روایت رسمی از قرارداد راهبردی ایران و چین

   هشدار رئیس‌جمهور سابق

چند روز پس از آنکه هیات دولت جمهوری اسلامی پیش‌نویس برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های ایران و چین را تصویب کرد، محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور سابق و عضو مجمع تشخیص مصلحت بدون نام بردن از این سند، نسبت به قراردادی که به گفته او«مخفیانه با طرف‌های خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد» هشدار داد. محمود احمدی‌نژاد در تازه‌ترین سخنرانی خود با انتقاد از انعقاد یک «قرارداد جدید ۲۵ ساله» و بدون نام بردن از کشوری که این قرارداد با آن امضا شده گفت: «هر قراردادی که مخفیانه و بدون درنظر گرفتن خواست و اراده ملت ایران با طرف‌های خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد، معتبر نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت.» به گزارش عصر ایران به نقل از دولت بهار، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام عصر روز شنبه ۷ تیر ۱۳۹۹ در مراسمی که به مناسبت سالروز هفتم تیر برگزار شد، با اشاره به تصویب معاهده برجام در مجلس گفت: «نمایندگان مجلس که این قرارداد را مورد تایید قرار دادند از متن آن اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند و اکنون نیز شنیده‌ام که در حال مذاکره هستند و می‌خواهند یک قرارداد جدید ۲۵ ساله با یک کشور خارجی منعقد کنند و هیچ‌کس هم خبر ندارد.» احمدی‌نژاد افزود: «مگر شما مالک کشور هستید که بدون اطلاع ملت و از کیسه ملت به دیگران می‌بخشید. ظرفیت هسته‌ای کشور و عزت ملت را دادید؛ اما تحریم‌ها سر جایش باقی‌مانده است. اگر اجازه دهید ملت از محتوای توافقات و معاهدات با طرف‌های خارجی اطلاع پیدا کند، به نفع خود شما خواهد بود زیرا افکار ملت فعال می‌شود و پیشنهاد می‌دهد و مطالبه می‌کند و اگر خلل یا اشکالی باشد؛ اصلاح می‌شود.»

   نگاه راهبردی ایران به چین

این سخنان احمدی‌نژاد با واکنش سخنگوی وزارت‌خارجه مواجه شد و موسوی ضمن رد این‌گونه صحبت‌ها گفت: «در سفری که رئیس‌جمهور چین به ایران داشت اعلام کرد که همکاری‌های ایران و چین راهبردی است و سندی هم همان جا امضا و اعلام شد که دو کشور برای همکاری‌ها سندی داشته باشند. در سفری که رئیس‌جمهور داشتند پیش‌نویس سند را به پکن بردند.» به گزارش خبرگزاری تسنیم، رئیس‌دستگاه دیپلماسی ادامه داد: «براساس نگاه راهبردی که به کشور دوست خود یعنی چین داریم تلاش کردیم که روابط درازمدتی را بین دو کشور در قالب یک سند تعریف کنیم و این آمادگی را داریم که براساس منافع متقابل این‌گونه سندها را نیز با کشورهایی که روابط دوستانه داریم به امضا برسانیم و با برخی از کشورهای دوست در این زمینه درحال رایزنی هستیم.»

   پاسخ وزارت‌خارجه به احمدی‌نژاد

همچنین موسوی در پاسخ به این سوال که رئیس‌جمهور سابق کشورمان که اکنون نیز عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است مطالبی را در این زمینه مطرح و اعلام کرده این سند جدا از آن چیزی است که شما اشاره کردید، توضیح داد: «ما یک سند داریم و آن همان چیزی است که در مورد آن توضیح دادم همان طور که اشاره شد این سند در حد پیش‌نویس است و باید در دو کشور نهایی شود. درباره مذاکراتی با چین سند دیگری نداریم.»

