علی تیموری شندی کارشناس بازار سرمایه در این باره گفت: صندوق‌های اهرمی با فراهم کردن زمینه نقدشوندگی در بازارسرمایه گامی مهم در عمق بخشی به این بازار برمی‌دارند، با استفاده از این ابزار همه سلایق در شرایط مختلف رونق و رکود، جذب بازار سهام خواهند شد. وی در گفت‌و‌گو با پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا) با بیان مطلب فوق اظهار کرد: سال گذشته و زمانی که بازار در مسیر خوبی قرار گرفت، ایده آزادسازی سهام عدالت مطرح شد، ایجاد زمینه‌های لازم برای مقدمات این آزادسازی از بعد فنی و مباحث حقوقی تا حدودی زمان برد و این موضوع همزمان با رشد قابل توجه شاخص و حضور آحاد مردم در بازار سرمایه رقم خورد. او اظهار کرد: بحث آزادسازی سهام عدالت زمانی آغاز شد که شاخص بورس آماده قرار گرفتن بر مدار نزولی بود؛ این موضوع مزید بر علت شد تا فشار قابل‌توجهی از عرضه بر بازار وارد شود. تیموری ادامه داد: در آن مقطع چنین ملاحظاتی صورت گرفت تا افرادی که دارای سهام عدالت هستند بتوانند سهام خود را نقد و با استفاده از منافع حاصل از آن نیازهای خود را برآورده کنند؛ در آن مقطع زمانی این ایده مطرح شد که چگونه می‌توان با فراهم کردن زمینه نقدشوندگی برای افرادی که دارای سهام عدالت هستند، اقدامی انجام داد تا فشار عرضه بر معاملات بازار وارد نشود. او حجم عرضه‌های سهام عدالت در آن دوره را مورد توجه دانست و گفت: در برهه‌ای از زمان شرایط بازار طوری بود که سهامداران اعتماد چندانی به چشم‌انداز بازار نداشتند و بازده کسب شده کمتر از انتظارات آنها بود؛ این موضوع باعث شد تا تفاوت‌های دیدگاهی در روند عادی بازار تاثیرگذار باشد.
۲ یونیت با کارکرد متفاوت
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در این دوره بود که موضوع صندوق‌های اهرمی مطرح شد. مکانیسم صندوق به شکلی طراحی شده که دربرگیرنده دو نوع یونیت باشد، به طوری که دسته نخست آن بتواند ریسک تغییرات قیمت را از روی پرتفوی صندوق بردارد و دسته دیگر در برگیرنده میزان تضمینی از سود باشد، در عین حال منابع این صندوق باید صرف خرید سهام عدالت و سهام موجود در بازار شوند. او تاکید کرد: مجموعه‌هایی که دیدبلندمدت به سرمایه‌گذاری در بازار سهام دارند می‌توانند در بخش سهام این صندوق اقدام به سرمایه‌گذاری کنند و عده‌ای دیگر که به دنبال دریافت سود تضمین شده و درآمد ثابت مانند صندوق‌های با درآمد ثابت هستند، می‌توانستند اقدام به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های با درآمد ثابت کنند. با این روش امکانی پیش آمد تا بتوانیم حجم قابل توجهی از سهام عدالت را در این صندوق جذب کنیم. تیموری ادامه داد: مخاطب یونیت‌های با درآمد ثابت می‌توانند عامه مردم، شرکت‌ها و افرادی باشند که به دنبال ریسک سرمایه‌گذاری در بورس نیستند؛ بنابراین نباید از این موضوع غافل ماند که سنگ بنای صندوق‌های اهرمی رفع مسایل ایجاد شده در بازار هستند. وی با اشاره به وجود صندوق‌های اهرمی در اکثر بازارهای دنیا گفت: در بازارهای بین‌الملل، بازده و ریسک‌های مختلفی برای این‌گونه صندوق‌ها تعریف شده است؛ به این ترتیب شاهد جذب طبقات مختلفی از اوراق غیرکارآمد توسط این صندوق‌ها هستیم.
