اقتصادبازار: روزی را تصور کنید که نه تنها رودخانه زاینده رود در اصفهان خشک شده، بلکه مردم برای تأمین آب شرب مورد نیاز خود نیز دچار مشکل اند. صف خرید آب، صف طویلی است، همه برای خریدن یک بطری بیشتر، دست و پا می زنند و ساعت ها در صف منتظر می مانند. قیمت بطری های آب، نجومی می شود و فروشنده های بی انصاف از این شرایط سوء استفاده می کنند. قیمت، هر روز افزایش می یابد اما مردم چاره ای ندارند و فقط به قطره هایی فکر می کنند که روزی بی مهابا هدر می دادند. روزی که جنگ شهرها و کشورها به خاطر آب شکل می گیرد و چرخ اقتصاد و صنعت کشور، منتظر حرکت دوباره و بازگشتن به روزهایی است که دغدغه آب به دغدغه مالیات، صادرات و مواد اولیه اضافه نشده بود. تصور چنین روزی سخت و دور از انتظار نیست. آن گونه که مشاور کمیته آب اتاق بازرگانی ایران می گوید: بخش خصوصی از دهه 80 در خصوص بحران آب فریاد سر داد اما این دغدغه چندان جدی گرفته نشد و امروز کشور به همان بحران های پیش بینی شده دچار شده است.

نابودی اقتصاد مولد
حمیدرضا مؤمنی در هفتمین نمایشگاه صنعت تأسیسات آب و فاضلاب در اصفهان، افزود: امروز بخش خصوصی قصد ندارد به جای برداشتن باری از دوش دولت، آه و ناله سر دهد و بگوید ما این هشدارها را داده بودیم بلکه می خواهد در کنار دولت باشد و به کمک دولت بیاید.
وی با بیان این که نباید از فرهنگ سازی و آموزش های مردمی غافل شد، اظهار داشت: در زمینه مدیریت منابع آب چنان چه لازم باشد باید از تجربه و تخصص فعالان برون مرزی و نخبگان بین المللی استفاده کرد تا در قبال حفظ سهم آیندگان بهترین عملکرد را داشته باشیم.
مشاور کمیته آب اتاق بازرگانی ایران، بحران آب را یک مشکل فرا اقتصادی و اجتماعی دانست و افزود: این که کشاورز ما مجبور به مهاجرت به شهر می شود، حاشیه نشین شدن این قشر زحمت کش و یا دست فروش شدن او، یک معضل و شکاف عمیق اجتماعی است و این یعنی به فکر اقتصاد مولد روستایی و روستاهای کشور نیستیم.
وی ادامه داد: بخش خصوصی به دنبال طرح دغدغه صرف نیست بلکه تمایل دارد در فضایی منطقی و تعاملی، استفاده بهینه ای را از میزان آبی که مانده است، داشته باشد و در این خصوص می تواند به عنوان مشاور سه قوه عمل کند.

رنج مضاعف کشورهای در حال توسعه
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان اصفهان نیز می گوید: بنا به گزارش بانک جهانی تا سال 2025، چهار میلیارد نفر یعنی حدود نیمی از جمعیت جهان به ویژه در آفریقا، خاورمیانه و آسیای جنوبی دچار بحران و کمبود شدید آب خواهند شد. در این میان به ویژه کشورهای در حال توسعه با مشکل کمبود آب یعنی یکی از اساسی ترین ضرورت های توسعه اقتصادی مواجه می شوند.
به گفته مسعود میرمحمدصادقی، استان اصفهان نیز با جمعیتی حدود 5 میلیون نفر و به عنوان یکی از قطب های صنعتی کشور با تولید 68 درصد فولاد کشور، 5/8 درصد برق کشور و تولید 12 درصد سیمان کشور با کمبود آب مواجه است، به طوری که شاخص های جهانی وضعیت آبی حوضه زاینده رود در آستانه ورود به شرایط کمبود مطلق آب به سر می برد، بنابراین شرکت آب منطقه ای به عنوان نهادی که مسوولیت مدیریت عرضه و تقاضای آب و ارتقاء سطح آموزش، پژوهش، فناوری و بسترسازی توسعه بازار کالا و خدمات صنعت آب را بر عهده دارد از شرکت در مجامعی مانند نمایشگاه صنعت آب و تأسیسات آب و فاضلاب برای اطلاع رسانی وضعیت آب استان استقبال می کند.
به گفته وی تحقق راه حل های گروه اول را به طور جامع می توان در اجرای مدیریت یکپارچه در سطح حوضه زاینده رود از سراب تا پایاب دانست که بی شک برپایی چنین نمایشگاه هایی لازم است در مسیر افزایش آگاهی های عمومی و تخصصی بخش های مختلف مصرف کننده آب برای مشارکت ذی نفعان در برنامه ریزی های انجام شده و مصرف بهینه آب حرکت داشته باشد.

