انتخاب هوشمندانه عنوان "اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل"از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان شعار امسال، نشان می‌دهد که مردم و مسئولان کشور باید در همه حوزه‌ها، موضوع اقتصاد مقاومتی را به عنوان سرلوحه کار خود مد نظر قرار دهند و در این زمینه، حوزه ورزش، به عنوان یک حوزه بسیار تأثیرگذار و مهم، نقش غیرقابل انکاری را به خود اختصاص داده است.
در واقع، اقتصاد مقاومتی یک اقتصاد درون‌زای برون‌گرا به شمار می‌رود که بر اساس ظرفیت‌های درونی در ارتباطات بین‌المللی به دنبال آن است تا پایداری اقتصادی کشور و جلوگیری از آسیب‌پذیری اقتصاد آن را فراهم کند.
امروزه اقتصاد مقاومتی به عنوان یک باور و یک حقیقت مطلوب در بسیاری از جوامع در شرایط خاص مورد استفاده قرار گرفته و بستری برای خودکفایی اقتصادی و پایداری اقتصادی به شمار می‌رود که این بستر، زمینه تأثیرناپذیری از تحریم‌ها، تهدیدها و آسیب‌ها را فراهم می‌کند.
اهمیت توجه به جایگاه ورزش در حوزه اقتصاد مقاومتی
بدون شک وقتی موضوع اقتصاد مقاومتی مطرح می‌شود، همه ابعاد جامعه در آن مد نظر قرار گرفته شده و باید پوشش داده شود چراکه در واقع همه بخش‌های جامعه باید در این حوزه جدیت لازم را اعمال کرده و موضوع اقتصاد مقاومتی را عملیاتی کنند. از آنجا که رهبر معظم انقلاب این موضوع را به عنوان یک ضرورت و "باید" اساسی در سال 95 مطرح کرده‌اند، به طور طبیعی اجرای آن در حوزه ورزش اهمیت بسیاری داشته و قابل تأمل است.
به اعتقاد من، موضوع مهم اقتصاد مقاومتی در حوزه ورزش در چند بعد مهم امکان عملیاتی شدن دارد و باید برای عملیاتی شدن آن در این ابعاد، اقدامات مورد نیاز را انجام داد.
ساخت و ساز ورزشی، یکی از مبناهای اقتصاد مقاومتی
یکی از این موارد، حوزه ساخت و سازها است و ما باید در این زمینه به سمت ابنیه قوی‌تر، با دوام‌تر و استفاده از معماری مطلوب ایرانی – اسلامی با رعایت استانداردهای ورزشی برویم؛ به کارگیری مصالح بومی و تلاش در راستای بومی‌سازی مصالح و تجهیزات مورد استفاده در ساخت و سازها نیز در این راستا باید مد نظر قرار گیرد.
از سوی دیگر، در این حوزه استفاده از فناوری‌های نوین مورد استفاده در عرصه‌های بین‌المللی ساخت و ساز یکی از بخش‌های بسیار مهم است و باید در حوزه مهندسی ورزش به آن توجه ویژه‌ای صورت داد.
در واقع امروز، یکی از قدم‌های بسیار مهم در حوزه اقتصاد مقاومتی، بخش ساخت و سازها به شمار می‌رود و برای تحقق این هدف اساسی، ما باید در زمینه بحث مهندسی ورزش در دانشگاه‌‌های خود، یک بازنگری اساسی داشته باشیم و جهت آن را به سمتی ببریم تا موضوع مهندسی ورزش را با اقتصاد مقاومتی تطبیق دهیم.
بدون شک برای رسیدن به این مسئله و تحقق اقدامات لازم در این زمینه، باید برخی محتواهای علمی تدریس شده در حوزه مهندسی ورزش را تغییر دهیم.
ابزارهای ورزشی، جزئی مهم و تفکیک‌ناپذیر از اقتصاد مقاومتی
وسایل، ابزارها و امکانات ورزشی بخش دیگری است که می‌تواند تحقق عینی اقتصاد مقاومتی را برای ما رقم بزند. در واقع مسئله اصلی در این بخش، تقویت ظرفیت‌های تولیدی درون کشور به شمار می‌رود و در این راستا باید کیفیت خود را ارتقا داده و تأکید بر استفاده از تولیدات داخلی را مبنای خود قرار دهیم.
در حوزه اقتصاد مقاومتی حوزه ورزش، موضوع پوشاک، توپ، نرم‌افزارهای آی تی در حوزه ورزش، وسایل و تجهیزات ورزشی نیز از مسائلی است که باید روی آن تعمق شده و برنامه‌ریزی اجرایی صورت گیرد. از سوی دیگر در بخش فنی نیز باید بازنگری در استفاده از مربیان و بازیکنان خارجی یکی از نکات بسیار مهم و اجرایی برای تحقق آن قلمداد می‌شود.
