سهام برنده در رقابت بازارها

شاخص بازار سهام در آخرین روز از معاملات هفته جاری با افزایش بیش از یک کانالی، در میانه کانال ۲۲۴ هزار واحدی ایستاد. به این ترتیب با ثبت بازدهی هفتگی ۳/ ۴ درصد، بار دیگر پیشتاز سایر بازارهای رقیب شد. در این میان مطالعه روند نماگر اصلی بازار سهام به‌عنوان معیاری از میانگین وضعیت بورس تهران از ابتدای سال ۹۷ تاکنون، نشانگر رشد بیش از ۱۳۳ درصدی آن است. در این بازه زمانی، در بازارهای موازی شاهد ثبت بازدهی به ترتیب ۱۷۸ و ۱۸۵ درصدی دلار و سکه بودیم. نگاهی به عملکرد ۵۰ شرکت سهامی در این دوره نشان از سبقت بیش از نیمی از شرکت‌های مورد بررسی از شاخص کل و بازدهی به مراتب بالاتر حدود ۳۰ درصد از نمادها، از دلار و سکه دارد. شاخص کل بورس تهران، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سهام است. به عبارت دیگر تغییرات شاخص کل نشان‌دهنده میانگین وزنی بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. از این رو با مطالعه روند این شاخص می‌توان تصویری اجمالی از بازار سهام در طول زمان به دست آورد. در این میان بررسی مسیر نماگر اصلی بازار از ابتدای سال مالی ۹۷ گویای بازدهی نزدیک به ۱۳۳ درصدی شاخص مزبور است که همانطور که گفته شد بیانگر آن است که سهامداران در این مدت تقریبا ۱۴ ماهه به‌طور متوسط و با در نظر گرفتن ارزش بازاری شرکت‌ها به سود ۱۳۳ درصدی دست یافته‌اند. در این برهه زمانی شاخص کل هم‌وزن رشد شتابنده‌تری به نمایش گذاشت که حدود ۱۹۷ درصد بود.  حال با توجه به اینکه این بازدهی شاخص کل بازار، تنها متوسطی از سودآوری سهام شرکت‌های مختلف بورسی و متناسب بر اساس وزن آنهاست؛ اگر قدمی جلوتر نهاده و نگاهی نزدیکتر به سهام بزرگ‌تر از منظر بازدهی داشته باشیم، متوجه می‌شویم که سودآوری شماری از سهام شرکت‌های بورسی بیشتر از این متوسط بازدهی است.

بازدهی سهام زیر ذره‌بین

مطالعه بازدهی ۵۰ شرکت برتر بورس تهران حاکی از آن است که در بازه زمانی مورد نظر، از ابتدای سال مالی ۹۷ تا کنون، بیش از نیمی از آنها بازدهی بالاتری نسبت به شاخص کل بازار داشتند. در این میان تولید نیروی برق دماوند بیشترین بازدهی را در حدود ۳۸۲ درصد به خود اختصاص داد. «دماوند» در مجمعی که سال ۹۷ برگزار کرد، صورت مالی شرکت در دوره ۱۲ ماهه منتهی به اسفند ۹۶ را مورد بررسی قرار داد و سود سهام مصوب را بیش از ۲۴۸ میلیارد تومان اعلام کرد، در صورتی که این مقدار در مجمع قبلی برگزار شده صفر بود. همچنین در آذرماه ۹۷، بخشی از مطالبات این شرکت به مبلغ ۸۳۱ میلیارد تومان در قالب صدور اسناد وصول یافت که از میزان بدهی آن کاست. تاثیر تغییرات نرخ ارز «دماوند» در صورت مالی سال ۹۷، نسبت به سال ۹۶ حدود ۱۶۷ درصد عنوان شد. به این ترتیب با افزایش چشمگیر ارزش بازار شرکت مزبور و همچنین افزایش سود سهام مصوب، تولید نیروی برقدماوند صدرنشین شرکت‌های بورسی از منظر بازدهی شد.  در رده بعدی، نماد دارویی «دعبید» با سودآوری حدود ۲۹۳ درصدی قرار داشت. شرکت داروسازی دکتر عبیدی در سال ۹۷ محصولات جدیدی روانه بازار کرد و سرمایه خود را از محل سود انباشته، ۱۵۰ درصد افزایش داد.  ذوب‌آهن اصفهان نیز با ثبت بازدهی ۲۹۲ درصدی از ابتدای فروردین ۹۷، جایگاه سوم این رتبه‌بندی را کسب کرد. رشد نرخ‌های فروش داخلی صادراتی نقش محسوسی را در افزایش مبالغ فروش این شرکت ایفا کرده است.  در میان دیگر ۲۶ شرکت سهامی که بازدهی بالاتری نسبت به شاخص کل سهام رقم زدند، شش شرکت فلزی، چهار شرکت پتروشیمی، چهار شرکت از زیرمجموعه فرآورده‌های نفتی و سه نماد معدنی وجود دارد. همچنین سه نماد بانکی با پیشتازی بانک ملت نیز در این رتبه‌بندی حضور دارند. سهام «شخارک» نیز با ثبت بازدهی حدود ۲/ ۱۳۳ درصدی، همپای شاخص کل حرکت کرد. در مقابل هیچ‌یک از نمادهای خودروساز بزرگ بازار از روند شاخص کل پیشی نگرفتند و در سطح پایین‌تری بازدهی خود را ثبت کردند. از میان ۵۰ شرکت منتخب از حیث ارزش بازار نیز، ایران‌خودرو کمترین بازدهی را کسب کرد که حدود ۶/ ۱۳ درصد بود.

