معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صمت اصفهان اعتقاد دارد، موضوع صادرات و بازرگانی، امری تخصصی است و ما نسبت به سال گذشته رشد خوبی به لحاظ ارزش و وزن داشته ایم؛ همچنین برخی شرکت ها با وجود تحریم ها و مشکلات انتقال ارز، جابجایی بار، کشتیرانی، بیمه و ...، با شناخت بازارهای هدف خود، صادرات خوبی داشته اند. اسماعیل نادری، در عین حال تاکید می کند، برخی شرکت ها نیز با وجود پتانسیل های خوب خود، متاسفانه در بحث صادرات موفق عمل نکردند.
رقابت معکوس
در بازار
نادری، ادامه داد: طی دو سال گذشته شرکت های مدیریت صادرات به عنوان شرکت های تخصصی حوزه صادرات، برای بازاریابی محصولات تولیدی شرکت ها در سطح کشور تشکیل شدند، که البته از 57 شرکت فعال درکشور، هفت شرکت در استان اصفهان فعالیت دارند و بعد از ورود آنها اندکی موفق عمل کردیم. معاون سازمان صمت، به وضعیت امروز صادرات اصفهان اشاره کرد و افزود: در حال حاضر اصفهان در صادرات فرش حتی نسبت به دوران پیش از تحریم ها خوب عمل کرده، اما در بحث طلا به دلیل قوانین مالیات بر ارزش افزوده و مشکلات ورود شمش طلا به کشور در برهه ای از زمان دچار آسیب شد که البته با مرتفع شدن برخی خودتحریمی ها همچون منع واردات شمش طلا، شرایط تا حدودی بهبود یافته است. وی با تاکید بر اینکه اصفهان با واقع شدن در مرکز کشور برای توسعه صادرات دسترسی به هیچ معبری ندارد، می گوید: برای رفع این نقیصه طرح بندر خشک هر چه سریعتر باید به سرانجام می رسید که متاسفانه هنوز این طرح هنوز عملی نشده و نیازمند پیگیری بیشتر اتاق و دستگاه های ذیربط است.
جای خالی
مرکز رشد صادرات
از سوی دیگر رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی اصفهان در خصوص مشکلات صادرات کشور و استان، می گوید: دشمن امروز ملت ایران، تاجریست که فرمول تحریم ها را در حوزه اقتصاد محاسبه می کند؛ بنابراین برای مقابله با این شرایط باید از تجربه تجار ایرانی برای برون رفت از این شرایط استفاده کنیم؛ موضوعی که طی چند ماه اخیر کمتر مورد مداقه دولتمردان قرار گرفته و فقدان تفکر صادرات محوری، باعث سردرگمی فعالان اقتصادی در لابلای بخشنامه ها و تصمیمات مختلف شده است.
اگرچه مسعود گلشیرازی، اتاق های بازرگانی را محل تبلور بخش خصوصی در زمینه های مختلف همچون صادرات می داند، اما معتقد است، زمانی نتایج مطلوب از اتاق ها حاصل می شود که فعالان بخش خصوصی و صادرکنندگان مشارکت جدی تری در کمیته ها و کارگروه های اتاق داشته باشند، اما به دلیل مشکلات حاکم بر فضای کسب و کار، صادرکنندگان بیشتر ترجیح به کسب و کار فردی دارند تا مشارکت در جلسات مختلف! او ادامه می دهد: باید گفت شاید جلسات اتاق نتایج عالی نداشته باشد؛ اما حُسن آن ارائه پیشنهادات پخته و کارشناسی است، بنابراین برای بهبود شرایط صادرات، دولت، بنگاه های اقتصادی و اتاق باید در تعامل با یکدیگر از شرایط بحران گذر کنند.
رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، در خصوص عملکرد اتاق اصفهان در حوزه صادرات، معتقد است: آنچه در اتاق بازرگانی اصفهان به عنوان قطب صنعت کشور در حوزه صادرات باید انجام می شد، راه اندازی "مرکز رشد صادرات" برای ایجاد و گرفتن سهم بازار بود. پیشنهادی که در سال گذشته از سوی کمیسیون تجارت به هیات رییسه ارائه شد و در ظاهر این موضوع مورد قبول واقع شد، اما در مقام اجرا و راه اندازی مرکز، اعتباری برای اختصاص نیافت. گلشیرازی ادامه داد: عدم تخصیص بودجه، بنابر تشخیص هیات رییسه اتاق بازرگانی اصفهان بود؛ این درحالیست که جزئیات و حتی مکان فیزیکی طرح مشخص شد و تنها بابت تجهیزات نرم افزاری و عملیاتی، نیازمند بودجه ای معادل یک میلیارد و 500 میلیون تومان برای سال نخست بودیم که علیرغم پیشنهاد کمیسیون تجارت، مورد اقبال و تایید هیات رییسه اتاق اصفهان قرار نگرفت.
