اگر به صحبت‌های کارشناسان طی روزهای اخیر و حتی در اوج شرایط منفی بازار طی هفته گذشته نیز نگاهی بیندازیم، اکثر فعالان بازار اعتقاد دارند که پس از شوک واردشده به بورس تهران، این بازار برای بازگشت به مسیر صعودی خود نیاز به استراحت دارد و احتمالا چند بازار سهام چند روزی را با عملکرد متعادل سپری خواهد کرد که معاملات روز دوشنبه نیز یکی از همین واکنش‌ها بود.
با این حال برخی کارشناسان دیگر نیز معتقدند با توجه به ترسی که همچنان سایه‌اش بر سر بازار خواهد بود روند بورس طی ماه‌های آینده سرد و البته متعادل پیش خواهد رفت. هرچند در این بین نباید انتظارات تورمی را نیز نادیده گرفت.
البته مقصر بخشی از این دوره افتی که شاهد بودیم، سوءاستفاده برخی از افراد خاص بود. ماجرایی که افت بیش از هزار و پانصد همت را در عرض ۵ روز رقم زد. افراد خاصی که از این ماجرا اطلاع داشتند و سبدهای سهام قدرتمند و سرمایه‌گذاری هم در دست داشتند از این دخالت‌ها و دستکاری‌ها و تصحیحات نهایت سوءاستفاده را کردند و ذینفع شدند. در چنین ساختار‌هایی همیشه جا برای فساد و بهره‌برداری‌های ویژه وجود دارد؛ بنابراین تا جایی که امکان دارد باید سازمان‌های تضمین‌گر و سازمان بورس از طریق ثبات در رویه‌ها، بهبود رویه‌ها و اصلاح قوانین و مقررات بتوانند یک امنیت نسبی در بازار معاملاتی ایجاد کنند. این روند کمک می‌کند سرمایه‌گذار هم تکلیف خود را بداند و نگرانی خاطر افراد کمتر شود.
به گفته برخی کارشناسان و با اشاره به آمار موجود در بورس تهران و اقتصاد کلان کشور از جمله نسبت قیمت به درآمد (P/E ttm) 9/10 واحدی بازار سهام، نرخ بهره بین‌بانکی بیش از ۲۳ درصدی و همچنین تورم بیش از ۵۰ درصدی اقتصاد کشور عنوان کرد که بورس تهران اکنون به محدوده‌ای رسیده است که نیاز به استراحت دارد و همین موضوع به روند متعادلی در بازار منجر می‌شود. به نظر می‌رسد که طی روزهای آینده با انتشار گزارش‌های سالانه و ثبت عملکرد شرکت‌ها در فصل زمستان و در ادامه نیز فصل بهار، نسبت قیمت به درآمد تعدیل خواهد شد و سهامداران با توجه به شرایط سهام، خریدهای خود را انجام خواهند داد. به صورت کلی پیش‌بینی می‌شود که پس از یک توقف کوتاه‌مدت تا انتشار گزارش‌های فصلی و سالانه و به‌روز‌رسانی برآورد سودآوری شرکت‌ها، بورس تهران بتواند شرایط بهتری را مهیا کند. تاکنون برخی از شرکت‌های بزرگ و مهم بازار سرمایه گزارش‌های سالانه خود را منتشر کرده‌اند و شاهد جهش سودآوری خوبی برای آنها در سال ۱۴۰۱ هستیم و همین موضوع می‌تواند با انتشار کلیه گزارش‌ها تا اواخر هفته جاری، به محرک خوبی برای تداوم مسیر صعودی در هفته آینده تبدیل شود. با این حال سیاستگذار باید تلاش کند تا این نسبت با توجه به شرایط کلان موجود، در محدوده‌ای بین ۷ تا ۱۰ واحد قرار گیرد که نقدینگی بتواند با آرامش به بازار سهام راهی شود و شاهد تکرار هیجانات مثبت و منفی همچون سال ۹۹ نباشیم. سرمایه‌گذاران در هفته آینده می‌توانند با بررسی نسبت‌هایی همچون قیمت به فروش (P/S) و قیمت به خالص ارزش دارایی‌ها (P/NAV)، گروه‌های مختلف را رصد کنند و با یافتن گروه‌ها و سهام پرپتانسیل به اصلاح پرتفوی سرمایه‌گذاری خود بپردازند.
