تشکیل کارگروه بین‌المللی هوش مصنوعی

این رویداد که موجی از نگرانی‌ها درباره سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را با خود به همراه آورد، به عقیده ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا، موفقیتی سیاسی است که توانسته نظرات واظهارات بزرگان تکنولوژی را درباره مخاطرات هوش مصنوعی منعکس کند و به توافق‌نامه‌ای چندجانبه برای آزمایش الگوهای هوش مصنوعی پیشرفته منجر شود.

سرمایه دیپلماتیک بریتانیا و پشتوانه مستحکم آمریکا

نخست‌وزیر بریتانیا از سرمایه و نفوذ دیپلماتیک خود برای گرد هم آوردن رهبران جهان، مدیران تکنولوژی، چهره‌های آکادمیک و اجتماعی و فرهنگی در بلچلی پارک کمک گرفت. در این اجلاس دو روزه کامالا هریس معاون اول رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، اورسولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا، دانشمندان مطرح علوم کامپیوتری و مدیران شرکت‌های پیشرو در حوزه هوش مصنوعی از جمله ایلان ماسک شرکت کردند. با اینکه امانوئل مکرون و جو بایدن در میان غایبان بودند، اما این گردهمایی وزن و اهمیت سیاسی و تجاری خود را داشت.

«تینو کولار» رئیس موسسه صلح بین‌الملل کارنگی، این گردهمایی را دستاوردی مهم و چشمگیر در مناسبات دیپلماتیک خواند. این رویداد با امضای یک بیانیه بین‌المللی شکل نمادینی به خود گرفت. این بیانیه نیاز به مقابله با مخاطرات مربوط به توسعه هوش مصنوعی را به رسمیت شناخته و به امضای نمایندگان بیش از ۲۵کشور و اتحادیه اروپا رسیده است. فرانسه قرار است در سال۲۰۲۴ میزبان اجلاس بعدی امنیت هوش مصنوعی باشد تا تداوم ابتکار ریشی سوناک را تضمین کند. این بیانیه در روز دوم رویداد با تایید حمایت سازمان ملل متحد از شکل‌گیری یک کارگروه تخصصی هوش مصنوعی مشابه کارگروه چندملیتی تغییرات آب‌وهوایی و توافق شرکت‌های بزرگ تکنولوژی برای همکاری با دولت‌ها در فرآیند آزمایش الگوهای هوش مصنوعی پیشرفته‌ این شرکت‌ها، پیگیری شد و اولین گام جدی خود به سمت عملی شدن را برداشت.

این در حالی است که هفته گذشته کاخ سفید قدرت خود برای در دستور کار قرار دادن هوش مصنوعی را به رخ کشید. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا فرمان اجرایی را صادر کرد که شرکت‌های تکنولوژی را ملزم می‌کند تا نتایج آزمایش سیستم‌های هوش مصنوعی پیشرفته‌شان را پیش از عرضه عمومی آنها‌، در اختیار دولت بگذارند. کامالا هریس در اولین روز اجلاس امنیت هوش مصنوعی در انگلستان درباره هوش مصنوعی سخنرانی کرد و از راه‌اندازی یک موسسه امنیت هوش مصنوعی خبر داد؛ این اتفاق بازتابی از اعلام یک خبر مشابه توسط ریشی سوناک در هفته گذشته بود. در نهایت رویداد بلچلی پارک فرصتی برای انتشار یک اعلامیه چندملیتی توسط سوناک بود که آزمایش‌های دولتی از الگوهای هوش مصنوعی را تایید می‌کند. «میشل دونلان» وزیر تکنولوژی و اقتصاد دیجیتال انگلستان در این رویداد گفت که از اقدامات آمریکا در زمینه هوش مصنوعی شگفت‌زده است و به این واقعیت اشاره کرد که اغلب شرکت‌های پیشرفته هوش مصنوعی از قبیل OpenAI که توسعه‌دهنده چت‌بات هوش مصنوعی چت جی‌پی‌تی است، در آمریکا مستقر هستند. این اشاره به‌صورت ضمنی قدرت سیاسی و تجاری ایالات متحده آمریکا در زمینه هوش مصنوعی را برجسته کرد.