   توضیح ظریف درباره فضاسازی‌ها

این درحالی است که علاوه بر گمانه‌زنی‌های داخلی درخصوص این سند، در رسانه‌های خارجی نیز ادعاهایی پیرامون آن مطرح شده است. در این راستا ۸ مهرماه ۹۸، یک تارنمای انگلیسی خبری منتشر و ادعا کرد مطابق قرارداد ۲۵ ساله میان ایران و چین، پکن در ازای گرفتن امتیازاتی متعهد شد، ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری کند. به گزارش «تابناک»، این گزارش و ادعای «پترولیوم اکونومیست» بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های داخلی و خارجی به همراه داشت. محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگو با «ایرنا» ضمن رد این ادعا عنوان کرد: «این مساله از اساس، نادرست است.» وزیر امورخارجه گفت: «صرفا پیشنهادی از سوی ایران برای روابط ۲۵ ساله مطرح شده است.» ظریف در پاسخ به اینکه آیا بندهای این توافق را آن‌گونه که برخی رسانه‌ها مدعی شده‌اند، نادرست می‌دانید و بندهای این توافق چه هستند، پاسخ داد: «در اصل، توافقی در کار نیست که بندهایی داشته باشد. یک پیشنهاد برای برنامه‌ای ۲۵ ساله است که تازه باید بنشینیم و شروع به نوشتن توافق کنیم.»

   برنامه ۲۵ ساله‌ همکاری‌های ایران و چین

پیش نویس برنامه ۲۵ ساله ایران و چین روز سه‌شنبه سوم تیر ماه به تصویب هیات دولت رسید و حسن روحانی وزیرخارجه خود محمدجواد ظریف را مامور پیشبرد این برنامه کرد. در این نشست به وزارت‌خارجه ماموریت داده شد که طی مذاکرات نهایی با طرف چینی، بر‌اساس منافع متقابل بلندمدت، این برنامه را به امضای طرفین برساند. دو روز پس از آن، ظریف در توئیتی به زبان چینی خبر داد که در تماس ویدئویی با همتای چینی‌اش درباره مشارکت جامع استراتژیک دو کشور و پیشبرد برنامه ۲۵ ساله همکاری دو جانبه گفت‌و‌گو کرده است.

   حوزه‌های همکاری تهران-پکن

علی ربیعی، سخنگوی دولت روز سه‌شنبه، سوم تیرماه در نشست خبری با بیان تصویب پیش‌نویس برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های ایران و چین در هیات وزیران، گفت: «این طرح اثبات‌کننده شکست‌های آمریکا برای منزوی کردن ایران و قطع ارتباط کشورمان با جامعه بین‌المللی و عزم جمهوری اسلامی بر توسعه روابط با دیگر کشورهاست.» سخنگوی دولت با اشاره به اینکه طیف متنوعی از حوزه‌های همکاری میان ایران و چین همانند نفت‌خام، پتروشیمی، راه‌آهن و اتصالات دریایی مورد توجه قرار دارد افزود: «نحوه عملکرد و اجرای آن در مذاکرات جداگانه‌ای انجام می‌شود.» به گزارش «شانا» به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، وی با برشمردن مواد مهم طرح همکاری ۲۵ ساله ایران و چین تصریح کرد: «به رسمیت شناختن اشتراک‌های فرهنگی، تشویق چندجانبه‌گرایی، حمایت از حق برابر ملت‌ها و تاکید بر توسعه بومی دیدگاه‌های دو ملت از جمله مواد این طرح است. با داشتن روابط عمیق دوجانبه از زمان برقراری روابط دیپلماتیک در حوزه انرژی، زیرساخت‌ها، صنعت، علم و فناوری امروز گسترش قابل‌توجهی در روابط فیمابین  داریم و درحال تحقق این برنامه هستیم.»