باکس‌های استراحتی پیش روی بازار سرمایه
علی فراقی در گفت‌و‌گو با «جهان صنعت» می‌گوید: در زمانی قرار داریم که بازار پس از یک اصلاح قیمتی قابل توجه در یک فاز استراحتی قرار گرفته که کم و بیش درحال شکل دادن و ساختن آن است ولی این استراحت در آینده به چه اتفاقی منجر خواهد شد؟
وی می‌افزاید: در قسمت اول اگر بخواهیم به رفتار قیمتی بازار در مسیر صعود و نزول توجه کنیم همواره به تعداد قابل ملاحظه‌ای شاهد باکس‌های استراحتی در بازار و ادامه مسیر آن بودیم، موردی که به نظر می‌رسد با توجه به رفتار این هفته بازار شاهد شکل‌گیری آن باشیم و روز چهارشنبه معاملاتی با نحوه معاملات خود می‌تواند تکمیل‌کننده این رویه و اتفاق باشد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: در مقیاس بزرگ ما شاهد رشد و یک روند صعودی بی‌چون و چرا در بازار هستیم و هرچقدر این مقیاس را بلندمدت‌تر در نظر بگیریم این مورد تایید بیشتری از بازار خواهد داشت ولی در مقیاس بسیار کوچک زمانی و قیمتی با توجه به کندل‌های شکل گرفته اردیبهشت‌ماه در حال حاضر شاهد یک اصلاح هستیم که درصد بالایی از آن می‌تواند ادامه‌دهنده یک استراحت در مسیر افت بیشتر در کوتاه‌مدت بازار باشد.
فراقی تاکید می‌کند: با توجه به مورد گفته‌شده منطقی‌ترین رفتار می‌تواند صبوری تا شکست بازار به یک سمت باشد که آن می‌تواند تایید‌کننده رفتار بازار دست‌کم تا یک ماه آینده آن در برآیند معاملات اکثریت نماد‌های بازار باشد.
وی می‌گوید: در این فرآیند هرچند افراد ممکن است درگیر فومو یا حس عقب‌ماندگی از بازار در صورت شکست رو به بالا باشند که به نظر می‌رسد به احتمال بالا در صورت شکست بازار رو به بالا همانند اکثریت مواقع پس از اندکی صعود فرصت خرید به خوبی پس از اندکی رشد ایجاد خواهد شد که البته غلبه این حس بر سهامداران باعث رشد بسیار میزان ریسک آنها روی سبدهای سرمایه‌گذاری شخصی خواهد بود.
فراقی خاطرنشان می‌کند: در مورد بسیار مهم و اساسی هم باید به این موضوع اشاره کرد که در برخی از شکست‌های قیمتی بازار از این باکس‌های استراحتی یا خنثی شاهد شکست‌های رو به بالا یا پایین بوده‌ایم که پس از یک روز شاهد برگشت قیمتی در خلاف جهت آن بوده‌ایم که بهترین توصیه درنظر‌گیری دو عامل تکرار‌شونده در این رفتار است که یکی از آنها همراهی حجم معاملات بازار در پی شکست این محدوده‌ها و بعد از آن ثبت دو روز معاملاتی بازار در یک مسیر رو به بالا می‌تواند ضامن حفظ این جهت قیمتی برای بازار باشد.
این کارشناس بازار سرمایه یادآور می‌شود: در پایان هم مهم‌ترین توصیه‌ای که می‌توان به سرمایه‌گذاران در بازار داشت این است یکی از مواردی که بهترین تحلیل و پس از آن واکنش به بازار را در پی دارد بررسی گام به گام همراه با رفتار قیمتی حال حاضر بازار است زیرا دیدگاهی که به تازگی در میان افراد باب شده بررسی و مقایسه بازار نسبت گذشته است و مانند مقایسه بسیار زیاد نسبت به سقف‌های ۹۹ بازار سرمایه است که هرچند باید به تمامی موارد بازار وزن داد ولی نگاه یک‌طرفه به بازار می‌تواند در اکثر مواقع زیان‌بار باشد.