در سودای یک اتفاق‌نظر علمی

با این همه‌ ایلان ماسک ستاره بی‌چون و چرای اجلاس امنیت هوش مصنوعی بود. حضور ثروتمندترین مرد جهان در این اجلاس، توجه رسانه‌ها را جلب کرده بود. ریشی سوناک او را برای یک گپ خودمانی به خیابان داونینگ دعوت کرد که به مدت دو قرن میزبان وزرای بلندپایه انگلستان بوده است. مدیرعامل شرکت‌های تسلا و اسپیس‌ایکس، در این دیدار هشدار داد که هوش مصنوعی یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات برای بشر است و به این ترتیب اقدامات مثبت انجام‌شده در این زمینه را به‌شدت تحت‌الشعاع قرار داد. ایلان ماسک در این دیدار با ریشی سوناک اعلام کرد که فکر هوش مصنوعی نیروی انسانی را کاملا از بین خواهد برد. او این اتفاق را بزرگ‌ترین تخریب خلاق در حوزه نیروی کار انسانی خواند و حتی با بدبینی بیشتر گفت که در آینده‌ای نه چندان دور و به لطف هوش مصنوعی دیگر شغلی وجود نخواهد داشت؛ چون این تکنولوژی می‌تواند هر کاری را انجام بدهد و البته از انسان بسیار باهوش‌تر است.

ریشی سوناک اما به اندازه ایلان ماسک بدبین و نگران نبود و همچنان بر مدیریت مخاطرات مربوط به توسعه هوش مصنوعی تاکید داشت. ماسک اما در ادامه تاکید کرد که برای کاهش این مخاطرات باید دولت‌ها هم کار مداخله و نظارت را انجام بدهند. البته این دیدار هم حواشی خاص خودش را به دنبال داشت؛ چون عده‌ای با انتقاد از نخست‌وزیر بریتانیا و با اشاره به توییتر یا ایکس تاکید کردند که این دیدار می‌تواند به معنای اعتبار بخشیدن به پلتفرمی باشد که اطلاعات نادرست و جهت‌گیرانه را منتشر می‌کند. بعضی از میهمانان این گفته‌های ماسک را نمونه‌ای از ترس از دست دادن تفسیر کردند. این در حالی است که بلندپروازی و سرمایه‌گذاری جدید او در حوزه هوش مصنوعی، یعنی شرکت xAI، برای معرفی رسمی آماده شده است.

البته چهره‌های کمترشناخته‌شده نسبت به ایلان ماسک این دیدگاه را داشتند که احتمال نابودی بشر به واسطه هوش مصنوعی همچنان ایده تفرقه‌انگیز و جنجالی در جامعه تکنولوژی خواهد ماند. این رویداد دو روزه هم نتوانست علاجی برای این تفاوت دیدگاه باشد؛ تا جایی که ریشی سوناک خطر احتمالی هوش مصنوعی برای بشریت را معادل خطر جنگ هسته‌ای خواند و نسبت به آن هشدار داد. با این حال اگر اتفاق نظری درباره مخاطرات هوش مصنوعی در میان سیاستمداران، مدیران و اندیشمندان وجود داشته باشد، پس این همگرایی روی اشباع اطلاعات نادرست متمرکز خواهد بود. با این اوصاف نگرانی‌های جدی درباره برگزاری انتخابات سال آینده در ایالات متحده آمریکا، هندوستان، انگلستان وجود دارد که می‌توانند تحت تاثیر استفاده مخرب از هوش مصنوعی مولد قرار بگیرند.

در نهایت نمایندگان تمام کشورهای حاضر در رویداد امنیت هوش مصنوعی بلچلی پارک مشتاق بودند که نشان دهند قانون‌گذاری در زمینه هوش مصنوعی برای کشور متبو‌ع‌شان در اولویت قرار دارد. نمایندگان کشورهای اروپایی متذکر شدند که فرآیند قانون‌گذاری در این حوزه را چهار سال پیش از اقدام آمریکایی‌ها برای راه‌اندازی موسسه جدیدشان برای امنیت هوش مصنوعی را آغاز کرده‌اند.

 درحالی‌که اتحادیه اروپا به تصویب قانون هوش مصنوعی نزدیک‌تر می‌شود، مقامات دولتی انگلستان به وضوح نشان می‌دهند که وجود قانون در این زمینه را الزامی نمی‌دانند و حتی درباره امکان‌پذیری فرآیند قانون‌گذاری برای هوش مصنوعی با توجه به سرعت پیشرفت این تکنولوژی، تردید دارند.

با تمام اینها، اغلب نمایندگان کشورهای حاضر در این اجلاس بر سر اهمیت اجلاس‌های بین‌المللی مشابه رویداد بلچلی پارک، توافق دارند و معتقدند که چنین رویدادهایی دست‌کم به تشریح و حل مشکلات کشورهای مختلف در این زمینه کمک می‌کنند.

یکی از این مقامات در این مورد گفت: «آنچه ما از چنین عرصه‌های بین‌المللی باید در اختیار داشته باشیم، یک کارگروه تخصصی شبیه کارگروه بین‌المللی تغییرات آب‌وهوایی است که دست‌کم کمک می‌کند تا به یک اتفاق‌نظر علمی درباره آنچه الگوهای هوش مصنوعی می‌توانند انجام بدهند، برسیم.»