اقتصاد بازار: يوليا فيلالي، سردبير ارشد بخش خاورميانه، شمال آفريفا و تركيه متال اكسپرت است. تجربه سالها همکاری با مجموعه های توانمند فولادی در نقاط مختلف دنیا امکان ارائه دیدگاههای متفاوتی را برای او فراهم آورده است. فیلانی معتقد است که ايران بشدت نيازمند سرمايه و تكنولوژي هاي جديد است؛ اما چالش هایی مانند موانع اعتبارات اسنادی در بانکها، فراموشی نحوه کار با مشتريان بين المللي و كندي رشد اقتصادي این کشور عامل عدم حضور و سرمایه گذاری شرکت های بزرگ در ایران گردیده است. گفت و گوی اختصاصی ما را با وی می خوانید؛

اقتصاد بازار: ارزيابي شما از شرايط بازار جهاني فولاد و مواد اوليه چيست ؟
شرايط بازار جهاني فولاد در حال حاضر بدليل افزايش عرضه كه اغلب هم از سوي چين مي باشد با چالش هاي بسياري روبه رو است . با وجود اعلام پكن مبني بر كاهش 100 تا 150 ميليون تني از ظرفيت توليد فولاد ظرف مدت 5 سال و با در نظر گرفتن 45 ميليون تن كاهش قبلي كه در سال جاري محقق شده است. اما اين موضوع در كوتاه مدت تاثير بسزايي در بازار نخواهد داشت به دليل اينكه اكثر تجهيزات يا از مدار توليد خارج شده اند و يا با حداقل توان كار مي كنند . گفتار و اعمال چيني ها با هم يكي نيست . بدنبال برنامه دولت مركزي چين براي كاهش توليد، كارخانه بائو استيل يكي از فولادسازان بزرگ اين كشور اعلام كرده بود در فاصله سالهاي 2016 تا 2018 ظرفيت توليدش را 2 / 9 ميليون تن كاهش خواهد داد اما نهايتاً مشخص شد که بجاي كاهش واقعي ظرفيت توليد تنها از افزايش توليد جلوگيري خواهد نمود. بائو استيل همچنين قصد دارد پروژه جديد خود در شهر ‍ژنژيانگ را با ظرفيت توليد سالانه 9/ 8 ميليون تن فولاد خام راه اندازي نمايد.
درباره بازار مواد اوليه بايد گفت، ريو تينتو(Rio Tinto) بزرگترين كمپاني سنگ آهن دنيا نشانه هائي از كاهش برنامه هاي توسعه سنگ آهن دارد . از سال 2007 تا كنون ريو تينتو به همراه كمپاني بي اچ پي بيليتون (BHP Billiton) 300 ميليون تن به ظرفيت توليد سنگ آهن دنيا افزودند كه در حقيقت در طول هشت سال 150 درصد افزايش داشت اما تقاضا براي فولاد در چين يعني بزرگترين خريدار سنگ آهن كاهش داشته است بنابراين هر دو شركت به دليل كاهش رشد و ادامه روند مازاد عرضه تصميم به تغيير سازماندهي خود گرفته اند.

اقتصاد بازار: راه هاي افزايش رونق در صنعت فولاد را چه مي دانيد ؟
اين موضوع پيچيده و مسئله مشترك همه ما است اما بايد بگويم رونق در بازار فولاد به نوع محصول فولادي بستگي دارد. براي مثال رونق بازار محصولات طويل در گرو رشد پروژه هاي زير بنائي و ساختمان سازي است درحاليكه بازار محصولات طويل در صورت پويائي صنايع خودروسازي، كشتي سازي، لوله سازي و صنايعي از اين دست رونق مي گيرد. البته برخي از اقتصادهاي نوظهور بر روي سرمايه گذاري مستقيم خارجي براي رونق در عرضه و تقاضا و مصرف فولاد حساب كرده اند.

