سیدجلال طاهری، پژوهشگر دفتر مطالعات راهبردی رونق تولید:سوریه به ریاست‌جمهوری حافظ اسد ازجمله کشورهایی بوده که در جنگ تحمیلی به ایران کمک کرده است. در اوج جنگ و تلاش هرکدام از طرفین برای فروش نفت بیشتر، سوریه لوله نفت عراق در خاکش را مسدود کرد و ضربه مهلکی به اقتصاد عراق وارد کرد. حال پس از گذشت سال‌ها و روشن شدن آتش فتنه در منطقه شامات و سربرآوردن تکفیری‌ها، خون جوانان مقاومت در خاک‌های سوریه با یکدیگر ترکیب شده است. جنگ مسلحانه تمام شده ولی جنگ اقتصادی همچنان ادامه دارد. در این مرحله نیز جمهوری اسلامی ایران و سوریه می‌توانند با همکاری یکدیگر و تلاش مضاعف، شرایط فعلی را نیز با موفقیت پشت سر بگذرانند. در ادامه به برخی از موانع تجارت ایران و سوریه همچون تامین امنیت و ریسک بالا در سوریه، مشکلات ترانزیت، موانع پولی- بانکی، تعرفه تجارت ترجیحی دو کشور و نیاز مبرم سوریه به بازسازی زیرساخت‌ها و محدودیت ایران در سرمایه‌گذاری اشاره می‌شود.
وضعیت فعلی تجارت سوریه
حجم مبادلات دو کشور در سال 1401 حدود 275 میلیون دلار برآورد شده است. در همین سال ایران با صادرات 150هزارتن کالا به ارزش 245 میلیون دلار تراز تجاری مثبت را تجربه کرده و درمقابل سوریه با صادرات 200هزار تن، 30 میلیون دلار به ایران صادرات داشته است. در طول همین سال روابط تجاری دو کشور 11 درصد رشد داشته لکن برای استحکام روابط، به موازات افزایش صادرات، باید افزایش واردات نیز رخ دهد تا هردو کشور در بازار یکدیگر موثر باشند. کارشناسان با توجه به ظرفیت و منابع دو کشور، امکان تجارت را تا یک میلیارد دلار تخمین می‌زنند. دو کشور ترکیه و سوریه با یکدیگر اختلافات امنیتی- سیاسی زیادی دارند به‌طوری‌که بخشی از خاک سوریه توسط ارتش ترکیه اشغال شده است. این اختلافات در ابتدا منجر به لغو تجارت آزاد دو کشور و در مرحله بعد موجب ممنوعیت واردات از ترکیه شد. بااین‌حال هنوز سهم بالایی از واردات سوریه از طریق کالاهای ترکیه تامین می‌شود. حجم صادرات ترکیه به سوریه قریب به 2میلیارد و 100 میلیون دلار می‌باشد که نزدیک به 30درصد از حجم کل تجارت خارجی سوریه است. این مقدار از صادرات کالا به دلیل ترانزیت آسان و مرز مشترک طولانی است که با استفاده از خاک اشغال شده، مقدار عمده اجناس به‌طور قاچاق وارد می‌شود.
