روز شنبه سی‌ام شهریورماه، دکتر رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت، به همراه جمعی از معاونان خود از خطوط تولید شرکت فولاد مبارکه، بازدید کرد. وی در جریان این بازدید در خصوص برنامه‌های حمایتی دولت از تولیدکنندگان داخلی گفت: سیاست اصلی دولت در همۀ زمینه‌ها پیشگیری از خام‌فروشی است. در این خصوص همواره برنامه‌های راهبردی زیادی تدوین و اجرا کرده‌ایم، تا‌جایی‌که درزمینۀ سنگ‌آهن، صادرات از 23 میلیون تن به کمتر از 8 میلیون تن رسیده و هر سال روند کاهشی داشته‌ایم.
جدیت در پیشگیری
از خام‌فروشی
وی با تأکید بر اینکه برنامه‌های پیشگیری از خام‌فروشی با شدت و قوت در حال پیگیری است، گفت: به‌منظور تأمین حداکثری نیاز فولادسازان داخلی، برنامۀ اکتشاف، استخراج و فرآوری معادن جدید در دستور کار قرار گرفته و به پیشرفت‌هایی هم دست یافته‌ایم. ان‌شاء‌الله با این اقدامات و برنامه‌های آتی در تأمین مواد اولیه موردنیاز فولادسازان مشکلی نخواهیم داشت.
وی با تأکید بر اینکه در کارخانه‌های فولادسازی کشور و به‌ویژه در فولاد مبارکه، برای خودکفایی در صنعت فولاد و صاحب فناوری شدن، گام‌های مؤثری برداشته شده است گفت: خوشبختانه نتیجۀ این اقدامات به احداث و بهره‌برداری از خطوط جدید انجامیده است. وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: با تلاش و همت همۀ مدیران و کارکنان کارخانه‌های فولادسازی کشور، ازجمله شرکت فولاد مبارکه، شاهد آن هستیم که بسیاری از ورق‌ها و محصولاتی که پیش از این وارداتی بودند، هم‌اکنون در کارخانه‌هایی نظیر فولاد مبارکه تولید می‌شوند و کشور از این حیث خودکفا شده است.
عملیاتی شدن
بخشنامه ها زمان‌بر است
حمیدرضا عظیمیان نیز با اشاره به ورود وزارت صنعت، معدن و تجارت به مسئله خام‌فروشی گفت: در واقع این وزارتخانه بعد از شنیدن نظرات تولیدکنندگان فولاد مبنی بر سختی‌های موجود بر سر راه تامین مواد اولیه خود که بیشتر شامل سنگ‌آهن است، تصمیماتی را اتخاذ کرده که در قالب بخشنامه‌های مقابله با خام‌فروشی محصولات معدنی، آن را ابلاغ کرده است. مدیرعامل فولاد مبارکه خاطرنشان کرد: در این رابطه وضع عوارض بر روی سنگ‌آهن، کنسانتره و گندله اعمال شده که بتوان جلوی صادرات بیش از حد را گرفت. وی ادامه داد: این موضوع توانست بخشی از مشکلات پیش روی صنایع فولادی را حل کند، اما واقعیت آن است که در واقع، مشکل فولادی‌ها در کوتاه‌مدت با صدور چنین بخشنامه‌هایی حل نخواهد شد، چراکه طبیعی است، تا زمانی که در زنجیره تولید عملیاتی شود، یک پروسه زمان‌بر را دنبال خواهد کرد و همین امر، نمی‌تواند در کوتاه‌مدت به صنایع فولادی کمک شایانی کند؛ چراکه به هر حال، تولید، نیاز به تزریق مداوم مواد اولیه دارد و هم‌اکنون تولیدکنندگان فولادی بر سر راه تامین مواد اولیه خود، با مشکلاتی مواجه هستند. وی یادآور شد: نکته حائز اهمیتی که باید به آن اشاره کرد آن است که خام‌فروشی هیچ ارزش‌افزوده‌ای به همراه ندارد، اگرچه بعضاً ممکن است در مقاطعی، خام‌فروشی جذابیت‌های صادراتی خود را داشته باشد، اما به‌یقین ضرر و زیان زیادی برای اقتصاد و مشاغل کشور به همراه خواهد داشت. در عین حال فولاد مبارکه اهمیت ویژه‌ای را نیز در کنار تامین مواد اولیه به توسعه و به‌روزرسانی فناوری خطوط تولید در صنعت، مبذول داشته و خوشبختانه توسعه‌های فولاد مبارکه با هوشیاری هرچه تمام‌تر و با هدف کامل‌تر کردن زنجیره تولید در شرکت در حال پیگیری و اجراست؛ به نحوی که با توجه به اینکه انتخاب و راهبرد رونق تولید از سوی مقام معظم رهبری بسیار داهیانه و به‌موقع بوده است، گردش چرخ صنایع کشور و رونق تولید در جامعه ایجاد شادابی و نشاط و امید میکند؛ از این‌رو در فولاد مبارکه هم تلاش همه‌جانبه بر آن است تا بدون هرگونه خللی این فرآیند ادامه یابد.