اقتصاد بازار: نظر شما درباره جايگاه فولاد ايران چيست ؟
حذف تحريم هاي اقتصادي ايران دليل مهمي براي جامعه جهاني بود تا به بازار اين كشور نگاه اميدبخشي داشته باشند . در سال جاري ميلادي شرايط شروع به تغيير نمود . در ابتدا به نظر نمي رسيد كه محدوديت در فعاليت هاي كمپاني هاي آمريكائي مانعي جدي باشد اما تبديل به مانعي محكم شده است . بانك هاي اروپائي هنوز براي همكاري كامل با ايران تمايل نداشته اند زيرا روابط گسترده اي با سيستم مالي آمريكا دارند و ريسك همكاري تجاري با ايران تحت كنترل آنها نيست .
در حال حاضر ايران بشدت نيازمند سرمايه و تكنولوژي هاي جديد است اگرچه گشايش اعتبار اسنادي نسبت به سال قبل آسان تر شده و آنهم فقط براي بانك هاي كوچك تر كه روابط كمتري با آمريكا دارند ميسر است . در نهايت اينكه تأمين مالي كامل تنها از طريق بانك هاي غربي امكان پذير است و آنهم فعلاً بسته است .
چالش ديگر صنايع فولاد ايران كندي رشد اقتصادي است كه از افزايش مصرف سرانه فولاد و به تبع آن حمايت از اين صنعت جلوگيري مي كند . بعلاوه در طول اين سال هاي تحريم توليد كنندگان فولاد ايران چگونگي كار با مشتريان بين المللي را فراموش كرده اند . بازار بسيار متغيير است و فروشندگان بايد سريع تر از خريداران عمل كنند . بايد يادآوري كرد كه شرايط در عمده بازارهاي صادراتي ايران بسيار رقابتي است بنابراين فولادسازان ايراني بايد بدنبال چاره اي باشند .
در هفتم سپتامبر 2016 متال اكسپرت در دبي كنفرانسي با عنوان چشم اندازهاي بازار فولاد ايران برگزار خواهد كرد كه فرصت مناسبي براي توليدكنندگان ايراني و كمپاني هاي خارجي براي داشتن مذاكرات است .

اقتصاد بازار: پيش بيني شما از آينده بازار فولاد چيست ؟
پيش بيني بخصوص در سطح جهاني آنهم در چنين شرايط متغييري از بازار دشوار است . بازار فولاد در حال حاضر شرايط بغرنجي را طي مي كند بعلاوه روندهاي عرضه ، تقاضا و قيمت ها به منطقه جفرافيائي بستگي دارد . البته چين همچنان اصلي ترين بازيگر اين بازار است . در سه ماهه اول سال 2016 دولت چين از قصد خود براي تثبيت رشد اقتصادي كشور در حد 5/ 6 تا 7 درصد در طول پنج سال آينده خبر داد كه اين موضوع باعث افزايش قيمت كليه محصولات اصلي مانند سنگ آهن شد كه در طول يك آخر هفته 20 درصد افزايش يافت . با توجه به سرمايه گذاري ها در بخش توسعه زيرساخت ها پيش بيني مي شود آهنگ رشد اقتصادي چين همچنان بالا بماند . فعالان بازار بخصوص كمپاني هاي تجاري به خريد محصولات فولادي روي آورده اند كه خود باعث آشوب در بازار خواهد شد . اين چرخه از زندگي بازار فولاد تا اواسط سال 2016 پايان مي يابد به احتمال زياد قيمت ها به سطوح اواخر سال 2015 بر مي گردد . انتظار مي رود اداره آمار ملي چين درباره سرعت رشد اقتصادي در سه ماهه دوم سال جاري ميلادي اخيراً آماري منتشر كند كه نشان دهد رشد اقتصادي اين كشور تنزل يافته است و اين يعني فولادسازان چيني مجدداً در بازارهاي صادراتي فعال خواهند شد . مگر اينكه چين سيستم توليد فولادش را سازماندهي كند تا متناسب با تقاضاي واقعي باشد. بازار جهاني فولاد سال 2015 هم با همين روش چيني ها دچار صدمات زيادي شد .
خاورميانه ، شمال آفريقا و تركيه كه از بازارهاي هدف براي فولادسازان ايراني است هم در حال حاضر در ركود بسر مي برد . كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس (كشورهاي عرب حاشيه خليج فارس) همزمان با كمبود بودجه بدليل كاهش شديد قيمت هاي نفت براي اجراي پروژه هاي خود دچار مشكل شده اند . كاهش سطح درآمدها آنها را مجبور كرده در پروژه هاي زيربنائي و ساخت و سازهاي قبلي در مقياس وسيعي تجديد نظر كنند و پروژه هاي جديد هم هنوز تأمين مالي نشده است . با اين تفسير افت فعاليتهاي ساختمان سازي ميزان تقاضا براي توليدات فولادي را كاهش داده است. تركيه هم در معركه و تنش سياسي قرار گرفته، هرچند اين شرايط هنوز تأثير منفي بر بازار فولاد اين كشور نداشته است اما فعالان بازار درباره آينده نزديك محتاط هستند زيرا آشفتگي سياسي در تركيه مي تواند در كل بر اقتصاد ومحيط سرمايه گذاري تأثير گذار باشد. شرايط كنوني اقتصاد كلان و بازار صحبت درباره قيمت ها و بهبود تقاضا را بسيار سخت كرده است.

گفت وگو: ريحانه سرلك