولادسازی، مهندسی کارخانه، امور قراردادهای خرید، ناحیۀ فولادسازی، واحد 28 و شرکت پیمانکار که در این زمینه زحمات زیادی را متقبل شدند، تشکر و قدردانی می‌کنیم.