برهمین اساس اغلب کارشناسان با توجه به رشد پی‌در‌پی شاخص کل که در یک ماه گذشته تنها یک روز منفی را تجربه کرده بود، اعتقاد داشتند که بازار نیازمند ورود به فاز استراحت است.
بدین ترتیب شوک ناشی از شهادت فرمانده سپاه قدس در بغداد به همراه نیاز به اصلاح شاخص بازار دست به دست هم داد تا دیروز شاخص کل با افت 4.36 درصدی 16 هزار و 765 واحد ریزش کند و به کانال 367 هزار واحدی (367 هزار و 334 واحد) بازگردد. این درحالی است که با وجود این ریزش قابل توجه همچنان این بازار از ابتدای سال تا روز گذشته 105.6 درصد بازدهی برای سهامداران خود به همراه داشته است.
برهمین اساس کارشناسان به سهامداران بخصوص تازه واردهای بازار توصیه می‌کنند که از رفتارهای هیجانی دوری و کمی صبر کنند، چرا که بزودی بازار به روال سابق خود بازخواهد گشت. هرچند نوسان جزو ذات بازار است، ولی همواره نوسانات هیجانی که ارتباطی به عوامل و متغیرهای بنیادین بازار ندارد، حداکثر ظرف چند روز از بازار خارج می‌شود. بدین ترتیب در صورتی که سهامداران هیجانی تصمیم بگیرند، متضرر می‌شوند.
طبق تحلیل کارشناسان بازار سرمایه، کسانی که روز گذشته در نخستین ساعات فعالیت بازار وارد صف فروش شرکت‌ها شدند دو دسته بودند؛ یکی سهامداران جدیدی که در ماه‌های اخیر وارد بازار شده بودند و چنین ریزشی آنها را نگران کرده است و دسته دوم را نوسان گیران تشکیل می‌دهند که همواره با هدف نوسان‌گیری و سودآوری کوتاه مدت سهام می‌خرند. اما حرفه ای‌های بازار که با اهداف بلندمدت سهم خریده‌اند، تنها انتظار می‌کشند تا این شرایط سپری شود.
مرور تأثیر رویدادهای سیاسی و غیراقتصادی بر بازار سهام ایران در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که شکل‌گیری جو روانی و انتظارات آتی همواره تأثیر منفی بر روند حرکتی شاخص داشته است، اما این جوهای هیجانی بسرعت جای خود را به تعادل داده است. البته تأثیری که شهادت یکی از بزرگترین سرداران سپاه ایران بر بازار سهام داشته (نزدیک به 5 درصد) بیش از رویدادهای سیاسی دیگری که در سال‌های اخیر تجربه شده، داشته است. اما تمام کارشناسان و صاحبنظران بازار سرمایه اعتقاد دارند که بزودی بازار به تعادل می‌رسد. البته همانگونه که اشاره شد، بازار پس از روزها رشد مداوم طبق قواعد نیازمند اصلاح و استراحت بود که درهمین ارتباط مدیرعامل فرابورس ایران با بیان اینکه دیروز با وجود هیجان در سهامداران حقیقی، اما بیش از 2 هزار و 600 میلیارد تومان خرید و فروش سهام انجام شده است، گفت: سهامداران از هیجانات و شایعات بپرهیزند.
امیر هامونی در گفت‌وگو با فارس، در مورد جلسه دیروز شورای عالی بورس گفت: در این جلسه همه حقوقی‌های بازار بر این نکته تأکید داشتند. وی تأکید کرد: همان‌طور که بارها گفته‌ایم و کارشناسان می‌گویند، افراد تازه‌وارد به بازار ابتدائاً از ورود به خرید سهام خودداری کنند و از طریق صندوق‌های موجود در بازار اقدام به خرید سهام صندوق‌ها کرده و در بازار مشارکت کنند. مدیرعامل فرابورس ایران در پاسخ به این سؤال که چه تعداد صندوق در بازار وجود دارد، گفت: 200 صندوق در بازار هستند که منابع آنان بیش از 200 هزار میلیارد تومان است و چون در صندوق‌ها افراد حرفه‌ای و با تحلیل اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند، در آنجا دور از هیجانات تصمیم‌گیری می‌شود و کسانی که تازه‌وارد هستند، باید از طریق صندوق‌ها وارد خرید و فروش شوند و امروز که قدری هیجان در سهامداران حقیقی ایجاد شده، همان حقوقی‌های بازار اقدام به خرید می‌کنند.