   نقشه راه جامع

سخنگوی دولت با بیان اینکه آمادگی داریم بر همین اساس با همه همسایگان و کشورهای منطقه برای تنظیم یک نقشه راه روشن و جامع همکاری کنیم، ادامه داد: «ما عمیقا اعتقاد داریم که هیچ راهی جز چندجانبه‌گرایی و توسعه همکاری‌های منطقه‌ای و میان‌منطقه‌ای برای مواجهه با چالش‌های متنوعی که پیش روی رشد و توسعه است وجود ندارد.» ربیعی با اشاره به اینکه این مصوبه دولت می‌تواند سرآغازی برای پاسخ دادن به زیاده‌خواهی‌ها و سیاست‌هایی باشد که امروز در منطقه آسیا می‌خواهند ایران را منزوی کنند و مقاومت ایران را در گوشه‌هایی بشکنند، ادامه داد: «این بخشی از سیاست خارجی و فعالیت بین‌المللی ماست که امیدواریم به بهبود زندگی مردم ایران و مردم جمهوری خلق چین کمک کند.»

سخنگوی وزارت‌خارجه خبر داد

پاسخ‌های آماده تهران به تمدید تحریم تسلیحاتی

دنیای‌اقتصاد: سخنگوی وزارت امورخارجه ایران از برنامه‌ریزی چند اقدام ویژه در صورت تمدید تحریم تسلیحاتی و استفاده از مکانیزم ماشه توسط آمریکا خبر داد. همزمان وزارت‌خارجه آمریکا نیز اعلام کرده سفر دو روزه نماینده ویژه این کشور در امور ایران به امارات با هدف رایزنی با مقام‌های این کشور درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران انجام شده است. با نزدیک شدن به موعد 18 اکتبر (27 مهر) لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران بر مبنای قطعنامه 2231، تلاش‌های واشنگتن و متحدان آن برای ممانعت از این اتفاق دوچندان شده است.

به گزارش خبرگزاری فارس، سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه در نشست خبری با خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آمریکا اعلام کرده اگر تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران عملیاتی نشود، مکانیزم ماشه را با همراهی اروپا فعال خواهد کرد، اظهار کرد: اعلام کردیم آمریکایی‌ها نه حق و نه توان چنین کاری را دارند. با بدعهدی‌هایی که کردند و با اقدامات تخریبی علیه برجام و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ در جایگاهی نیستند که ادعا کرده و با استناد به این قطعنامه مفاد و دستاوردهای برجام را از بین ببرند. رایزنی‌هایی که با سایر اعضای شورای امنیت داشتیم همگی مخالف این رویه هستند و این کار را تقبیح کردند. سخنگوی وزارت‌خارجه گفت:‌ ما پیش‌بینی شکست دیگری برای آمریکا در این زمینه داریم. به آنها توصیه می‌کنیم آزموده را نیازمایند و راهی را که به بن‌بست است مجددا آزمایش نکنند.

موسوی در پاسخ به سوالی درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران و رایزنی‌های ایران با اروپا عنوان کرد: رویکرد غربی‌ها به‌ویژه آمریکایی‌ها در قضیه توانمندی‌های دفاعی ما یک رویکرد امنیتی‌سازی است که قابل قبول ما نیست. نشان دادیم چه با تحریم و چه بی‌تحریم درخصوص توانمندی‌های دفاعی به‌ویژه توانمندی‌های موشکی ایران با کسی تعارف و شوخی نداریم. او افزود: همه پیشرفت‌ها به‌رغم تحریم‌های ظالمانه‌ای بود که آنها علیه ایران به خرج دادند چه تحریم‌هایی که توسط شورای امنیت ایجاد شد و چه تحریم‌هایی که آمریکا به تنهایی اعمال کرد و چه تحریم‌هایی که اروپایی‌ها در مقاطع مختلف اعمال کردند.  سخنگوی دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: دوستان اروپایی کار عبثی را انجام می‌دهند و به بیراهه می‌روند. ادامه تحریم تسلیحاتی ایران برخلاف مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است. قطعا آثار و تبعاتی خواهد داشت که کشورهای اروپایی و بانیان چنین کاری باید پاسخگوی چنین کاری باشند. ما این را رویکرد درست و سازنده نمی‌دانیم. موسوی یادآور شد: نوع تعامل اروپا و آمریکا به ما ارتباطی ندارد و حاضر نیستیم از حقوق خود بگذریم و آنها را وجه‌المصالحه روابط پیچیده و عجیب و غریب یا ارباب و رعیتی آمریکا و اروپا قرار دهیم. سخنگوی وزارت امورخارجه در این خصوص از حضور و سخنرانی ویدئوکنفرانسی وزیر امورخارجه ایران در نشست شورای امنیت درباره قطعنامه ۲۲۳۱ خبر داد. این نشست قرار است امروز سه‌شنبه برگزار شود.

