معاون بهرهبرداری فولاد مبارکه خاطرنشان کرد: کلاف اسید شویی -HE۴۴۵D و کلاف گرم ۵۵۰YC نیز گریدهایی با استحکام بالا هستند که در صنایع خودروسازی کاربرد دارند؛ تختال API X۸۰ نیز از گریدهای ویژه و مهمی است که کاربرد آن در صنایع نفت و گاز و برای ساخت لولههای انتقال سیالات است. وی با بیان اینکه گرید تسمههای بستهبندی برای بستهبندی کلاف طراحی و تولید شده است، اذعان داشت: گرید HCT۶۰۰X برای ساخت قطعات ضربهگیر بدنه خودرو طراحی و تولید شده و گرید DX۵۶D نیز که یک گرید فوق کششی است، در صنعت خودروسازی کاربرد دارد. علیرضا مولویزاده مدیر متالورژی و روشهای تولید شرکت فولاد مبارکه نیز در خصوص جزئیات تخصصی این گریدها توضیحاتی ارائه کرد که به شرح زیر است:
اول:) گرید(ST-۵۲FAT: این گرید پیش از این، از خارج کشور تأمین میگردید و در برخی شرایط به دلیل عدم امکان تأمین از گرید ST۵۲ معمولی بهجای آن استفاده میشد که عملکرد مطلوبی نداشت؛ در همین راستا این گرید بهمنظور استفاده در قطعاتی که تحت تنش متناوب قرار دارند و باید مقاوم به خستگی باشند، طراحی و تولید شد. ازآنجاکه خستگی یکی از خطرناکترین انواع شکست در فلزات است و فلز در تنشهای پایینتر از تنش تسلیم شکسته میشود، پیشبینی زمان و شرایط تنشی تخریب قطعه بسیار مشکل است و میتواند با خسارتهای زیاد و گاه فاجعهبار در صنعت همراه باشد؛ خوشبختانه تعداد سیکل پاس شده برای شکست ST۵۲-FAT در تنش ۳۵۰ مگاپاسکال ۴ برابر تعداد سیکل شکست ST۵۲ معمولی بود. کاربرد این گرید برای ساخت پلها، قطعات تعلیق اتومبیل، قالبهای شکلدهی فلزات، سرندها و قطعات با ارتعاش بالای در معرض خستگی است.
دوم: گرید HX۲۲۰YD: به دنبال درخواست شرکت ایرانخودرو و بهمنظور استفاده در تولید باک بنزین خودرو «تارا»، بررسی استاندارد مربوطه صورت گرفت و گرید فوق که باید شکلپذیری بالا و خواص مکانیکی مناسبی داشته باشد و ضمنا مقاوم به خوردگی باشد، با پوشش ۱۴۰ گرم بر مترمربع و با همکاری شرکت ورقخودرو با ابعاد ۰,۹*۹۰۰ طراحی و تولید گردید. این گرید بر اساس استاندارد EN۱۰۳۴۶ طراحی شده و از گریدهای شکلپذیر مستحکم محسوب میگردد. با تولید این گرید ویژه شرکت ایرانخودرو امکان جذب سفارشهای دیگر مشتریان نیز فراهم گردید. استحکام تسلیم این فولاد در بازه ۲۲۰ تا ۲۸۰ مگاپاسکال و استحکام کششی آن در بازه ۳۴۰ تا ۴۲۰ مگاپاسکال است و از فولادهای بااستحکام بالا و با میزان کربن پایین است.
سوم: گرید HE۴۴۵D: این گرید بهصورت کلاف اسیدشویی و مورد درخواست خودروسازان است و از فولادهای میکروآلیاژی استحکام بالا تلقی میشود که بر اساس استاندارد PSA-B۵۳۳۳۱۶ با ابعاد ۹۷۰*۳ طراحی و تولید گردید. خواص مکانیکی این گرید با استحکام تسلیم ۴۲۰ تا ۵۲۰ مگاپاسکال، استحکام نمایی ۴۹۰ تا ۵۹۰ مگاپاسکال و انعطافپذیری حداقل ۲۲ درصد بوده و کاربرد گستردهای برای خودروسازان و قطعهسازان دارد.
چهارم: گرید ۵۵۰YC: این فولاد در استانداردهای داخلی شرکت Posco کره جنوبی تعریف شده است؛ این محصول جزو گریدهای HSLA قرار گرفته و عناصری نظیر Nb و Ti به این فولاد اضافه شده است. بهواسطه حضور این عناصر ذرات کاربونیترید در ریزساختار توزیع میشوند. به دلیل اینکه این ذرات حرکات نابجا را با محدودیت روبهرو میکنند، استحکام و مقاومت به ضربه آنها افزایش مییابد. این فولاد دارای حداقل استحکام ۵۵۰Mpa است و معمولا در سیستم تعلیق خودروهای جدید شرکت سایپا مورد استفاده قرار میگیرد.
