هنر صنعت فرش دستباف سابقه ای دیرینه در ایران و جهان دارد. در این میان اصفهان یکی از قطب های مهم تولید فرش دستباف در کشور به شمار می رود که زنجیره طولانی آن را از چیدن پشم گوسفند و آماده سازی آن برای بافندگی، رنگ رزی، بافت، فروش و صادرات فرش برعهده دارد.
بی شک اگر هر یک از این قسمت ها دچار مشکل شود، این زنجیره ناقص خواهد بود و کل فرآیند تولید فرش آسیب می بیند. این در حالی است که متاسفانه در چندسال اخیر شاهد افول تولید و صادرات فرش دستباف بوده ایم. به نحوی که در استان اصفهان بیش از 420 هزار تولید کننده داشتیم که در چند سال گذشته به 240-250 هزار نفر رسیده است! صادرات فرش نیز در چند سال گذشته از 600 تا700 میلیون دلار به 60 میلیون دلار رسیده است!
اما درباره آثار مخربی که تحریم ها علیه ایران بر صادرات فرش داشته است، باید بگویم قانونی که برای ورود فرش ایرانی وضع کرده اند ما را موظف می کند که برای آن مالیات و عوارض پرداخت کنیم. در حالیکه بهتر بود از پرداخت آنها معاف شویم. موضوع دیگر، پیمان های ارزی است که بعد از این که فرش را فروختیم و صادر شد باید مجددا آن را به قیمتی که اعلام می شود بر مبنای دلار به چرخه اقتصاد بازگردانیم. در صورتی که ممکن است روند فروش فرش چندین سال زمان ببرد. باید توجه داشت که فرش از این جهت با بسیاری از کالاهای دیگر مثل مواد خوراکی یا تولیدات کارخانجات صنعتی متفاوت است. فرش گاهی چندین سال در مغازه های خارج از کشور باقی می ماند تا به فروش برسد.
از دیگر موضوعات مهم در این زمینه، مسئله افزایش قابل توجه تعرفه ابریشم است که قبلا 15 درصد بود و به مرور افزایش یافت. درخواست ما این بود که این تعرفه کاهش یابد که نه تنها چنین نشد، بلکه اینک به 26 درصد افزایش یافته است! به خصوص امسال که مبنای محاسبه دلار از 4200 تومان به بالاتر تغییر پیدا کرد و این باعث شد که ابریشم وارداتی با افزایش قیمت روبرو شود. لازم به ذکر است که ابریشم تولید داخلی نه از لحاظ کمیت و نه از لحاظ کیفیت جوابگوی مصرف نیست. در این میان به دلیل افزایش تعرفه و قیمت ابریشم وارداتی، نسبت به واردات ابریشم های درجه 2 و 3 از برخی کشورها اقدام شد که قطعا به تولید ابریشم در کشور لطمه خواهد زد.
یکی از پیشنهادات ما تعیین روزی مشخص در تقویم سالیانه کشور به نام روز فرش دستباف بود که به کمک دوستان موفق به انجام آن شدیم و امسال برای اولین بار روز 20 خرداد روز ملی فرش دستباف نام گذاری شد. امیدواریم چنین روزی بهانه ای برای تقدیر و تجلیل از تولیدکنندگان، صادرکنندگان، واردکنندگان و پیشکسوتان در این عرصه باشد.
سعید عصاچی / رئیس انجمن تولید کنندگان و صادر کنندگان فرش اصفهان