اهرمی‌ها، ابزاری مثبت
در وضعیت فعلی بازار
او با بیان اینکه در وضعیت فعلی، صندوق‌های اهرمی به عنوان ابزار کاربردی بسیار مثبت در بازار تلقی می‌شوند، گفت: این ابزار نسبت به دیگر ابزارهای مرسوم در بازار، تفاوت‌های زیادی دارد؛ استفاده آن به نفع سرمایه‌گذارانی است که دید بلندمدت نسبت به سرمایه‌گذاری در بورس دارند. این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که آیا سرمایه مردم در برابر نوسان‌های ایجاد شده در بازار تضمین خواهند شد یا خیر، گفت: یونیت‌هایی که در این صندوق‌ها مربوط به بخش سهام است نه تنها در برابر نوسان تضمین نمی‌شوند، بلکه نوسان ایجاد شده در بازار با شدت بیشتری بر روند و بازده کسب شده در این یونیت‌ها تاثیرگذار خواهد بود؛ اما در یونیت با درآمد ثابت، نوسان ایجاد شده در بازار هیچ تاثیری بر آنها ندارد. به عنوان مثال، اگر در همان ابتدا وعده سود ٢٠ درصدی داده شود به طور حتم این سود به سهامداران تعلق می‌گیرد. او با اشاره به اینکه به واسطه ماهیت بازار سرمایه یونیت مربوط به سهام در این صندوق‌ها از امکان نقدشوندگی کمتری برخوردارند، افزود: علت این امر ناشی از آن است که سرمایه‌گذاران در بخش سهام این صندوق افراد حرفه‌ای با دید بلندمدت هستند و با توجه به اینکه این بخش از یونیت‌ها درگیر با نوسانات قابل توجهی خواهند بود لذا برای آن بازارگردان تعریف نشده است. تیموری ادامه داد: بازارگردان برای ابزارهایی است که نقدشوندگی برای آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، در حالی که در صندوق‌های اهرمی باید دید بلندمدت‌تری برای سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد و سرمایه‌گذاران نباید به زودی به سمت فروش آن پیش بروند. این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در صندوق‌های اهرمی نباید اجازه داده شود تا هر سرمایه‌گذار و با هر سطح دارایی در این ابزارها سرمایه‌گذاری کند، این ابزارها مختص سرمایه‌گذاران حرفه‌ای است که می‌توانند نوسانات احتمالی بازار را تحمل کنند. به گفته تیموری، این موضوع معمول نیست که اجازه داده شود سرمایه‌گذاران خرد با دارایی‌های کم به این ابزارها ورود پیدا کنند.
ورود صندوق‌های اهرمی در شرایط بحرانی بازار
تیموری با اشاره به اینکه صندوق اهرمی می‌توانند در شرایط خاص و بحرانی به بازار ورود کنند، گفت: صندوق‌های اهرمی از این طریق بخش عمده‌ای از عرضه‌ها را جذب و کمک می‌کنند تا از رفتارهای تندی که در بازار سال گذشته شاهد بودیم جلوگیری شود و بازار بتواند با سرعت بیشتری به سطح تعادل خود برسد. او با تاکید بر اینکه صندوق‌های اهرمی می‌توانند نقش قابل توجهی را در روند معاملات بازار داشته باشند، خاطرنشان کرد: تفاوت انتظارات از روندهای آتی بازار همیشه وجود دارد، این ابزار کمک می‌کند تا پول پرقدرت به بازار ورود کند و زمینه ایجاد تعادل در بازار فراهم شود تا جریان بازار توسط افرادی که سرمایه خود را وارد صندوق با درآمد ثابت می‌کنند به شرایط عادی خود بازگردد.
سرمایه‌گذاری بدون استفاده از شبکه بانکی
مجتبی تقی‌پور دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز گفت: صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی با توجه ویژه به مقوله توسعه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و با ایده فراهم کردن سرمایه‌گذاری اهرمی بدون استفاده از تسهیلات و اعتبار شبکه بانکی و نیز با اتکا به ظرفیت‌های بازار سرمایه شکل گرفته است. وی اظهار کرد: در حال حاضر شرکت‌های تامین سرمایه با چالش‌های متعددی در حوزه تاسیس و راهبری صندوق‌های سرمایه‌گذاری جدید رو به رو هستند که ریشه اصلی آن به بند «ب» ماده ۱۴ برنامه پنج ساله ششم توسعه بازمی‌گردد. بر مبنای این بند تاسیس هرگونه صندوق سرمایه‌گذاری توسط شرکت‌های تامین سرمایه دارای سهامدار بانکی ممنوع بوده و منوط به کسب مجوز از بانک مرکزی است. تقی‌پور تصریح کرد: در این صندوق با تعریف سه نوع واحد سرمایه‌گذاری در قالب واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز نوع یک مدیریتی(Equity) ، ممتاز نوع دو (Equity) و عادی (Fixed Income) ، سازوکاری طراحی شده است که خلق اهرم برای دارندگان واحد ممتاز با استفاده از ظرفیت واحدهای عادی فراهم شود. او ادامه داد: همچنین برای نخستین‌بار در این صندوق، واحدهای ممتاز در بازار سرمایه قابلیت معامله دارند. به عبارت دیگر مشابه واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های قابل معامله (ETF) واحدهای عادی از طریق مدیر ثبت، قابلیت صدور و ابطال دارند.