اقتصاد بازار:هفته گذشته وزرای اقتصاد،صنعت،کار و دفاع در نامه‌ای مشترک به رئیس جمهور با انتقاد از برخی تصمیمات و سیاست‌های ناهماهنگ دستگاه‌ها، هشدار دادند اگر تصمیم ضرب‌الاجل اقتصادی گرفته نشود، رکود تبدیل به بحران خواهد شد.
نامه مشترک علی طیب نیا، محمدرضا نعمت زاده، علی ربیعی و حسین دهقان بهحسنروحانیرئیسجمهوردر نیمه دوم شهریورماه نوشته شده و هنوز از پاسخ صریح حسن روحانی به این نامه خبری در دست نیست.

دولت یازدهم سرزمین سوخته را تحویل گرفت
بهمن آرمان، اقتصاددان و رئیس اسبق دفتر مطالعات و بررسی بورس در گفتگو با دنیای اقتصاد و در پاسخ به این سوال که عملکرد اقتصادی دولت یازدهم را چطور ارزیابی می کنید، گفت: قبل از هرگونه ارزیابی از عملکرد دولت باید به این واقعیت اشاره کنیم که دولت یازدهم سرزمین سوخته را تحویل گرفت. با توجه به آسیب هایی که به صورت ساختاری و فیزیکی به اقتصاد ایران وارد شد تصوراینکه بتوان شرایط را در دو سال سامان داد امکانپذیر نیست.
وی ادامه داد: تا آنجایی که به عملکرد دولت بر می گردد باید به این نکته توجه کنیم که کابینه حسن روحانی ائتلافی از همه جناح ها و گروه هاست که بعضا تضاد منافع هم با یکدیگر دارند و این تضادها ناهماهنگی هایی را در دولت ایجاد کرده است.
رئیس جمهور به نامه 4 وزیر توجهی نکرد
آرمان به نامه 4 وزیر کابینه روحانی در رابطه با بحران اقتصادی اشاره می کند و می گوید: اوج این ناهماهنگی را می توان در نامه ای که چهار وزیر برای رئیس جمهور در زمینه بحران های اقتصادی نوشتند مشاهده کرد که شاید به دلیل بی توجهی رئیس جمهور رسانه ای شد .باعث تعجب است که کسانی که این نامه را امضا کردند البته به غیر از وزرای دفاع و تعاون و کار اجتماعی فرار به عقب انجام دادند زیرا بخش بزرگی از بحران های موجود به خصوص در بازار سرمایه متاثر از عملکرد وزیر اقتصاد و وزارت صنایع است.
این اقتصاددان همچنین معتقد است: بحران اقتصاد ایران با اقدام ناپخته و مشکوک مجلس شورای اسلامی شروع شد که به یکباره و بدون منطق قیمت خوراک پتروشیمی ها را 6 برابر کرد. این کار اصولا منطقی نیست زیرا اگر بخواهد افزایشی اتفاق بیافتد در این اندازه نیست و قیمت ها را نباید به دلار تعیین می کردند زیرا دلار یک قیمت نوسانی دارد و واحد پول رسمی کشور ریال است.
وزیر اقتصاد منفعل عمل می کند
وی می افزاید: مسئله مهم دیگر که قطعا در افکار عمومی بعد از انتشار این نامه شکل گرفته این نکته است که وزیر اقتصاد که خود از مقصرین شرایط موجود است چطور این نامه را امضا کرده است؟ متاسفانه آقای طیب نیا شخصیتی منفعل دارند که این مسئله می تواند به وزارتخانه اقتصاد ضربه وارد کند.
آرمان تصریح می کند: دولت ها به علت عدم تصمیم گیری های مناسب، ایران را به بهشت واردات تبدیل کرده اند و تولیدکنندگان بزرگی مانند فولاد مبارکه با تعرفه ای 10 درصدی قدرت رقابت با تولید کنندگان خارجی را ندارند و به همین خاطر است اخباری که از فولاد مبارکه به گوش می رسد حاکی از این موضوع است که این کارخانه ها پر از محصولات فروش نرفته هستند. فولاد مبارکه حتی برای پرداخت حقوق پرسنل خود در شرایط دشوار قرار گرفته و از بانک های مختلف وام دریافت کرده است.
رئیس اسبق دفتر مطالعات و بررسی بورس ادامه می دهد: علیرغم اینکه تولید کنندگان فولاد تقاضای تعرفه 40 درصدی را برای واردات مطرح کردند دولت توجهی نکرد. وقتی این مثال ها را کنار هم می گذاریم ناهماهنگی دولت آشکار می شود.
