با توجه به وضعیت کنونی فروش نفت در بازارهای جهانی و ضرورت تأمین ارز موردنیاز کشور، معدن و صنایع معدنی نقش مهمی بر عهده دارند. چه نقش و سهمی را می‌توان برای این بخش در حوزۀ جهش تولید در نظر گرفت؟
امسال می‌توانیم در بخش معدن و صنایع معدنی با افزایش استخراج و تولید، صادرات را افزایش دهیم. بر این اساس، بخش معدن و صنایع معدنی بین 20 تا 25 درصد صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است و در این خصوص نیز خوشبختانه عملکرد بسیار موفقی داشته است. در این میان، نکتۀ حائز اهمیت آن است که ازآنجاکه محصولات معدنی و صنایع معدنی صادراتی ایران در تعداد زیادی از کشورهای دنیا معامله می‌شود، خطر آن برای صادرات کمتر است؛ بنابراین این کالاها همچون نفت نیستند که تنها چند کشور محدود خریدار آن‌ها باشند. می‌توانیم محصولات معدنی را به نقاط مختلف دنیا صادر کنیم.
به‌هرحال، امسال با تدبیر مقام معظم رهبری «جهش تولید» نام‌گذاری شده است. این امر در ادامۀ نام‌گذاری سال‌های پیش، برنامه‌ای بلندمدت و هدف‌دار است که حرکت براساس آن می‌تواند کشور را به نقطۀ مطلوب خود نزدیک کند. بنا داریم در سال ۹۹ نیز کارگروهی را با حضور نمایندگان همۀ شرکت‌های بزرگ برای تحقق جهش تولید در بخش معدن و صنایع معدنی و رفع موانع آن ایجاد کنیم.
آیا امسال برای میزان صادرات محصول معدنی به بازارهای جهانی هدف‌گذاری شده است؟
بله، این هدف‌گذاری صورت گرفته است؛ به این معنا که ایران همه‌ساله، حدود 10 تا 11 میلیون تن فولاد به سایر کشورهای دنیا صادر می‌کند اگر شرایط به همین شکل فعلی ادامه یابد، حتما به هدف‌گذاری‌های صورت‌گرفته خواهیم رسید و درعین‌حال، به همین میزان می‌توانیم صادرات فولاد را تجربه کنیم.
فولاد جزو صنایع یکه‌تاز در حوزۀ صادرات محصولات معدنی است. مشخصا برای بخش فولاد چه برنامه‌ای دارید؟
صادرات فولاد ایران حدود 4 میلیارد دلار است و سالانه برنامۀ صادرات بین 3 تا 4 میلیارد دلار را دنبال می‌کنیم. امسال نیز همین هدف‌گذاری شده و امیدواریم بتوانیم کار را به نحوی پیش ببریم که همین میزان صادرات را حفظ کنیم. به‌هرحال ارتقای میزان صادرات نیز در دستور کار است.
در حوزۀ اجرای طرح‌ها و پروژه‌هایی که تکمیل‌کنندۀ زنجیرۀ تولید فولاد هستند، چقدر وارد عمل شده‌اید و این بخش چقدر از نظر سیاست‌گذار بخش معدن و صنایع معدنی حائز اهمیت است؟
واقعیت آن است که ما در مجموعۀ سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران طرح‌های مختلفی را برای اجرا به‌منظور توسعۀ طرح‌های معدنی کشور در دستور کار داریم که اجرای دقیق آن‌ها نه‌تنها می‌تواند در حوزۀ رونق تولید مؤثر باشد، بلکه جهش تولید را هم رقم خواهد زد. در واقع، بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته از سوی ایمیدرو، تمامی بخش‌های زنجیرۀ فولاد برای ما حائز اهمیت است؛ به این معنا که در مجموعۀ ایمیدرو، هم سنگ‌آهن برای ما ارزشمند است و هم طرح‌های پایین‌دستی صنایع فولاد برای سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران حائز اهمیت است. به این معنا که حوزۀ تأمین سنگ‌آهن، فرآوری و سایر بخش‌های زنجیرۀ فولاد برای ما بسیار مهم است.