پنجم: تختال API X۸۰: پیرو درخواست شرکت فولاد اکسین، مبنی بر تولید تختال موردنیاز برای تولید پلیت با کیفیت تجاری API ۵L X۸۰ جهت تولید لوله موردنیاز برای صنایع انتقال نفت و گاز شیرین، کار ساخت موردنظر در واحد متالورژی و روشهای تولید طراحی و پس از اخذ تأییدیه لازم ذوبریزی پس از انجام فرایندهای کوره قوس الکتریکی، کوره پاتیلی و واحد گاززدایی در ماشین ریختهگری ۵ صورت گرفت و تختالهایی با ابعاد ۱۵۰۰*۲۵۰ میلیمتر گردید. گفتنی است آنالیز شیمیایی تختالهای مذکور حاوی عناصر آلیاژی مولیبدن، تیتانیوم، نیوبیوم و وانادیوم است. همچنین حداکثر میزان سولفور، هیدروژن و اکسیژن تختالهای مذکور کنترل شده است؛ تختالهای مذکور پس از انجام آزمایشهای آنالیز شیمیایی و ماکرواچ و بررسی عیوب سطحی به شرکت فولاد اکسین ارسال گردید و با موفقیت به پلیت با کیفیت تجاری APIX۸۰ تبدیل شده است.
ششم: تسمههای بستهبندی: یکی از مواد مصرفی در نواحی نورد گرم و نورد سرد، تسمههای بستهبندی هستند که پس از اعمال تحریمهای ظالمانه علیه کشور، ورود آنها به داخل کشور غیرممکن شد؛ بنابراین فولاد مبارکه اقدام به تولید داخلی این تسمهها کرد. این شرکت در مرحله اول اقدام به تولید ورق فول هارد تسمه نمود و پس از تحویل به شرکت دیگری و اعمال پوشش و عملیات پخت، محصول را بهصورت تسمه وارد شرکت کرده و آنها را در خطوط بستهبندی استفاده کرد.
هفتم: گرید HCT۶۰۰X: ورقهای ضخامت پایین و استحکام بالای سرد نوردیده اخیرا موردتوجه بسیاری از خودروسازان قرار گرفتهاند؛ مهمترین دلیل تمایل به این فولادها نیاز به کاهش وزن خودرو و افزایش امنیت سرنشین خودرو است؛ در این راستا خودروهای فوق کمکربن استحکام بالا و پخت سختپذیر توسعه یافتند، ولی شکلپذیری این فولادها با افزایش استحکام بسیار کاهش مییابد. بنابراین نیاز به تولید فولادهایی که همزمان با افزایش استحکام، دارای شکلپذیری مناسبی باشد در صنعت خودروسازی احساس شد. فولادهای دوفازی نخستین نوع از این دست فولادها بودند که این نیاز را برطرف میکنند و این محصول با همکاری شرکت ورقخودرو تولید گردید.
هشتم: گرید DX۵۶: این گرید کششپذیرترین گریدی است که توسط خودروسازان بهصورت گالوانیزه درخواست شده است. ورق خام این گرید به ورقخودرو تحویل و این شرکت با انجام آنیل مناسب خواص لازم را به دست میآورد. این گرید از فولادهای IF با درصد کربن بسیار پایین به شمار میآید و خواص فوق کششی دارد و استاندارد تولیدی آن EN۱۰۳۴۶ است.
علیرضا مولویزاده مدیر متالورژی و روشهای تولید شرکت فولاد مبارکه همچنین ضمن تشریح دستاوردهای فوق ابراز امیدواری کرد: در سال ۱۴۰۱ نیز که مزین به نام «تولید؛ دانشبنیان و اشتغالآفرین» است، طراحی و تولید محصولات جدید با قدرت ادامه یابد و در سالهای آتی با راهاندازی خطوط توسعه جدید، کشور از واردات سایر محصولات فولادی بینیاز شود و زمینه صادرات نیز بیش از پیش محقق گردد. گفتنی است در طراحی و تولید گریدهای فوق، کارشناسان واحد متالورژی و روشهای تولید با همکاری کارشناسان نواحی تولیدی نقش محوری را ایفا کردهاند. وی در پایان ضمن تقدیر از حمایتهای مدیرعامل و معاون بهرهبرداری شرکت، از همکاری گسترده مدیریتهای تولید فولادسازی، نورد گرم، نورد سرد و شرکت ورقخودرو چهارمحال بختیاری در تولید محصولات جدید تشکر کرد و اظهار داشت: بدون شک این موفقیتها با همکاری کلیه واحدها ازجمله واحد فروش، برنامهریزی، کنترل کیفی، آزمایشگاهها و سایر واحدهای پشتیبانی حاصل شده است.