اقتصادبازار: در دور جدید همکاری های ایران و ایتالیا این توقع به وجود آمده تا فعالان اقتصادی ایتالیا به ایران صرفا به عنوان بازاری مصرفی نگاه نکنند و به ازای واردات کالاهای خود به کشورمان به انتقال تکنولوژی و کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای بپردازند.
نیم قرن پیش هنگامی که شاه ایران به ایتالیا رفت مسولان این تمدن قدیمی، سازمانی را به محمدرضا پهلوی معرفی کردند که در آن بدون وجود قوانین و قواعد دست و پا گیر، دولت ایتالیا می‌توانست برخی صنایع بزرگ و کوچک این کشور را به وجود آورده یا از آن حمایت کند.
دولتمردان آن روز رم، Industrial Renovation Institute کـه مـخفف آنI.R.I بـود را به رخ شاه کشیدند و توضیح دادند که چگونه از این طریق توانسته‌اند صنایع‌شان را گسترش دهند. همین بازدید کافی بود تا پهلوی دوم مسولان وقت وزارت اقتصاد را بخواهد و الگوی ایتالیایی توسعه صنایع را برایشان توضیح دهد.
در همان جلسه وزارت اقتصاد وقت که شامل چهار وزارت خانه، صنایع، معادن، اقتصاد و بازرگانی بود را مامور کرد تا راهی ایتالیا شوند و با الگو برداری از «ایری»، سازمانی مشابه را در ایران به وجود آورند. این شد که در نهایت با اتود اولیه‌ای که ایتالیایی ها در اختیار ایران گذاشتند سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) به وجود آمد و ماموریت یافت تا در عصر جدید صنایع ایران را سر و سامان دهد. برخی تحلیلگران بر این باورند که پیوند صنایع ایران و ایتالیا با توجه به الگوبرداری ایدرو از ایری از مقاربتی ریشه دار برخوردار است و صنایع کوچک و متوسط دو کشور به لحاظ ساختار تاسیس از یک نوع الگو بهره برده اند.
همکاری اقتصادی میان ایران و ایتالیا بعد از تاسیس ایدرو گسترش یافت و به آنجا رسید که ایتالیایی ها صنایع پایین دستی صنعت نفت خود را با ویژگی های نفت ایران طراحی کردند و بر این اساس یکی از مشترهای پر و پا قرص نفت ایران بودند.
پس از انقلاب همکاری صنعتی میان این دو کشور در صنعت قطعه‌سازی، کیف و کفش، فولاد، سنگ و کاشی و سرامیک ادامه یافت به طوری که روش مدرن استخراج سنگ‌های تزیینی تماما از ایتالیا الگو برداری شد و آنها با قرار دادن تجهیزات مربوط به برش سنگ از دل معادن کمک کردند تا روش این معادن از روش انجار که باعث اتلاف منابع سنگی کشور می شد دست بردازند و با بهره وری بسیار بالایی اقدام به استخراج این معادن کنند.
حال در دور جدید همکاری های ایران و ایتالیا این توقع به وجود آمده تا فعالان اقتصادی کشوری که امپراتوری رم را نمایندگی می کند. جزو تمدن های بزرگ دنیاست، به ایران صرفا به عنوان بازاری مصرفی نگاه نکنند و به ازای واردات کالاهای خود به کشورمان به انتقال تکنولوژی و کالاهای واسطه ای و سرمایه ای بپردازند.
شاید با توجه به تغییر ساختار اقتصاد دو کشور ایری و ایدرو در شرایط کنونی نقش تعیین کننده ای برای توسعه صنایع نداشته باشند اما می توان با تکا به اتاق‌های بازرگانی آنان و همکاری بخش خصوصی ایران و ایتالیا، شرکت‌هایی با مدل جوینت ونچر به وجود آیند و بتوانند محصولاتی به تولید برسانند که در بازارهای جهانی قابل عرضه باشد.
گذشته از توانایی صنایع کوچک و متوسط دو کشور و نقشی که ایتالیایی ها می توانند در ارتقای این صنایع انجام دهند، صنعت گردشگری اگر جدی گرفته شود، دو کشور می توانند کریدور تمدنی از پارس تا رم را طراحی کرده و گردشگران زیادی از دنیا را به سمت آثار تاریخی خود بکشانند و با بازسازی نمادهای تاریخی خود یونان را در نیمه راه همراه خود کرده و تاریخ پر از فراز و نشیب شان را پیش روی کشورهای تازه تاسیس که ریشه در تاریخ ندارند بگذارند.
به نظر می رسد همکاری ایران و ایتالیا در پساتحریم اگر به سمت سرمایه‌گذاریهای مشترک هدایت شود، پیوند صنعتی دو کشور بیش از گذشته محکم تر خواهد شد و در نهایت مصرف کنندگان بازار ایران و کشورهای منطقه می‌توانند از کالاهایی که ساخت مشترک دو کشور است استفاده بهینه ببرند. اما با توجه به و ضعیت نامناسب اقتصادی در اروپا پیمودن چنین راهی امکان پذیر است؟