نگاهی به معاملات دیروز

روز گذشته بورس تهران خیز دیگری در مسیر صعود برداشت که برای مقطعی شاخص کل بازار سهام را وارد کانال ۲۲۵ هزار واحدی کرد. در شرایطی که قدرت‌نمایی تقاضا در ساعات نخستین بازار مقدمات این صعود را فراهم کرده بود، با عقب‌نشینی سهامداران از نقش خریدار، شاخص کل سهام به تدریج به سوی نزول گام برداشت و با توقف بر سطح ۲۲۴ هزار و ۴۷۷ واحدی بازدهی هفتگی بیش از ۳/ ۴ درصدی را رقم زد. به این ترتیب، بازدهی نماگر اصلی بازار سهام از ابتدای سال جاری به ۶/ ۲۵ درصد رسید.

توقف دسته‌جمعی پالایشی‌ها در پایان هفته

روز گذشته پالایش نفت تبریز، اعلامیه‌ای در کدال منتشر کرد که حاوی اطلاعاتی مبنی بر مابه‌التفاوت نرخ ارز مبادلاتی و سال مرجع ۹۱ بود. مطابق با این اطلاعیه، در خلال نوسانات نرخ ارز در سه ماه سوم سال ۹۱، شرکت‌های پالایشی برخی از فرآورده‌های ویژه را با نرخ ارز دولتی (مرجع) به فروش رسانده بودند. این در شرایطی است که در مدت مشابه خرید نفت خام با نرخ ارز مبادله‌ای انجام می‌شد. به این ترتیب؛ عدم محاسبه قیمت فرآورده‌های نفتی بر اساس نرخ ارز مبادله‌ای و شکاف ایجاد شده میان هزینه و درآمد از این بابت؛ اعتراض شرکت‌های پالایشی را به دنبال داشت که خواستار دریافت مبلغ مابه‌التفاوت بودند. پس از تایید این موضوع توسط دیوان محاسبات کشور، اعلامیه بدهکار به حساب شرکت ملی پالایش و پخش منظور و درآمد مزبور به میزان ۶/ ۷۳ میلیارد تومان شناسایی شد. تاثیر درآمد مزبور در سود هر سهم «شبریز» بالغ بر ۱۵ تومان شناسایی شد. سایر نمادهای پالایشی نیز پس از این اطلاعیه متوقف شدند و اطلاعیه مشابهی در سامانه کدال قرار دادند. از این‌رو به‌نظر می‌رسد که تعدیل دیگری در راه محصولات پالایشی است. در این میان پالایش نفت شاوان اظهار کرد به دلیل عدم تولید فرآورده‌های نفتی در مقطع زمانی مذکور در این موضوع جایی ندارد.

مینا افروزی