جلوگیری از افزایش هیجان
درحالی که ضایعه شهادت سردار سلیمانی در روز تعطیل بازار سرمایه ایران (جمعه) رخ داد، برخی از فعالان بازار با استناد به اختیاراتی که قانون در شرایط اضطراری به شورای عالی بورس داده است، خواهان تعطیلی چند روزه معاملات بورس شدند. اما از همان روز برخی از اعضای شورای عالی بورس اعلام کردند که بازار سرمایه در روز شنبه (14 دی) دایر است وبا ابزارهایی که قانون در اختیار بازارگذاشته از افزایش هیجانات جلوگیری خواهد شد.
در ادامه این روند، صبح دیروز شورای عالی بورس جلسه اضطراری برگزار و به تداوم عملیات روزانه بازار سرمایه تأکید کرد. این شورا تأکید کرد: بخش‌های مختلف بازار سرمایه با دقت و هوشیاری به مسیر خود ادامه می‌دهند و همه تلاش خود را برای تداوم فعالیت‌های روزانه بازار سرمایه به کار خواهند برد.
شورایعالی بورس با اشاره به نقش صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه اعلام کرد: در صورت لزوم صندوق تثبیت بازار از سرمایه‌گذاران بازار سرمایه حمایت خواهد کرد. همچنین بازیگران حقوقی بازار نیز از فرآیند داد و ستد روزانه حمایت خواهند کرد.
یادداشت
بازگشت تعادل به بازار، بزودی
علیرضا تاج بر
کارشناس بازار سرمایه
شرایطی که روز گذشته بازار سهام داشت کاملاً طبیعی و قابل پیش‌بینی بود. بورس تهران از ابتدای سال‌جاری تاکنون رشد قابل توجهی تجربه کرده بود و برهمین اساس نیازمند اصلاح بود. هرچند روز گذشته شاخص با افت بالایی همراه بود، اما بزودی به تعادل بازخواهد گشت. به نظر می‌رسد که از فردا بتدریج تعادل به بازار بازگردد و جو هیجانی از بین برود.
درچنین مواقعی که شاخص بورس با ریزش بالایی همراه می‌شود، قانون ابزارهایی را پیش‌بینی کرده است که شامل ورود صندوق تثبیت بازار سرمایه و حمایت حقوقی‌های بازار می‌شود. درمجموع سهامداران خرد و حقیقی بازار دراین مواقع پس از نقد کردن سهام خود یا اقدام به خرید سهم‌های بنیادین بازار می‌کنند که ریسک کمتری دارد یا به سمت صندوق‌های مشترک با درآمد ثابت که ریسک حداقلی دارد، هدایت می‌شوند.
دیروز، حقوقی‌ها از سهامی حمایت کردند که دست مردم نیست. به عبارت دیگر حقوقی‌ها حمایت خود را صرف سهام شاخص ساز کردند. این درحالی است که باید از سهم‌هایی حمایت می‌شد که مردم در آن فعال هستند. از ابتدای سال‌جاری تاکنون سرمایه‌گذاران بسیاری وارد بازار سهام شده‌اند و حمایت از آنها وظیفه بازار است. این سرمایه‌گذاران بازارهایی مانند ارز و طلا را رها کرده و به سمت بورس آمده‌اند برهمین اساس باید مانع خدشه دار شدن اعتماد آنها به بورس شد.
درواقع حقوقی‌ها از سهامی حمایت کردند که متعلق به خود بود. با توجه به بازدهی بالای بازار در سال‌جاری، حقوقی‌ها سود بالایی به دست آوردند و هزینه بخشی از آن برای حمایت از بازار ضروری به نظر می‌رسد.
دراین روز شاهد فعالیت خاصی از صندوق تثبیت بازار هم نبودیم، قرار بود که این صندوق از سهام خودرویی و بانکی که به‌طور عمده توسط مردم خریداری شده است، حمایت کند.
برهمین اساس روزگذشته حقوقی‌های بازار به‌منظور حمایت از بازار اقدام به خرید سهام برخی از شرکت‌ها کردند.