ضرورت ایجاد محدودیت برای تعداد بازیکنان خارجی
به اعتقاد من امروز، موضوع توجه بیشتر به نیروهای بومی از اهمیت بسیاری برخوردار است و در این حوزه، ایجاد محدودیت برای تعداد بازیکنان خارجی در رشته‌های مختلف و همچنین افزایش کیفیت و الزامات مربیان و بازیکنان مد نظر برای جلوگیری از وجود و ورود بازیکنان و مربیان فاقد کیفیت و فاقد صلاحیت می‌تواند یک راهکار بسیار راه‌گشا به شمار رود.
برخورد جدی با نظام دلالیسم و واسطه‌گری و اغواگری درباره بازیکنان و مربیان خارجی که معمولاً با استفاده از ابزارهای خاص تبلیغاتی و شگردهای دلالیسم به برخی باشگاه‌ها تحمیل می‌شوند نیز، در این حوزه، یکی از موارد بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
تقویت دانش مدیریت بازرگانی و مالی مدیران باشگاه‌ها و افزایش دانش تجاری مدیران باشگاه‌ها برای قدرت چانه‌زنی و بستن قراردادهای کیفی با بازیکنان و مربیان نیز منظر دیگری است که باید به آن توجه لازم را صورت داد.
فقدان استفاده از دانش روز در ورزش کشور
یکی دیگر از مسائل مهم در حوزه اقتصاد مقاومتی، استفاده از دانش روز در ورزش کشور است. در واقع به اعتقاد من، تمرکز بر این موضوع که به جای استفاده از مربیان، استفاده از دانش روز را به روش‌های مختلف در کشور خود نهادینه کنیم، یک مسئله بسیار پراهمیت قلمداد می‌شود و در این راستا، ایجاد دانشکده‌های فوتبال، بسکتبال، والیبال، کاراته و سایر رشته‌های ورزشی به طور اختصاصی در دانشگاه‌ها، یکی از قدم‌های مهم و شفابخش در حوزه بارورسازی علمی در اقتصاد مقاومتی است. در واقع ایجاد این دانشکده‌ها مسیری فراهم کند تا ما دانش مربیان و دانش علمی رشته‌های ورزشی خود را افزایش دهیم.
چند راهکار ویژه برای جلوگیری از خروج ارز کشور از طریق ورزش
ارزیابی و سیاست‌گذاری در نوع ارز مورد استفاده برای قراردادهای احتمالی خارجی و ایجاد زمینه برگزاری اردوهای پیش‌فصل و میان‌فصل در داخل کشور یکی از اقدامات مهمی است که باید به آن توجه لازم صورت گیرد تا در این راستا، از خروج ارز کشور جلوگیری شود.
در کنار موضوعات مطرح شده، حوزه پزشکی ورزشی، یکی دیگر از حوزه‌های بسیار مهم و تأثیرگذار در این راستا به شمار می‌رود و ما باید از طریق داشتن کلینیک‌های پزشکی ورزشی قوی، آسیب‌دیدگی را کاهش داده، دوران درمان را کوتاه کنیم و یا کیفیت درمان را بالا برده و مدت دوران بازپروری را کوتاه کنیم تا بازیکنان آسیب‌دیده، بهره بهتری را برای تیم‌ها داشته باشند.
موضوع مهم دیگر در این زمینه، برقراری منافع دو باشگاه طی هنگام حضور در مسابقات دوستانه و برگزاری و آماده‌سازی آن به شمار می‌رود و باشگاه‌ها باید از طریق عقد قراردادهای خواهرخواندگی با یکدیگر و مراکز ورزشی دنیا، شرایط برد – برد را ایجاد کرده و از عقد قرارداد یکطرفه به نفع طرف خارجی جلوگیری صورت دهند.
ضرورت ایجاد مرکز مطالعات و تدوین سیاست‌های اجرایی اقتصاد مقاومتی
توصیه من این است که فدراسیون‌ها با ایجاد یک مرکز مطالعات و تدوین سیاست‌های اجرایی در حوزه اقتصاد مقاومتی، موضوع "اقدام و عمل" را به این مجموعه بسپارند تا از طریق تیم‌های کارشناسی و هسته‌های مطالعاتی و تحقیقاتی، در اسرع وقت در این زمینه، اقدامات عملی را در هر رشته ورزشی و هر بخش ورزشی تدوین کند تا جامعه ورزش قبل از از بقیه جوامع این کار را عملیاتی کند.
به نظر می‌رسد که برای عملیاتی شدن هرچه سریعتر این موضوع، ایجاد کارگروه مطالعات و تدوین سیاست‌های اجرایی اقتصاد مقاومتی در هر فدراسیون وزارت ورزش و در بخش‌های ورزشی و نهادهای ورزشی، علمی، علمی – ورزشی، پزشکی – ورزشی و مهندسی ورزش، اقدامی کارساز و کارشناسانه به شمار می‌رود.
* مدیرعامل سابق باشگاه سپاهان اصفهان – مشاور عالی سازمان لیگ برتر فوتبال کشور