گلایه‌های اقتصادی ایران و آلمان

در همایش مذکور الیور اشناکنبرگ، معاون سفیر آلمان در تهران با اشاره به ساز و کار مالی اینستکس و انتقادهایی که از سوی مقامات ایران نسبت به کندی در عملیاتی شدن آن مطرح می‌شود، گفت: سهامداران اروپایی اینستکس در اجرای این ساز‌و‌کار، برقراری تجارت پایدار و درست را بر سرعت شکل‌گیری آن ترجیح می‌دهند؛ از این رو، ما در تلاش هستیم این ساز و کار مالی به گونه‌ای ساختارمند پا به عرصه فعالیت بگذارد که قابل تهاجم از طرف دولت آمریکا نباشد.

داگمار فن بن‌اشتاین مدیرعامل اتاق بازرگانی مشترک ایران و آلمان و نماینده اقتصاد این کشور در ایران نیز گفت: طی ۷ماهه سال جاری میلادی، صادرات آلمان به ایران به میزان ۴۹ درصد افت داشته، همچنین از میزان صادرات ایران به آلمان نیز حدود ۵۷ درصد کاسته شده است. او با بیان اینکه طی نیمه اول سال ۲۰۱۹ میلادی میزان صادرات ماشین‌آلات صنعتی آلمان به ایران به ۱۸۳ میلیون دلار کاهش یافته و این اتفاق برای آلمان بسیار تلخ و ناخوشایند است، افزود: در چنین شرایطی، رقیب جدی ما یعنی چین توانسته است بیش از ۸/ ۱میلیارد دلار ماشین‌آلات به ایران صادر کند و این به نفع آلمان نیست.

او بزرگ‌ترین‌ مشکل بر سر راه مناسبات اقتصادی ایران و آلمان را تحریم‌های آمریکا دانست و با اعلام اینکه بازار آمریکا از اهمیت بسیار بالایی برای شرکت‌های آلمانی برخوردار است، افزود: شرکت‌های آلمانی بیشترین صادرات را به بازار آمریکا دارند و آمارها نیز نشان می‌دهد که طی نیمه نخست سال جاری میلادی صادرات آلمان به آمریکا به ۵۸ میلیارد یورو رسید و در مقابل واردات آلمان از آمریکا نیز رقمی معادل ۳۵ میلیارد یورو را ثبت کرد. شرکت‌های بزرگ آلمانی نمی‌توانند ریسک از دست دادن بازار آمریکا را بپذیرند؛ در این زمینه تنها بزرگی بازار آمریکا حائز اهمیت نیست، بلکه رشد اقتصادی بالایی در این بازار وجود دارد و وضعیت اقتصادی در آمریکا برای شرکت‌های آلمانی در حال حاضر بسیار مناسب است. وی سپس به نتایج یکی از پژوهش‌ها و تحقیقات مجلس شورای اسلامی ایران در ارتباط با وضعیت اقتصادی ایران و شاخص‌های این بخش اشاره کرد و افزود: این تحقیقات نشان می‌دهد که مشکل عدم تعهد به قراردادها از طرف دولت، عدم اطمینان در تجارت طرفین رسمی، دعاوی حقوقی و عدم اجرای احکام قضایی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران است. او در ادامه به نبود امنیت سرمایه‌گذاری در ایران اشاره کرد و افزود: شرکت خودروسازی فولکس‌واگن آلمان که طی چند سال گذشته برای سرمایه‌گذاری در ایران خود را آماده کرده بود، مجبور به جایگزینی این بازار با ترکیه شد و این در حالی است که ایران نباید چنین موقعیت‌های عالی را برای سرمایه‌گذاری را از دست دهد. مدیرعامل اتاق بازرگانی ایران و آلمان سپس یکی از موانع بزرگ بر سر راه ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران را نوسانات نرخ ارز در بازار ایران عنوان کرد و افزود: این در حالی است که شرکت‌های آلمانی با چالش دیگری که مربوط به محدودیت واردات گروه‌های کالایی در ایران است مواجه شده‌اند، به‌طوری‌که یکی از شرکت‌های لوازم خانگی گلایه داشت که پس از چند سال فعالیت در بازار ایران به دلیل اعمال این سیاست از سوی دولت ایران، به مشکل جدی برخورده است.

مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز در این همایش گفت: آلمان در حال حاضر چهارمین اقتصاد بزرگ دنیا است، اما متاسفانه این اقتصاد بزرگ در مواجهه با آمریکا و ادامه همکاری‌های اقتصادی با ایران دست و پا بسته نشان داده‌است. او با بیان اینکه پس از خروج دولت آمریکا از برجام، کشورهای اروپایی ساز و کار SPV را در ادامه همکاری اقتصادی با ایران در پیش گرفتند اما این طرح عقیم ماند، افزود: اینستکس نیز که با سرمایه ۳ هزار یورو در اروپا به ثبت رسیده است و قرار بود بستری برای تبادلات و تعاملات مالی میان شرکت‌های ایرانی و اروپایی باشد، تاکنون چراغش روشن نشده و به نظر می‌رسد دیگر نمی‌توان به این ساز و کار مالی دلخوش بود و اقتصاد ایران چاره‌ای ندارد که نگاه خود را از غرب بگیرد و به سمت شرق چرخش کند.

وی با اشاره به اینکه اقتصاد ایران طی سال ۹۷ چالش‌های فراوانی را از سر گذراند، گفت: طی سال گذشته اقتصاد ایران با جهش ناگهانی نرخ ارز مواجه شد و مشکلات عدیده‌ای را ایجاد کرد. اما خوشبختانه امسال تاحدود زیادی ثبات به اقتصاد ایران بازگشته است؛ به رغم مشکلات اقتصادی در داخل و البته فشار تحریم‌ها، اقتصاد ایران اتکای خود را روی توان تولید داخلی و نیز توجه به بازار کشورهای همسایه برای صادرات غیرنفتی قرار داده است. افزایش قیمت ارز اگرچه در داخل کشور، آسیب و لطمات زیادی را به بار آورد اما منجر به افزایش صادرات غیرنفتی کشور شد و در عین حال، واردات را نیز تا حدود زیادی تعدیل کرد. بسیاری از قطعات صنعت خودرو کشور طی سال‌های گذشته از چین وارد می‌شد؛ خودروسازی کشور در حال حاضر نیز قطعات مربوط به ناوبری و نیز هیدرولیک خودرو را از خارج از کشور تامین می‌کند، در حالی که در صنایع دفاعی کشور شاهد این هستیم که این قطعات در داخل تولید می‌شود و علت این اتفاق نیز این است که در صنعت دفاعی کشور به دلیل تحریم‌ها دچار تنگنا بودیم و شرکت‌های این بخش مجبور شدند به توان ساخت داخل رو بیاورند، اما صنعت خودروی کشور طی سال‌های اخیر در این تنگنا قرار نداشت و امروز به مشکل برخورده است.

خوانساری به بازار مستعد کشورهای همسایه برای کالاهای ایرانی اشاره کرد و گفت: کشورهای همسایه از ظرفیت بالایی برای همکاری‌های اقتصادی با ایران برخوردار هستند و طی ماه‌های گذشته نیز توافقات خوبی میان ایران و برخی کشورهای همسایه از جمله هند، روسیه و افغانستان بر پایه مکانیزم تهاتر شکل گرفته است. آلمان نباید انتظار داشته باشد که همچنان فروشنده یک‌طرفه کالا و خدمات به ایران باشد و این رویه دیگر نمی‌تواند ادامه داشته باشد و آلمان‌ها باید بدانند که ما دیگر نمی‌توانیم فقط واردکننده باشیم.