دولت گوش شنوایی برای نظرات کارشناسان ندارد
وی از ضرورت بازنگری سیاست های اقتصادی در بدنه دولت یازدهم سخن می گوید و می افزاید: دولت باید در درون خود به یافتن راهکار اقدام کند و امیدواریم که بسته نجات اقتصاد از رکود که هفته آینده توسط رئیس جمهور ارائه می شود راهگشا شود البته باید در دولت گوش شنوا برای شنیدن نقطه نظرات کارشناسان و تحلیلگران وجود داشته باشد.
این استاد دانشگاه همچنین خاطر نشان می کند: وقتی آمریکا در چند روز اخیر به شرکت های اروپایی اعلام می کند که هنوز تحریم ها پابرجاست و نمی توانند با ایران معامله کنند این وضعیت را برای دولت حسن روحانی بحرانی تر می کند و روحانی باید بپذیرد که دولت در بخش های کشاورزی، اقتصاد و وزارت نیرو از توانایی کافی برخوردار نیست.
وی در خصوص رابطه دولت های بعد از انقلاب با کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی می گوید: زمانی که من به عنوان معاون بورس فعالیت می کردم و در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، ایشان بسیار به مسئله اقتصاد حساسیت داشت و به محض افت شاخص بورس از مسئولان پیگیری می کرد. در دوره ریاست جمهوری سید محمد خاتمی اطرافیان وی تنها به نزدیکان اصلاحات فرصت ارائه نظر می دادند و در زمان احمدی نژاد اصولا اقتصاد و علمی در کابینه مطرح نبود که صاحبنظران نظری بدهند.
دولت خود را از چنبره مشاورین خودی بیرون بیاورد
وی در ادامه به کابینه حسن روحانی اشاره می کند و می گوید: با روی کار آمدن دولت حسن روحانی انتظار می رفت که رابطه با صاحبنظران بهبود یابد تا دولت خود را از چنبره مشاورین خودی بیرون بیاورد و به نقطه نظرات کارشناسان خارج از دولت توجه شود که متاسفانه این اتفاق نیفتاده است.
وی در ادامه از تاثیر برجام بر اقتصاد ایران می گوید و می افزاید: تا زمانی که برجام به طور کامل در اروپا، آمریکا و ایران تصویب نشود نمی توان در انتظار رخداد تازه ای در اقتصاد کشورمان باشیم.
آرمان همچنین معتقد است: باید انتظارات از دولت را با شرایط روز کشور مطابقت داد. قیمت نفت در سال گذشته 58 درصد افت داشته است. میلیون ها بشکه نفت و میعانات گازی ایران به فروش نرفته، پول های بلوکه شده ایران به طور کامل آزاد نشده اند و هنوز رابطه مستقیم با سیستم بانکی بین المللی وجود ندارد و با همه این شرایط نمی توان تا پایان سال جاری در انتظار اتفاق ویژه در اقتصاد بود.
بحران های اقتصادی کشور به تحریم ها وابسته نیست
وی می افزاید: البته همه بحران های اقتصادی کشور به تحریم ها وابسته نیست، ساختن راه و راه آهن، بهبود کشاورزی و ... به همت و برنامه ریزی داخلی نیازمند است. بهترین کار در شرایط فعلی ترمیم کابینه است. وزرایی که در این مدت نتوانسته اند موفق عمل کنند جای خود را به دیگران واگذار کنند تا دولت بتواند موفق تر عمل کند.
آرمان تاکید می کند: مردم باید خود را برای دوره دشوارتری از لحاظ اقتصادی آماده کنند. درست است که بیکاری، تورم، بالارفتن سن ازدواج و ... در جامعه وجود دارد اما علم اقتصاد برای همه این شرایط سخت راهکار دارد.
دولت در عرصه اقتصاد غیر سیاسی عمل کند
وی به بالا بودن نرخ رشد اقتصادی در کشور ترکیه اشاره می کند و می گوید: در ترکیه علیرغم اینکه بحران سیاسی بوجود آمد و ارزش پول این کشور تقریبا نصف شد اما نرخ رشد اقتصاد در حد 8 درصد باقی ماند. بنابراین در ایران با توجه به پتانسیل هایی که وجود دارد می توان رشد اقتصادی منفی را جبران کرد.
آرمان،سیاست های متضادی که در دولت وجود دارد را مورد انتقاد قرار داد و تصریح کرد: سیاست های ناهماهنگ و متضاد در کابینه یازدهم باید جای خود را به هماهنگی در بدنه کابینه بدهد و دولت باید در عرصه اقتصاد غیر سیاسی عمل کند تا بتوان بحران اقتصادی کشور را پشت سر گذاشت.

گزارش از کمند چوبینه