آنهایی که عینک سیاسی زدند هرگونه بازگشایی مالی با اروپا را محکوم به شکست میدانند و از اینکه ایران بخواهد در بازی اروپاییها قرار گیرد، هشدار میدهند. در مقابل این گروه، فعالان اقتصادی کشور هستند. افرادی که برای بقا و حیات به همکاریهای بینالمللی و بخصوص اروپاییها نیاز دارند و هر گونه وعدهای را کورسویی از گشایش فعالیت خود میدانند. «اس پی وی» هم از آن دست موضوعاتی است که توانست بسرعت در بین فعالان اقتصادی جای خود را باز کند و آنها بر اجرایی شدن این امر اصرار داشته باشند.
اسپیوی در حقیقت مکانیزم فراهم کردن امکان مبادلات مالی با ایران و شرکتهای خریدار نفت و صادرکننده کالا به ایران است. اداره خدمات خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده است، این مکانیزم با هدف اجرای کامل و مؤثر برجام ایجاد میشود و این امر درنهایت کمک به استقلال تصمیمگیری اروپا است.
این سیستم پرداخت به کسب وکارهای اروپایی امکان میدهد تا بدون تحریم شدن توسط امریکا به روابط خود با ایران ادامه دهند.این مکانیزم به شرکتها امکان میدهد برای تبادل مالی با ایران نیاز به سیستم سوئیفت نداشته باشند.
طبق ساز و کار پیشنهادی اروپا، شرکتی که از ایران نفت میخرد به جای پرداخت وجه به ایران، آن را مستقیماً یا با واسطه به شرکتی که کالا به ایران میفروشد پرداخت خواهد کرد و وجهی به ایران نمیآید. همچنین مبادلات در این مکانیزم بر حسب یورو خواهد بود و دلار از مبادلات کنار گذاشته خواهد شد. جماهیر شوروی پیش از این چنین مبادلهای را تجربه کرده بود و به اعتقاد تحلیلگران تجربه موفقی بود. اما باید دید با رویهای که امریکا پیش گرفته چنین طرحی میتواند موفق عمل کند. در سال ۲۰۱۷ اتحادیه اروپا پس از چین بزرگترین شریک تجاری ایران بوده است بدین جهت با اصلاح همکاری با اروپا امکان بهبود شرایط اقتصادی کشور وجود دارد. فعالان اقتصادی برای اس پی وی اسم راحت تری انتخاب کردند، آنها میگویند روش جدید پیشنهاد شده از سوی اروپا همان تهاتر است ولی با شکل و شمایل بهتر و معقول تر. برخی از افراد این بسته پیشنهادی اروپا را جنبه نمادین میدانند و اظهار میکنند که فرصت برای اجرای آن پیدا نمیشود و بدین جهت فعالان اقتصادی نباید چشم انتظار اروپاییها باشند و باید برای دور زدن تحریمها برنامهریزی کنند.
در این میان سراغ فعالان اقتصادی و اعضای اتاق بازرگانی ایران رفتیم، آنهایی که در حوزههای مختلف اقتصادی دستی بر آتش دارند و امیدوارند وعدههای اروپاییها پوشالی نباشد. تمام مصاحبه شوندگان با اجرایی شدن اس پی وی(سازوکار پیشنهادی ویژه اروپا) موافق بودند و از دولت خواستند که برای اجرایی شدن آن فرصتها را از دست ندهند.
اروپاییها بهدنبال استقلال خود هستند
محمد رضا انصاری عضو اتاق بازرگانی ایران: اروپاییها در تلاش هستند تا سطح همکاریهای خود با ایران را حفظ کنند. تنها نگرانی آنها این است که مبادا با چنین رویکردی با امریکا دچار مشکل شوند. با تمام این نگرانیها تلاش اروپاییها میتواند به سرانجام برسد. چرا که نمیخواهند استقلالشان زیر سؤال برود. آنها با تصمیمگیری از سوی امریکا برای فعالیتهای اقتصادیشان ناراضی هستند.
درها به روی ایران بسته نخواهد ماند
رضا کامی رئیس اتاق بازرگانی ایران و ترکیه: راهی جز امیدواری به پیشنهادی ویژه (اس پی وی) نداریم. از این طریق میتوان انتقال مالی را انجام داد. درست است که پولی جابهجا نخواهد شد ولی با تهاتر امکان مراوده مالی را خواهیم داشت. این امر فشارهای بانکی بواسطه تحریم را کمتر خواهد کرد و دیگر تمام درها به روی ایران بسته نخواهد ماند. با قطعیت اس پی وی گرهها را باز میکند.
طرحهای جایگزین میتواند به احیای صنعت کمک کند
رضا گنجی رئیس انجمن لاستیک: ما استفاده کننده سوئیفت بودیم و اکنون به جهت بسته شدن آن در برابر ایران نمیتوان کاری انجام داد. از اینرو طرحهای جایگزین میتواند به احیای صنعت لاستیک کمک کند. صنعتگران امیدشان به وعدههایی است که از سوی اروپاییها داده شده است. پیشنهادی ویژه (اس پی وی) یکی از بهترین راهکارهایی است که امکان عملیاتی شدن را دارد.
