متأسفانه این روزها وعدههایی درباره افزایش یارانهها مطرح میشود که علاوه بر آسیب رساندن به اقتصاد ما تحقق پذیر نیست. با نگاهی به منابع مالی موجود مشخص میشود دولتی که ۷۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد و ۵۰۰ هزار میلیارد تومان باید صرف تأمین پروژههای عمرانی خود کند، نمیتواند این افزایش یارانهای را که وعده میدهد، عملی کند. علاوه بر این، تجربه بسیاری از کشورها نشان داده است این گونه سیاستهای بازتوزیعی که به شکل پرداخت یارانههای نقدی به خانوادههایی که توانایی کار کردن ندارند، انجام میشود، آسیب رسان است چون افراد جامعه به چنین پرداختهایی عادت میکنند و بعد از آن دیگر ساماندهی وضعیت به این راحتی میسر نیست؛ به ویژه آنکه در شرایطی قرار بگیریم که مانند اقتصاد ایران شبکه اطلاعاتی دقیقی وجود نداشته باشد و فرصتهای بسیاری برای تقلب و ارائه اطلاعات نادرست نیز وجود داشته باشد.
تجربه کشور ما در زمینه پرداخت یارانهها و نحوه اجرایی آن با انتقادات گستردهای روبرو بود. متأسفانه در کشور ما در سالهای متوالی یارانههای نقدی به همه اقشار جامعه پرداخت شد وعلاوه بر ایجاد تورم مشخص شد که فقرا و دهکهای پایین جامعه بیش از دیگران تحت فشار قرار گرفتند؛ به دنبال اجرای این طرح، بخش مهمی از منابع مالی کشور که میتوانست منجر به ایجاد اشتغال شود از دست رفت. این پرداختها نتایجی مانند افزایش بیکاری داشت.
نکته مهمی که باید بر آن تأکید کنم این است که اصلاً منابع افزایش یارانهها در کشور وجود ندارد. دولت، پیشتر اذعان کرده بود که آخر هر ماه که وقت پرداخت یارانهها فرا میرسد ماتم میگیرد که چگونه میتواند این وجوه را تأمین کند. چنین موضوعی نشان میدهد که برای تأمین منابع یارانهها از منابع مالی دیگری استفاده شده است که میتوانست صرف افزایش رفاه جامعه و اشتغال در کشور شود؛ در حالی که این منابع عملاً هدر رفته و از بخشهایی که به آن نیاز داشته دریغ شده است.
بنابراین تأکید میکنم که تحقق این وعدههای انتخاباتی درباره یارانهها غیرممکن هستند و کارکرد سیاسی دارند و این باعث تأسف است. متأسفانه عدهای داعیه کمک به حل مشکلات مردم را دارند ولی به مصالح ملی بیتوجه هستند و فقط بر ظرفیتهای فقر، ناکامیها و مصیبتهای مردم سرمایهگذاری میکنند. میبینند که مردم نسبت به چه مسائلی حساس اند و از همان استفاده سیاسی میکنند.
البته شرایطی که اکنون با آن روبرو هستیم محصول سیاستهای غلط دولتهای گذشته است که وضعیت نابسامان امروز را به وجود آورده و منجر به آن شده که بستری برای دادن چنین وعدههای سیاسی فراهم شود. این وعده ها ضمن اینکه امکان پذیر نیست، در صورت تحقق، مشکلات زیادی را برای اقتصاد ما ایجاد میکند و فقط منجر به افزایش انتظارات جامعه شده و زمینه ی بحران و درگیری را در جامعه فراهم میکند.