میرزاخانی در گفت‌و‌گو با «ایران» توضیح می‌دهد: «در 2 سال گذشته، بحث انعقاد قرارداد تجارت آزاد میان ایران و اوراسیا که مشتمل بر کشورهای روسیه، بلاروس، قزاقستان، ارمنستان و قرقیزستان است، مطرح شد و مذاکرات جدی صورت گرفت. اخیراً نیز در مجلس شورای اسلامی این مورد تصویب شد و اکنون منتظر نظر نهایی شورای نگهبان هستیم.»
کاهش تعرفه تجاری 500 کالای ایران و 300 کالای اوراسیا
از میان 800 کالایی که قرار است با کاهش شدید تعرفه‌های گمرکی میان ایران و اوراسیا همراه باشد، 500 کالا ایرانی و 300 کالا برای 5 کشور روسیه، بلاروس، قزاقستان، ارمنستان و قرقیزستان است. دبیرکمیسیون همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران و روسیه با بیان این مطلب، اظهار می‌کند: «کاهش تعرفه‌ها برای بیش از 500 کالای ایرانی رقم خواهد خورد که یک مزیت نسبت به رقبا در منطقه برای بخش خصوصی ایران محسوب شود. به عبارت دیگر قدرت رقابت‌پذیری کالاهای ایران بیشتر از رقبا می‌شود.»
ترکیه و کشورهای اروپایی از جمله رقبای ایران در این بازار هستند.
جزئیات 800 کالا
میرزاخانی درباره اهم کالاهای ایرانی که با کاهش شدید تعرفه و حتی صفر شدن همراه خواهد بود، می‌گوید: «محصولات صنعتی، کشاورزی، آبزیان و محصولات لبنی، ساختمانی و پتروشیمی از جمله این کالاها هستند که بخش خصوصی می‌تواند آن را به اوراسیا صادر کند.»
وی ادامه می‌دهد: «300 کالای وارداتی نیز شامل کالاهای دارای مزیت نسبی هستند؛ مانند ماشین‌آلات، کالاهای سرمایه‌ای و محصولات نهایی پتروشیمی. البته تولیدات چوب و برخی از کالاهای اساسی مورد نیاز کشور نیز در این دامنه تعریف می‌شوند.»
ایران می‌تواند از رقبا جلو بزند؛ اگر...
کارشناسان می‌گویند که تحقق صادرات پایدار به روسیه مستلزم شناخت دقیق بازار این کشور و آموزش این موضوع به فعالان اقتصادی و صادر‌کنندگان است. اما ظاهراً بخش خصوصی ایران هنوز به این باور و توانایی نرسیده و باید با سرعت بیشتری در این زمینه کار کند.
دبیرکمیسیون همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران و روسیه در ادامه با تأکید بر اینکه با‌وجود پتانسیل‌های زیاد صادراتی در بازار اوراسیا، به‌دلیل ناآشنایی فعالان اقتصادی ایران با این بازار حجم صادرات ایران ناچیز است، توضیح می‌دهد: حجم واردات روسیه به تنهایی سالی بیش از 250 میلیارد دلار است. اما سهم ایران ازاین بازار تنها حدود300 میلیون دلار صادرات است که باید تقویت شود.
وی اشاره می‌کند که روسیه در سال گذشته بیش از 40 میلیارد دلار مواد غذایی وارد کرده که ایران می‌تواند از این ظرفیت بخوبی استفاده کند.
میرزاخانی می‌گوید: «فرصت خیلی خوبی در حال فراهم شدن است که باید برای استفاده از آن زیرساخت‌ها را فراهم کرد. افزایش تولید صادرات محور، ایجاد رفتارحرفه‌ای مناسب، ارتقا از شیوه‌های بازاریابی سنتی، ایجاد شبکه‌های تجمیع و توزیع قدرتمند و مواردی از این دست می‌تواند ما را در این روابط تجاری موفق و پیروز کند.»
در سال‌های گذشته اقدامات مطلوبی برای شناسایی ظرفیت‌های تجاری این کشور و تبادل هیأت‌های تجاری انجام شده و از دو روز پیش تاکنون نیز هیأت‌های تجاری با جدیت به مذاکره پرداخته‌اند. بخش خصوصی و دولتی 6 کشور در حال بررسی دقیق راهکارها در پانزدهمین کمیسیون همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه هستند که فرصت مناسبی برای شناسایی و ادامه همکاری با شرکای تجاری روس خواهد بود. کارشناسان بر این باورند که فعالان اقتصادی با اندکی تقویت ساختاری می‌توانند از ظرفیت‌های ایجاد شده برای صادرات به این کشور استفاده کنند. همگرایی ایران و اوراسیا در شرایطی که ایران و روسیه به‌عنوان یکی از قطب‌های اقتصادی جهان هر کدام به نحوی درگیر تحریم هستند، می‌تواند تحریم‌ها را کم اثر و برای ایران جدایی اقتصاد از نفت را به همراه داشته باشد. پانزدهمین کمیسیون همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه امروز در اصفهان به کار خود پایان می‌دهد. نتایج این کمیسیون برای ایران بسیار قابل تأمل است.
فقط به کالاهای دارای مزیت فکر کنید
مسعود گلشیرازی
رئیس اتاق بازرگانی اصفهان
پیمان‌های منطقه‌ای به‌عنوان یکی از راهکارهای توسعه‌ای کشورها همواره مورد توجه است. اکنون ایران نیز توسعه تجارت آزاد با پنج کشور حوزه «اوراسیا» را در برنامه‌های خود قرار داده است. در شرایط خاص تحریم بدون شک برقراری روابط تجاری با کشورهای همسایه می‌تواند گام مثبتی برای ما تلقی شود و به فائق آمدن ایران بر تحریم‌ها کمک کند.
اما تعرفه‌های ترجیحی با «اوراسیا» باید به نحوی تدوین شود که کالاهای دارای مزیت صادراتی ایران و نیاز بازار وارداتی کشور را در نظر بگیرد. در این تجارت آزاد باید نقاط قوت صادراتی خودمان را لحاظ کنیم. اما اگر برخی از ردیف‌ها به ضرر تولید کشور باشد و این موارد مشمول کالاهایی شود که با مازاد تولید مواجه است، یعنی در جهت عکس منافع گام برداشته‌ایم.
اساساً ما با تعرفه‌های ترجیحی به «اوراسیا» نشان می‌دهیم که در کدام بخش‌ها نسبت به رقبا در ارجحیت قرار گرفته‌اند و به مزیت نسبی در مقایسه با رقبا دست یافته‌اند.
به این ترتیب برای «اوراسیا» باید تعرفه‌های ترجیحی برای بازار وارداتی در نظر گرفته شود. زمان آن رسیده است که بخش خصوصی ایران برای افزایش صادرات از این طریق خود را آماده و روی کالاهای صادراتی سرمایه‌گذاری کند.
این بازار به تنهایی می‌تواند ایران را به سمت صادرات‌محور شدن سوق دهد. بخش خصوصی حتی می‌تواند از این ظرفیت برای ایجاد بازار مشترک نیز بهره ببرد؛ اما به شرط آنکه گام‌ها را با جدیت برداریم و معادلات را بدرستی طراحی کنیم.