در آخرین روز هفته گذشته، دلار نتوانست بالای مرز مقاومتی ۱۵ هزار تومانی باقی بماند و افزایش فروش‌ها قیمت را یک کانال عقب‌تر برد. روز پنج‌شنبه، شاخص بازار ارز ۷۰۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و با نزول از کانال ۱۵ هزار تومانی تا سطح ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومان پایین رفت. میزان افت روز پنج‌شنبه در یک ماه اخیر سابقه نداشت و زمینه‌ساز غافلگیری افزایشی‌های بازار شد. آخرین بار دلار ۱۴ مهر چنین ریزشی را تجربه کرده بود. البته با وجود افت قیمت دلار در روز آخر، این ارز در هفته گذشته در مجموع ۷/ ۴ درصد افزایش قیمت را به ثبت رساند. دلار دو هفته پیش کاهش ۷/ ۰درصدی را تجربه کرده بود.
به گفته فعالان، نوسان‌گیران از همان ساعات ابتدایی روز پنج‌شنبه خریدار دلار نبودند و ترجیح می‌دادند در موقعیت فروش قرار بگیرند. عقب‌نشینی نوسان‌گیران از نظر برخی بازیگران بازار سه دلیل عمده داشت: اول، عدم‌ورود تقاضای جدید به بازار حتی پس از شکست مرز ۱۵ هزار و ۲۰۰ تومان؛ دوم، احتمال مداخله بازارساز ارزی در آستانه دور دوم تحریم‌ها و سوم، افزایش گمانه‌زنی‌ها مبنی‌بر دادن معافیت خرید نفت از ایران برای برخی کشورها از جمله هندوستان که در روز پنج‌شنبه منتشر شد. روز جمعه نیز خبرگزاری بلومبرگ به نقل از منابع آگاه گزارش داد که دولت آمریکا تصمیم به مستثنی کردن ۸ کشور از تحریم‌های نفتی علیه ایران گرفته است. برخی فعالان، باور دارند انتشار این خبر می‌تواند در روز شنبه به موج کاهشی بیشتری در بازار منجر شود. این در حالی است که گروه دیگری از معامله‌گران اعتقاد دارند، کاهش قیمت روز ششم هفته تنها یک اصلاح قیمتی بوده است و این ارز در آستانه تحریم‌ها ظرفیت افزایش بیشتری را خواهد داشت.
سکه ۲۰۰هزار تومان کاهش یافت
در روزی که شاخص ارزی رکورد کاهشی یک ماهه‌ای را ثبت کرد، سکه تمام بهار آزادی نیز دو کانال قیمتی عقب‌نشینی کرد. روز پنج‌شنبه، سکه تمام بهار آزادی ۲۰۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و با عقب‌نشینی از دو کانال ۴ میلیون و ۷۰۰ و ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان روی قیمت ۴ میلیون و ۵۲۰ هزار تومان قرار گرفت. با وجود این افت، سکه تمام بهار آزادی در هفته گذشته حدود ۵ درصد افزایش قیمت را به ثبت رساند. سکه پنج‌شنبه دو هفته پیش در کانال ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان قرار داشت و در هفته گذشته توانست حداقل در دو کانال بالاتر به کار خود خاتمه دهد.
«دنیای اقتصاد» در گزارش هفتگی پیشین خود اشاره کرده بود که نوسان‌گیران در آستانه آغاز دور دوم تحریم‌ها تمام تلاش خود را خواهند کرد که قیمت دلار را به کانال‌های بالاتر ببرند؛ امری که با سرعت زیادی در هفته گذشته رخ داد؛ با این حال، به نظر می‌رسد نوسان‌گیران توان آن را نداشتند که مرز مقاومتی مهم ۱۵ هزار تومانی را حفظ کنند. به گفته فعالان مهم‌ترین عاملی که موجب شده است بازار در روز آخر با کاهش تقاضا مواجه شود، عدم‌ورود مردم عادی به بازار بود. در واقع از نظر آنها، نوسان‌گیران سعی کردند با عبور دلار از حبس یک ماهه جذابیت دلار را برای مردم عادی زیاد کنند، ولی عدم‌استقبال مردم آنها را ناچار به فروش و عقب‌نشینی کرد.
