در این راستا اهداف کلان زیستمحیطی متعددی، همهساله برای شرکت در نظر گرفته میشود که میتوان آنها را به شرح زیر فهرست کرد: کاهش مصرف منابع، انرژی و آب کاهش مستمر خط آلایندهها و جایگزین مواد مخرب محیط زیست کاهش مصرف منابع و مواد اولیه مصرفی تلاش در جهت حفظ و نگهداری فضای سبز موجود کاهش تولید ضایعات و تفکیک و بازیافت آنها در حد امکان و به صورت تولید پاک و اقتصاد سبز ارتقای سطح آگاهیها و توانمندیهای کارکنان همکاری و تعامل با سازمانها، تشکلها و مراجع نظارتی برای مشارکت در فرهنگسازی عمومی و کنترلهای محیط زیستی به عنوان بخشی از مسوولیتهای اجتماعی شرکت.
وضعیت زیستمحیطی شرکت
فولاد مبارکه از بدو احداث، دو رویکرد در زمینه حفظ محیط زیست دارد. در رویکرد اول تجهیز و کنترل آلودگیهای محیط زیستی از بدو طراحی و راهاندازی مدنظر قرار گرفته و رویکرد دوم توسعه و بهبود مداوم عملکرد زیستمحیطی شرکت است. ارزیابی اثرات محیط زیستی طرحهای توسعه، گام دیگری در جهت حفظ محیط زیست و رسیدن به توسعه پایدار به عنوان لازمه احداث طرحهای جدید همواره در فولاد مبارکه مدنظر بوده است. از اینرو، فولاد مبارکه از بدو راهاندازی نسبت به انجام این مطالعات اقدام کرده است. مطالعات مربوط به خطوط توسعه نورد سرد (خط تولید ورق رنگی، گالوانیزه و قلع اندود) مطالعات مربوط به افزایش ظرفیت تولید در شرکت فولاد مبارکه از مقدار ۴/ ۲ میلیون تن به میزان ۷/ ۲ میلیونتن شامل دو میلیون تن در طرح شهید خرازی و ۱/ ۲ میلیون تن زیر سقف فولادسازی مطالعات مربوط به طرح توسعه ناحیه فولادسازی و نورد پیوسته سبا.
سرمایهگذاریهای زیستمحیطی شرکت فولاد مبارکه
برآوردها حکایت از این دارد که از سال ۹۱ تا انتهای سال ۹۶، فولاد مبارکه در جهت حفظ محیط زیست ۶۰۰ میلیارد تومان سرمایهگذاری برای خرید، نصب و بهرهبرداری از تجهیزات و تاسیسات کنترل آلاینده انجام داده که سهم مناسبی را به خود اختصاص داده است که البته ذکر این نکته ضروری است که هزینههای جاری زیستمحیطی نظیر هزینههای تعمیر و نگهداری، انرژی مصرفی و پرسنلی مربوط به راهبری تجهیزات و کنترل آلایندهها، سالانه رقمی بالغ بر ۲۵ میلیارد تومان برآورد شده است.
احداث، نصب و توسعه تجهیزات کنترل آلودگی هوا
فولاد مبارکه به منظور جلوگیری از ورود آلایندهها به محیط زیست از همان دوران ساخت تاکنون، اقدام به نصب و استقرار بیش از ۲۰۰ نوع از تجهیزات کنترل آلودگی هوا شامل سیکلونها، مولتی سیکلونها، بگ هوسها و اسکرابرها و مواردی از این دست کرده است؛ به نحوی که همواره تلاش کرده ظرفیت و تعداد این تجهیزات را متناسب با افزایش ظرفیتها و طرحهای توسعه در نواحی مختلف افزایش دهد.
طراحی و اجرای سیستمهای پایش لحظهای
در راستای عمل به تعهدات و الزامات قانونی، شرکت فولاد مبارکه اصفهان با اعتباری بالغ بر ۴/ ۲ میلیارد تومان، عملیات طراحی، انتخاب و نصب تجهیزات مذکور را در دستور کار خود قرار داده است و در حال حاضر نیز با عملیاتی شدن قرارداد مربوطه، بخشی از تجهیزات مذکور، نصب و در حال تست عملکرد خود هستند.
مدیریت پسماند و ضایعات
از جمله یکی از مواردی که برای حفظ محیط زیست و اجرای ضوابط مرتبط با آن در نظر گرفته شده، طراحی و اجرای سایت جدید ضایعات مبتنی بر اصول علمی و ضوابط قانونی است که در واقع، این طرح که با اعتبار اولیه بالغ بر ۱۰ میلیارد تومان در حال انجام است، یکی از اصولیترین سایتهای ضایعات در کشور محسوب میشود که با مشاوره دانشگاهها طراحی و فاز اول آن، عملیاتی شده است.