دو، سه اقدام ویژه برنامه‌ریزی شده

موسوی در پاسخ به سوالی درباره اینکه در صورت تمدید تحریم تسلیحاتی و استفاده از مکانیزم ماشه واکنش ایران به این اقدامات چه خواهد بود، گفت: دو، سه اقدام ویژه برنامه‌ریزی شده که بر حسب شرایط تصمیم‌گیری خواهد شد. فکر می‌کنم کار به آنجا کشیده نشود و امیدوارم این‌قدر عقل و درایت در آنها باشد که کار را به آنجا نکشانند. اقدام آمریکا در این مقطع به نتیجه نخواهد رسید. سخنگوی وزارت‌خارجه همچنین در این نشست درباره انتخابات آمریکا گفت: اینها موضوعات داخلی آمریکاست و ایران بنای مداخله در امور داخلی آمریکا و هیچ کشور دیگری را ندارد. آنچه بین مقامات آمریکایی و کاندیداهای مختلف می‌گذرد مسائل انتخابات و رقابت‌های حزبی خودشان است و برای ما اهمیت ندارد که آنها درباره کشورشان و سرنوشت کشورشان چگونه تصمیم می‌گیرند؛ آنچه برای ما مهم است نوع نگاه و تعامل آنها با ما و منطقه ماست که براساس منافع و سیاست‌های کلانی که داریم بعد از اینکه هر دولتی سر کار بیاید تنظیم و رفتار خود را براساس آن شکل خواهیم داد. این دیپلمات ارشد ایرانی عنوان کرد: ما خیلی نه منتظر انتخابات آمریکا هستیم و نه اتفاقات داخلی آنجا برای ما اهمیت دارد اما از بعد حقوق‌بشری و انسانی برای ایران و مردم ایران اتفاقاتی که رخ می‌دهد مهم است. کشوری که داعیه حقوق‌بشر دارد و سالانه درباره کشورهای دیگر گزارش حقوق‌بشر می‌دهد امروز علنی حقوق‌بشر و حقوق سیاهان را در کشور خود زیر پا می‌گذارد و با نقض سیستماتیک حقوق‌بشر مواجه است.