سیاست تکراری در بازار ارز؟
روز پنج‌شنبه، برخی کانال‌های اطلاع‌رسانی معامله‌گران عنوان کردند که یکی از صرافی‌های بزرگ دولتی در خیابان فردوسی اقدام به عرضه ارز کرده است. بنا بر اظهارات یکی از کانال‌های مقبول معامله‌گران، در آخرین روز هفته گذشته صرافی ملی با کارت‌ملی به هر فرد ۵۰۰ دلار با قیمت ۱۴هزار و ۲۰۰ تومان عرضه کرد. صرافی ملی در حالی اقدام به عرضه ارز کرد که پیش‌تر برخی مسوولان بانک مرکزی اقدامات مشترک با صرافی یا بانک ملی را تصادفی دانسته و بعضا آن را حتی ناشی از عقب‌نشینی و عدم‌استقبال سایرین عنوان کرده بودند. در هر صورت، به‌صورت تصادفی یا به‌دلیل عدم‌آمادگی سایرین، برخی از کارشناسان باور دارند، شماری از مسوولان جدید بانک مرکزی تمایل بیشتری دارند با خاستگاه پیشین خود همکاری کنند و سیاست‌های خود را پیش ببرند.
فارغ از مسوولیت اجرایی عرضه ارز با قیمت پایین تر، تعداد زیادی از کارشناسان باور دارند، سیاست عرضه ارز با فاصله از قیمت بازار می‌تواند بار دیگر بازارساز را دچار مشکل کند.به گفته برخی کارشناسان، بازارساز در دفعات گذشته نیز سیاست عرضه ارز با قیمت ارزان‌تر از نرخ بازار را امتحان کرده بود ولی هر بار مشکلات بیشتری از پس این نوع عرضه فعال تر شد. یکی از این مشکلات ورود تقاضای کاذب به بازار به منظور تهیه ارز ارزان‌تر بود. ورود تقاضای کاذب موجب کاهش ذخایر ارزی بازارساز می‌شود و دست او را در برابر نوسان‌گیران ارزی خالی تر می‌کند.
اشتباه اسفند ۹۶
عده زیادی از معامله‌گران باور دارند، عرضه زیاد دلار در زمستان سال گذشته در کانال ۴ هزار تومانی موجب شد که توان بازارساز در برابر نوسان سازی‌های ارزی سال ۹۷ کاهش یابد. برخی کارشناسان عنوان می‌کنند، بازارساز باید بیشتر از حساسیت بر قیمت تمرکز خود را بر کاهش دامنه نوسانات بگذارد.هر چقدر ثبات قیمتی دلار بالاتر باشد، توجه افراد عادی از بازار دورتر خواهد شد و کم‌کم زمینه‌ساز عقب‌نشینی سفته‌بازان از بازار نیز خواهد شد. به‌عنوان مثال، نوسان دلار در دو کانال ۱۳ و ۱۴ هزار تومانی در یک ماه گذشته به دور شدن نگاه افراد عادی از بازار بسیار کمک کرد؛ ادامه روند کم‌نوسان دلار حتی می‌تواند به‌تدریج منجر به ورود بیشتر دلارهای دپو‌شده به بازار شود؛ در نتیجه برخی کارشناسان پیشنهاد می‌دهند بازارساز با تمرکز بر کاهش نوسان در بازه زمانی طولانی تر زمینه ورود ارزهای دپو شده به بازار را فراهم کند، نه اینکه ذخایر خود را صرف کاهش شدید کوتاه‌مدت قیمت‌ها کند.