به اعتقاد گلشیرازی، با وجود ظرفیت های اصفهان، صنایع متعددی در ایجاد بازارهای خود دچار مشکل هستند؛ در حالیکه تنها راه علاج آنها یادگیری روش های تجارت و ورود به بازاریابی مدرن است؛ فرآیندی که اتاق بازرگانی باید نقش تسهیلگر را در آن ایفا کند، بستر توسعه صادرات استان را فراهم سازد.
غفلت از
بندرخشک
رییس کمیته توسعه صادرات اتاق بازرگانی اصفهان با اعتقاد بر اینکه ما هنوز نسبت به ادبیات تولید و صادرات آگاه نیستیم، به " نوسان" می گوید: برای رونق صادرات، در شرایط ویژه اقتصاد امروز، نیازمند تصمیمات ویژه ای هستیم و به جای مدیریت صادرات، باید فضا و بستر مناسب آن را ایجاد کنیم.
حمیدرضا مومنی با اعتقاد بر اینکه دولتمردان هنوز برای رفع مشکلات صادرات بخش خصوصی را بازی نداده اند، تاکید می کند: در حالیکه اتاق های بازرگانی مشاور سه قوه هستند، اما نقطه نظرات اتاق ها در بسیاری از تصمیمات لحاظ نمی شود. او در خصوص نقش اتاق بازرگانی در توسعه صادرات، می گوید: فعالیت این دوره اتاق بازرگانی همزمان با امضای برجام و رفت و آمد هیات های مختلف تجاری بود؛ این در حالیست که خارجی ها در تردد به ایران، رفتارهای اقتصادی ما را به دقت بررسی کردند و متاسفانه به ضعف های تجارت ما پی بردند.
به اعتقاد او، در این مدت راه اندازی پنجره واحد گمرک، یکی از پارامترهای فضای شفاف صادرات کشور بود و راه اندازی این پنجره در عمل ظرفیت فضای مجازی برای سرویس دهی بخش صادرات را مهیا کرد. رییس کمیته توسعه صادرات اتاق بازرگانی اصفهان، بر توسعه آموزش در حوزه صادرات و تجارت تاکید می کند و می گوید: وقتی حرف از صادرات می زنیم به معنای تولید برای مصرف کننده بیرون از بازارهای داخل است؛ این مصرف کننده، استاندارد و کیفیت مد نظر خود را دارد، شرایط قیمتی و بسته بندی خود را طلب می کند و در نهایت حرف اول را او می زند؛ بنابراین ما باید تمام این موارد را به صادرکننده و تولیدکننده داخلی آموزش دهیم؛ موردی که اتاق اصفهان با برگزاری دوره های آموزشی، طی 4 سال گذشته، گام های مناسبی در مسیر آن برداشت.
او با بیان اینکه اتاق بازرگانی اصفهان در این دوره سعی در راه اندازی "مرکز رشد صادرات" داشت، می گوید: سه سال پیش پیشنهاد راه اندازی این مرکز و همچنین برپایی هفته صادرات پیش از روز ملی صادرات را در کمیته صادرات اتاق مطرح شد و قرار بود سال گذشته این مرکز با حضور وزیر وقت صنعت افتتاح شود؛ اتفاقی که متاسفانه روی نداد و حتی در سفر اخیر دکتر رحمانی، نیز محقق نشد.
او با بیان اینکه بندرخشک و کارگوترمینال، از پتانسیل های توسعه صادرات استان هستند، معتقد است: بدون شک برنامه ریزی بر روی هر پارامتری موجب افزایش ظرفیت های تولید، صادرات و در نهایت رشد اقتصادی می شود. امیدواریم در دوره جدید پروژه بندرخشک در اولویت اتاق بازرگانی قرار گیرد، چرا که امروز پیش از هر زمان دیگر نیازمند اتاقی شیشه ای برای رصد روشن فعالیتها هستیم.
ریحانه سجادی/ هفته نامه نوسان