آیا شما در حوزۀ صنایع فولاد نیز هدف‌گذاری کرده‌اید؟
ما در حوزۀ کنسانتره، امسال طرح کنسانترۀ فولاد مبارکه و کنسانترۀ فولاد خوزستان را افتتاح خواهیم کرد و طرح‌هایی را در مجموعۀ چادرملو و گل‌گهر پیش‌بینی کرده‌ایم که امیدواریم با اجرای آن‌ها بتوانیم بخشی از زنجیرۀ فولاد خود را در حوزه تولید و رونق آن، پرقدرت‌تر پیش ببریم. همان‌طور که می‌دانید، در واپسین هفته‌های سال گذشته، دو شرکت فولاد مبارکه و ملی صنایع مس افزایش سرمایه داشتند؛ اما به‌سبب مشکلات ناشی از ویروس کرونا، افزایش سرمایه را به آینده‌ای نزدیک موکول کردند و پس از آن نیز دیگر شرکت بزرگ سنگ‌آهن (چادرملو)، قرار دارد. باید تأکید کرد که پایۀ فعالیت بخش‌های معدن و صنایع معدنی اکتشافات است؛ ازاین‌رو طی یک سال و نیم گذشته ۴۰۰ هزار کیلومترمربع به فعالیت‌های این بخش افزوده شده که بی‌سابقه‌ترین فعالیت اکتشافی در طول تاریخ معدنی کشور است.
اجرای طرح نورد 2 فولاد مبارکه چقدر در دستور کار ایمیدرو برای حمایت قرار دارد؟
طرح نورد 2 فولاد مبارکه نیز ازجمله طرح‌های بسیار ارزشمند در حوزۀ معدن و صنایع معدنی کشور به شمار می‌رود که حمایت از آن نیز در دستور کار سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران قرار دارد. این طرح کاملا توجیه فنی و اقتصادی دارد و از سوی فولاد مبارکه در مراحل اجرایی کار است. این طرح که به‌منظور تولید ورق‌های خاص فولادی طراحی شده است، می‌تواند تأمین‌کنندۀ نیاز کشور باشد.
وزارت صنعت چقدر در این طرح ورود کرده و چه اقدامات حمایتی از آن انجام داده است؟
ما در خصوص طرح نورد 2، منابع لازم را از محل افزایش سرمایه برای فولاد مبارکه تأمین کردیم. همان‌طور که می‌دانید، یکی از مهم‌ترین موارد در اجرای این طرح نیز تأمین مالی لازم برای آن بود و ما از محل افزایش سرمایۀ فولاد مبارکه تلاش کردیم این طرح را تأمین مالی کنیم.
اکنون مشکلی در این حوزه وجود دارد؟
خیر، هم‌اکنون تأمین مالی نیز صورت گرفته و مجوزهای لازم کسب شده است. به‌هرحال خود فولاد مبارکه هم اعلام کرده که بعد از اتمام دورۀ بحرانی شیوع کرونا، حتما این طرح را افتتاح خواهد کرد.
این طرح مشکلی ندارد و تأمین مالی لازم برای آن نیز صورت گرفته است. به‌هرحال ایمیدرو، هم در دورۀ کوتاه‌مدت و هم در میان‌مدت و بلندمدت، برنامه‌ای برای پیشبرد اهداف دولت در حوزۀ معدن و صنایع معدنی تدوین کرده است. تلاش ما بر آن است که در حوزۀ معدن و صنایع معدنی راهکارهایی را به کار ببندیم که این صنعت بتواند جهش کند. بر این اساس با توجه به دانش فنی خوبی که در این بخش وجود دارد، سرمایۀ خوبی در این بخش متمرکز شده و هم بازارهای داخلی و هم بازارهای جهانی می‌توانند ما را به اهداف نزدیک کنند. به‌هرحال نورد 2 نیز ازجمله طرح‌های موفق برای تکمیل زنجیرۀ تولید و تأمین ورق‌های فولادی است که ثمرات خود را خواهد داشت؛ این در حالی است که وارد مدار شدن کنسانترۀ ۵ میلیون‌تنی فولاد مبارکه در سنگان و 2.5 میلیون‌تنی گندلۀ فولاد خوزستان در سنگان می‌تواند بخش مهمی از جهش تولید در بخش فولاد باشد؛ این در حالی است که به دلیل این‌که تیم مدیریتی سازمان ایمیدرو در چند سال اخیر توسعه را در قالب استراتژی جدیدی پیگیری کرده و توجه وافری به سایر اجزای این پیکره داشته است؛ به‌طوری‌که در جایگاه سازمان راهبر بخش معدن و صنایع معدنی، ضمن پیگیری توسعه و پشتیبانی از شرکت‌های خصوصی، افزایش سرمایه و هدایت سود انباشته بنگاه‌های بزرگ را در همین مسیر تعریف کرده که اینک ثمرات آن در حال عیان شدن است.