هنوز کشوری «اس پی وی» را قبول نکرده است
سید رضی حاجی میری رئیس کمیسیون صادرات اتاق ایران: اجرایی شدن اس پی وی به نفع تمام فعالان اقتصادی و صنایع کوچک است چرا که میتوانند از بحرانها عبور کنند. افراد متخصص در این حوزه برای رسیدن به
اس پی وی بایستی تلاش کنند و این انتظار را از دولت داریم که پیگیریهای لازم را برای محقق شدن آن انجام دهد. در این خصوص سؤالهای متعددی است که باید شفافسازی شود. اس پی وی با چه مکانیزمی شکل بگیرد؟ به کجا وابسته است؟ چگونه میتواند استقلال خود را حفظ کند؟ آنگونه که اطلاع یافتم هنوز هیچ کشوری استقرار اس پی وی را در کشورش قبول نکرده است، حتی کشورهایی چون آلمان و فرانسه که خودشان پیشنهاد دهنده این اتفاق بودند.
اسپی وی همان تهاتر است
رضا پدیدار رئیس انجمن سازندگان تجهیزات نفت ایران: سازوکار اس پی وی برای اجرایی شدن هنوز استخراج نشده است. وقتی چارچوب آن مشخص نشده چگونه میتوان به آن دلخوش بود. هر چند که با اجرایی شدن آن خیلی از مشکلات حوزه صنعت و تجارت کشور مرتفع میشود. امیدواریم چارچوب آن مشخص شود تا با سیستم داخلی کشور تطبیق دهیم. یکی از خواستههای بخش خصوصی این است که با سرعت در این مسأله ورود کند و از اروپاییها بخواهد که پیشنهاد ویژهای که دادند را اجرایی کنند. بخش خصوصی در جهت کمک و تسریع در این امر راهکارهای اجرایی را به دولت ارائه کرده است. اس پی وی به نوعی همان تهاتر است. تهاتر بخش خصوصی با اتحادیه اروپا و لینک مالی که اروپا تعریف میکند.
در عمل باید دید که اس پی وی چه کمکی میتواند بکند
سید بهادر احرامیان عضو اتاق بازرگانی: اگر اسپیوی راه بیفتد و سیستم تهاتر آن فعال شود، صادرکنندگان و واردکنندگان دیگر از تحریمهای امریکا اثر نمیگیرند. درست است که در سازوکار پیشنهادی اروپا پولی جابهجا نمیشود اما چنین روشی کمک خواهد کرد تا صنعت کشور به مخاطره نیفتد و این امر در مورد صنایع کوچک که به اس امیها معروف هستند میتواند بیشترین کارآیی را داشته باشد. البته در عمل هم باید دید که اس پی وی چه کمکی میتواند به فعالان اقتصادی ایران و اروپا بکند. اما در نهایت این را باید پذیرفت که چنین امری راهگشای اقتصاد کشور است.
سیاستگذاران دیپلماسی خود را آغاز کنند
احمد خوروش، عضو اتاق ایران: ما با هر اتفاق مثبت که بتواند شرایط تجارت کشور را تسهیل کند، موافق هستیم. با محدودیتهایی که امریکا ایجاد کرده است راهکارهای ارائه شده در حوزه کشورهای اروپایی تأثیرگذار است. سازوکار این موضوع هنوز آماده نشده است و معلوم نیست که اروپاییها به چه سمتی خواهند رفت.
اسپیوی در گرو افایتیاف
حمید رضا قلمکاری عضو اتاق بازرگانی ایران: شاید بهصورت کلی اس پی وی خوب نباشد اما با وجود تحریمها چارهای جز پذیرفتن آن نداریم. لذا پیشنهاد اروپاییها قابل قبول است. تصویب افای تی اف هم کمک خواهد کرد تا اس پی وی با سرعت بیشتری عملیاتی شود.
اصناف با سیاستگذاران همراه هستند
علی فاضلی رئیس اتاق اصناف: با عینک سیاسی نمیتوان فعالیت اقتصادی کرد. افرادی که در حوزه اقتصادی فعال هستند با طرحهایی که بتوانند تجارت کشور را توسعه دهند، موافق هستند و در این ارتباط اصناف هم همسو با سیاستگذاران خواهند بود.
اس پی وی به صادرات کشور کمک میکند
شهلا عموری رئیس اتاق بازرگانی اهواز: اسپیوی به صادرات کشور کمک قابل توجهی خواهد کرد. بدین جهت همه موافق این موضوع هستند. اروپایی با آموزش، تکنولوژی از نظر فنی و... مشکلی ندارند لذا میتوان صنایع کوچک را به سمت فنی حرفهای و ارتقا دانش آنها برد و خلأهای موجود را برطرف کرد. از طرفی اروپاییها پیشنهاد پرداخت تسهیلات تا سقف 50 میلیون یورو را دادند.
اروپایی ها نباید زمان را از دست بدهند
شعبان فروتن رئیس اتاق بازرگانی ایلام: در حاشیه نشست وزیران خارجه ایران و ۱+۴ در نیویورک، طرفین توافق کردند مکانیزم جدیدی برای تسهیل تجارت با ایران و شرکتهای اروپایی ایجاد کنند. هدفی که سازوکار پیشنهادی ویژه (اس پی وی) دارد، دور زدن تحریمهای دونالد ترامپ با خروج از برجام است. ازاین رو امیدوار هستیم اروپاییها با سرعت بیشتری در این مهم و پیشنهادی که دادند ورود کنند.
فعالان اقتصادی از طرحهای پیشنهادی استقبال میکنند
حسین چمنی، فعال صنعت لبنیات: فعالان اقتصادی از هر گونه جایگزینی برای کاهش فشارهای مالی استقبال میکنند. بودن طرحهای جایگزین بهتر از نبود آن است.
فعالان اقتصادی انتظار دارند که دولت از اروپاییها مسأله اس پی وی را که خودشان پیشنهاد دادند پیگیری کند.