قیمت را به میزان
بین المللی نزدیک کنیم
در همین ارتباط، عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد نیز تاکید دارد: چند نکته باعث آسیب در کل زنجیره فولاد شده است که در صدر آن، تحریمها قرار دارند. سید رضا شهرستانی، اضافه کرد: در وهله بعدی بحث خام فروشی است، نه تنها در زنجیره فولاد و صادرات سنگ آهن بلکه در نفت هم شرایط همین است. باید به سمت ایجاد ارزش افزوده برویم، نمونه مزیت این روش ژاپن است؛ ژاپن هیچ مواد اولیه ای ندارد اما با مواداولیه وارداتی و تبدیل به محصول نهایی با ایجاد ارزش افزوده بالا، از اقتصادهای برتر دنیا محسوب می شود، ما هم نیروی کار خلاق داریم و کشوری غنی از مواد معدنی، باید داشته هایمان را به درستی استفاده کنیم. سال گذشته ۲۵ میلیون تن تولید فولاد داشته ایم و امسال هم این تولید را به بیش از 27 میلیون تن میرسانیم . با این حجم تولید رو به افزایش باید از اتکا به نفت خارج شویم.
وی درخصوص عوارض اعمال شده بر سنگ آهن خاطرنشان کرد: در تمام کشورها برای واردات از محصول نهایی تا قطعات به صورت پلکانی رو به پایین عوارض تعیین می شود به طور مثال عوارض سنگین بر روی واردات خودرو به عنوان یک محصول نهایی وضع شده ولی بر قطعات، عوارض کمتر وضع می شود؛ چراکه قطعات بخشی از فرایند تولید را شامل شده و ایجاد اشتغال میکند و بالعکس صادر کردن مواد خام عوارض بیشتری نسبت به کالایی که در زنجیره تولید قرار گرفته و ایجاد تولید کرده به خود اختصاص می دهد.
وی افزود: ظرفیت تولید فولاد ما در حالت فعلی ۳۰ میلیون تن است اما به تولید ۲۷ میلیون تن رسیدیم؛ نداشتن بازار فروش یک عامل و از آن مهمتر کمبود مواد اولیه است . معدنی ها هم حق دارند که رغبت به فروش داخل نداشته باشند ، قیمتهای پایین تر در داخل کشور انگیزه فروش آنها را در داخل از بین می برد بعلاوه اینکه پرداختهای فولادی ها هم در موعد نیست. اما مقصر نه فولادی ها هستند نه معدنی ها. مشکل دخالتهای نادرست دولت است و منشا ان قیمت گذاری نادرست است. دولت می خواهد قیمت شمش داخلی را پایین نگه دارد در حال حاضر ما با قیمتی بسیار پایین تر از قیمت جهانی می فروشیم. دولت در قیمت گذاری، سود فولادی ها را کم و انها را با مشکل مواجه کرده و سبب شده در پرداختها خوش قول نباشند، از طرف دیگر فرمول کشف قیمت سنگ آهن و گندله و کنسانتره شمش فولاد خوزستان است که با فشار دولت در رقم پایینی نگه داشته می شود و‌نتیجه آن پایین ماندن قیمت سنگ آهن و کاهش انگیزه فروش در داخل است.
وی تصریح کرد: اگر قیمت شمش را به قیمتهای بین المللی نزدیک کنیم اکثر این مشکلات حل خواهد شد، هم فولادی ها به عدد واقعی فروش نزدیک خواهند شد هم قیمت سنگ اهن در داخل بالاتر بسته می شود و اینکه قدرت پرداخت بدهی فولادی ها بیشتر می شود.