امحای پسماندهای ویژه
این شرکت قرارداد امحای تجهیزات حاوی روغن اسکارل را با تنها شرکت مورد تایید سازمان حفاظت محیط زیست منعقد کرده است که بخشی از این قرارداد نیز اجرایی شده و بر اساس آن، طی شش مرحله انتقال ترانس به سایت امحا صورت گرفته است. در این میان اعتبار اختصاصیافته به این طرح بالغ بر ۴۵ میلیارد ریال است که در حال حاضر نیز، مواد آلوده را تحت مدیریت قرار داده و البته این مواد نیز تحت شرایط ویژه نگهداری و مراقبت میشوند.
همکاریهای بینالمللی
فولاد مبارکه در ادامه فعالیتهای داخلی برای رعایت استانداردهای زیستمحیطی، بخشی از اقدامات خود را در حوزه بینالمللی فعال کرده و در برنامههای کاهش گازهای گلخانهای از طریق پروژه CDM نیز گامهایی برداشته است. از سوی دیگر، پروژه بازیافت حرارت از نیروگاه گازی برای تولید بخار سوپرهیت در نیروگاه شرکت فولاد مبارکه اصفهان به عنوان پروژهای که قابلیت کاهش حداقل ۱۲۰ هزار تن دیاکسید کربن را دارد، برای ثبت در هیات اجرایی پروژههای مکانیسم توسعه پاک پیمان توکیو انتخاب شد؛ ضمن اینکه در این راستا قراردادی نیز با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران منعقد و پروژه مذکور ثبت بینالمللی شده است.
تحقیقات مستمر در زمینه محیط زیست
شرکت فولاد مبارکه همواره در تلاش بوده است که از تحقیقات و پژوهشهای سودمند در حل مسائل محیط زیست در فضای صنعتی سود ببرد و از اینرو، تاکنون تلاشهای مجدانهای در قالب کارگروههای تخصصی طی سالهای اخیر با مشارکت دانشکده فنی دانشگاه اصفهان و همچنین دانشگاه صنعتی اصفهان و سایر مراکز تحقیقاتی کشور داشته و دارد که در سالهای آتی ثمره این تلاشها به بار خواهد نشست. با وجود این تحقیق و توسعه همواره در فولاد مبارکه جایگاه متعالی خود را داشته است که در فهرست زیر پارهای از مطالعات صورتپذیرفته در زمینه محیط زیست و بهخصوص بحث مهم فرآوری و بازیافت ضایعات در شرکت فولاد مبارکه عنوان میشود:
کاهش میزان CO در دودکشهای کوره پخت آهکپزی تا حد ۲۰۰ ppm
ارزیابی و اندازهگیری آلایندههای زیستمحیطی شرکت فولاد مبارکه
آنالیز پسماندهای جامد تصفیهخانههای فولاد مبارکه و بررسی راههای استفاده مجدد آن
شناسایی منابع ایجاد آلودگی در بخش کوره واحد گندلهسازی و بررسی امکان کاهش یا حذف آلایندهها
مدلسازی طیف انتشار آلایندههای هوا در منطقه استقرار فولاد مبارکه
بررسی آلودگی هوا از نظر TSP و PM۱۰ و فلزات سنگین در شهر مبارکه
کاربرد سرباره فولادسازی شرکت مبارکه در ساخت کاشی کف با مقاومت بالا.
موفقیتهای بهدستآمده
موفقیتهای زیستمحیطی بهدستآمده از سوی شرکت فولاد مبارکه اصفهان در سالهای اخیر سند افتخار و مدرکی مدلل در زمینه اهتمام و تلاش پیگیرانه این مجموعه صنعتی کشور در زمینه محیط زیست است که از جمله آن میتوان به حفظ و تمدید گواهینامه نظام مدیریت زیستمحیطی، قرار گرفتن خروجیهای شرکت در محدوده استاندارد ملی، کسب بالاترین سطح جایزهجامعه مدیریت سبز اروپا و بنیاد جهانی انرژی برای پروژه فرآوری گرم سرباره، رفع مغایرتهای ممیزی ریشهدار نظیر PH دریاچه و گوگرد واحد گندلهسازی و نیز ارائه الگوی ملی رویکرد جامع توجه به محیط زیست در سطح صنایع کشور اشاره کرد.
چالشهای پیش رو
پیشرو بودن در زمینه تولید فولاد و همچنین حفظ محیط زیست باعث شده است بسیاری از چالشهای آتی زیستمحیطی برای شرکت پیشرویی همچون فولاد مبارکه اصفهان، زودتر از سایر شرکتها و رقبا و همکاران دیگر در صنعت آهن و فولاد رخ دهد که از مهمترین آنها میتوان به اخذ مجوزهای قانونی، بهروزرسانی پروانه بهرهبرداری شرکت، اخذ مجوز توسعه ناحیه سبا و احتمال لغو اعتبار مجوز نورد گرم ۲، طرح شکایت مراجع نظارتی و اشخاص خصوصی از فولاد مبارکه در حوزه محیط زیست و نیز انباشت ضایعات به ویژه سرباره در شرکت فولاد مبارکه و شرکتهای تابعه اشاره کرد.