دستاوردهای نجات بخش
مدیرعامل آب منطقه ای استان اصفهان تصریح کرد: در قسمت راه حل های اجرایی نیز با توجه به راهکارهایی نظیر کاهش مصرف آب در بخش های مختلف شرب، صنعت و کشاورزی، تصفیه فاضلاب در حد استانداردهای کشاورزی و محیط زیست، اجرای پروژه های تأمین و انتقال آب، مبادله تجربیات کارشناسان و متخصصین صنعت آب در این زمینه ها بسیار راهگشا خواهد بود.
وی ادامه داد: انتقال تجربیات فعالان حوزه آب در محیط هایی نظیر این نمایشگاه می تواند ضمن آشنایی با آخرین دستاوردهای صنعت آب موجبات رشد و تعالی صاحبنظران این صنعت را فراهم آورد و نیز از طریق افزایش آگاهی های عمومی جامعه، فرهنگ استفاده صحیح از آب به عنوان ضروری ترین اکسیر حیات را تعالی بخشد.
میرمحمدصادقی گفت: متأسفانه متوسط آب ورودی به سد زاینده رود در سال های اخیر از رقم 1750 میلیون متر مکعب به حدود 1000 میلیون متر مکعب کاهش یافته، منابع آب زیرزمینی نیز از وضعیت چندان مناسبی برخوردار نبوده و دشت های حاشیه استان یکی پس از دیگری در حال از دست دادن پتانسیل آب زیرزمینی خود است.
وی ادامه داد: از طرف دیگر افزایش مصارف در بخش های مختلف شرب، صنعت و کشاورزی، به ویژه افزایش مصارف کشاورزی در سراب حوضه، فشار بر منابع آب سطحی را افزایش داده و کاهش شدید آب زیرزمینی در حوضه زاینده رود سبب شده تا تقریباً 90 درصد جمعیت استان در تأمین آب شرب خود به رودخانه زاینده رود وابسته شوند به طوری که هم اینک بیشتر شهرهای استان از جمله شهرهایی با فاصله بسیار زیاد از زاینده رود مانند کاشان، نائین و اردستان مجبورند آب شرب خود را از رودخانه زاینده رود به عنوان تنها رودخانه دایمی فلات مرکزی ایران تأمین کنند.

یک فرصت سرمایه گذاری
نکته مهم دیگری که از خلال این نمایشگاه به دست آمد، لزوم سرمایه گذاری و ورود بخش خصوصی به ساخت تجهیزات صنعت آب بود. این فرصت سرمایه گذاری علاوه بر رفع بخشی از بحران آب در کشور، می تواند برای بخش خصوصی نیز بسیار سودآور باشد. آن چنان که گفته می شود، تولیدکنندگان تجهیزاتی مانند کنتورهای هوشمند، دو یا سه مجموعه در کشور هستند و ایران از این نظر در مضیقه است. این در حالی است که برای کنترل چاه های غیرمجاز که یکی از مهم ترین راه ها برای جلوگیری از سوء استفاده برخی افراد از این آب گل آلود است، به کنتورهای هوشمند نیاز است. به عبارت دیگر، ضعف ساخت تجهیزات، راه سوء استفاده از منابع آب را باز گذاشته و به بحران آب دامن زده است. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان اصفهان در این باره گفت: به دلیل اهمیت کنترل منابع آب زیرزمینی، دست نیاز به سوی صنعتگران داخلی دراز می کنیم تا با وارد شدن بخش خصوصی به این موضوع، بتوان تجهیزات و تکنولوژی های جدید داخلی به منظور کنترل مصارف را در اختیار داشت چراکه به دلیل کمبود این تکنولوژی، امکان بسیاری از کنترل ها را از دست می دهیم. میرمحمد صادقی افزود: ساخت انواع ابزار دقیق، نرم افزارها، وسایل اندازه گیری و دستگاه های هایتک متناسب با نیاز صنعت آب توسط بخش خصوصی نیز می تواند بسیاری از مشکلات نظارتی مصرف آب در داخل کشور را حل کند. همچنین از آن جا که دولت متقاضی خرید این تجهیزات خواهد بود و به شدت به آن ها نیاز دارد، بخش خصوصی از نظر مالی نیز بازدهی خوبی به دست خواهد آورد.