ایران محور رایزنی‌های هوک در امارات

همزمان با اظهارات سیدعباس موسوی، وزارت‌خارجه آمریکا اعلام کرد، سفر دو روزه نماینده ویژه این کشور در امور ایران به امارات با هدف رایزنی با مقام‌های این کشور درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران انجام شد. با شدت گرفتن تحرکات مقام‌های آمریکایی در شورای امنیت سازمان ملل برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، طبق اعلام وزارت‌خارجه آمریکا نماینده ویژه این کشور در امور ایران با هدف رایزنی علیه ایران به امارات سفر کرد. در بیانیه صادره با تاکید بر سفر ۲۷ و ۲۸ ژوئن (هفتم و هشتم تیرماه) هوک به امارات از دیدار و رایزنی‌های هوک با «شیخ عبدالله بن‌زاید آل نهیان» وزیرخارجه و «انور قرقاش» وزیر مشاور در امورخارجی امارات خبر داد. به روایت وزارت‌خارجه آمریکا، در این دیدارها درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل صحبت و رایزنی شد؛ تحریمی که قرار است ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (۲۷ مهرماه) منقضی شود. این وزارتخانه افزود: «هوک نماینده ویژه (آمریکا در امور ایران) مقام‌های اماراتی را در جریان تلاش‌های دیپلماتیک به‌منظور تمدید تحریم (تسلیحاتی ایران) قرار داد و آنها درباره خطر یک مسابقه تسلیحاتی در منطقه در صورت تجدید نشدن این تحریم صحبت کردند.» بیانیه وزارت‌خارجه آمریکا درباره رایزنی‌های ضدایرانی این مقام واشنگتن درحالی مطرح شده که او در جریان این سفر در چند مصاحبه از لزوم تمدید تحریم‌ تسلیحاتی ایران صحبت و لفاظی‌ها و اتهام‌زنی‌ها علیه ایران را تکرار کرد. تشدید فشارهای واشنگتن برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران که در مغایرت آشکار با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است، با هشدارهای ایران مواجه شده است. مقام‌های روسیه و چین هم ضمن اشاره به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و بی‌توجهی به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، در رد مواضع واشنگتن درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران موضع‌گیری کرده‌اند. نماینده ویژه‌ آمریکا در امور ایران که به تازگی به منطقه سفر کرده است در گفت‌وگویی مواضع ضدایرانی دولت کشورش را به‌ویژه پیرامون تمدید تحریم تسلیحاتی ایران مطرح کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از روزنامه نشنال، برایان هوک در گفت‌وگو با این روزنامه گفت که تحریم تسلیحاتی ایران که به مدت 13 سال پابرجا بوده، «توان ایران را برای نقل و انتقال آزادانه تسلیحات محدود کرده است.» هوک با ادعای اینکه ایران در مدت برقرار بودن این تحریم برای آنچه حلقه‌های نیابتی ایران در منطقه خواند، تسلیحات فراهم کرده است، مطرح کرد: با برداشته شدن این تحریم ایران قادر خواهد بود «در روز روشن» این کار را انجام دهد. نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با توجه به پیش‌نویس قطعنامه‌ای که دولت این کشور برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرده است، گفت: حمایت از این قطعنامه نباید انتخاب سختی باشد. هوک در ادامه اظهار کرد: هیچ کسی در جهان فکر نمی‌کند منطقه به سلاح بیشتر ایرانی نیاز دارد. بسیار مهم است که منطقه یک‌صدا از شورای امنیت سازمان ملل بخواهد که تحریم تسلیحاتی را تمدید کند. این کار درست و ضروری است که باید انجام شود.

ادعای بن‌زاید علیه ایران

همزمان با هوک، وزیرخارجه امارات نیز مدعی دخالت ایران در امور کشورهای عربی شد. به گزارش «ایسنا» به نقل از روزنامه الخلیج، عبدالله بن‌زاید آل‌نهیان در دیدار با برایان هوک مسوول امور ایران در رابطه با آخرین تحولات منطقه و مسائل بین‌المللی و آنچه را که تهدیدات ایران خواندند، بحث و رایزنی کردند. بن‌زاید در این دیدار آنچه را که «دخالت‌های ایران و هم‌پیمانانش در امور داخلی کشورهای عربی» خواند، محکوم کرد.

درخواست نتانیاهو از جامعه جهانی

از سوی دیگر و همراستا با تلاش‌های آمریکا و متحدان عربی آن در خلیج فارس، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز در یک نشست مجازی ضمن قدردانی از رئیس‌جمهور آمریکا برای همسویی با رویکرد این رژیم در برابر ایران، خواستار اعمال تحریم‌های بیشتری علیه ایران شد. به گزارش «ایسنا» به نقل از شبکه صهیونیستی آرتوز شوا، بنیامین نتانیاهو در نشست مجازی «مسیحیان متحد برای اسرائیل»(CUFI) اظهارات ضدایرانی خود را تکرار کرد و گفت: از رئیس‌جمهور ترامپ به خاطر تمام کارهایی که برای اسرائیل انجام داده است، متشکرم. اسرائیل هیچ‌گاه دوست بهتری در کاخ سفید نداشته است. امنیت اسرائیل با تصمیم جسورانه رئیس‌جمهور ترامپ برای خارج شدن از توافق هسته‌ای خطرناک با ایران بی‌اندازه تحکیم شده است. نتانیاهو که توافق هسته‌ای ایران را «کاری بیهوده» توصیف کرده با مطرح کردن ادعاهایی علیه ایران ادامه داد: زمان آن رسیده است که تمام کشورهای مسوول به آمریکا ملحق شده و ایران را تحریم کنند.