جهان صنعت نوشت: همچنین مطابق اطلاعات منتشرشده، رشد اقتصاد نفتی عربستان نیز ۱/۶ درصد بوده است و برآورد صندوق بینالمللی پول نیز نشان میدهد که به طور کلی اقتصاد عربستان در سال ۲۰۲۲ حدود ۷/۸ درصد رشد کرده است که این رقم بسیار جلوتر از رشد اقتصادی ۸/۶ درصدی هند است.
تلاش سعودیها برای تنوعبخشی به اقتصاد
در همین رابطه طبق گزارشی که میدلایست منتشر کرده کریستالینا جورجیوا، رییس صندوق بینالمللی پول ماه گذشته در سخنرانی خود در مجمع جهانی داووس گفت که چنین رشدی از سوی عربستان یک مزیتی برای اقتصاد جهانی خواهد بود. در واقع عربستان در بحبوحه درآمدهای بادآورده نفتی، در طول سالهای گذشته سریعترین رشد اقتصادی را تجربه کرده و حالا نیز به خاطر جنگ اوکراین و بالا رفتن قیمت انرژی، این درآمدها افزایش نیز یافته است.
به گفته کارشناسان این رشد در عربستان زمانی اهمیت مییابد که بیشتر کشورهای جهان در حال دستوپنجه نرم کردن با رکود هستند. با این حال عربستان و برخی دیگر از کشورهای حاشیه خلیجفارس تاکنون توانستهاند از بدترین تورم تاریخی جهانی که با افزایش قیمت انرژی نیز تشدید شده، رهایی یابند. همچنین سعودیها از این درآمدهای نفتی برای پیشبرد پروژههایی نظیر کلانشهر ۵۰۰ میلیارد دلاری نئوم، فرودگاه جدید ریاض و سایر پروژهها در ساحل دریای سرخ استفاده کردهاند. علاوه بر این ریاض در حال برگزاری مناقصهای به منظور سپردن معادن عربستان به شرکتهای خارجی است و در عین حال روی مواردی نظیر انیمیشنهای کرهای تا سهام فناوری در آمریکا سرمایهگذاری کرده است. این کشور همچنین در سال ۲۰۲۱، باشگاه نیوکاسل انگلستان را نیز در راستای سرمایهگذاری در بخش ورزش خریداری کرد.
صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی (PIF) که ریاست آن برعهده محمد بن سلمان ولیعهد است، در تلاش برای تنوع بخشیدن به اقتصاد کشور به دور از اتکا به درآمدهای نفتی است. در واقع ولیعهد عربستان به موازات تشدید سرکوب مخالفان در داخل، سعی کرده در طول سالهای گذشته اصلاحاتی را در سیستم محافظهکار سعودی انجام دهد که با این کار جذابیت این کشور را برای سرمایهگذاران خارجی افزایش دهد.
اعراب بزرگترین برنده اقتصادی جنگ اوکراین
البته لازم به ذکر است که با وجود رشد اقتصادی سریع عربستان، نشانههایی از نزول در رشد بخش نفت این کشور نیز در حال نمایان شدن است. برخی از کارشناسان در این رابطه توضیح میدهند که این مساله میتواند به دلیل توافق صورتگرفته در اوپکپلاس جهت کاهش تولید نفت باشد.
با این حال به واسطه بروز جنگ اوکراین و تحولات جهانی به نظر میرسد که کشورهای تولیدکننده نفت به خصوص عربستان سعودی به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان مزیتی مطلق جهت کسب درآمدهای بیشتر و نیز افزایش رشد اقتصادی داشته باشند. در این رابطه و در شرایطی که قرار است در ۵ فوریه گازوییل و برخی از فرآودههای نفتی روسیه تحریم شوند، اروپاییها که اکنون با مشکلات مرتبط با انرژی مواجه هستند به سرعت قصد دارند مخازن خود را قبل از اعمال این تحریمها پر کنند. به همین دلیل است که اد مورس، رییس جهانی تحقیقات کالا در سیتی گروپ، به میدل ایستای میگوید: «خاورمیانه به یک برنده بزرگ برای جایگزینی مواد روسی در اروپا تبدیل شده است.»
گفتنی است کشورهای حوزه خلیجفارس اکنون در حال پر کردن خلاء انرژی روسیه در اروپا هستند؛ در حالی که روسها سعی میکنند با تخفیفات بیشتر نفت با مشتریان سنتی خود در آسیا معامله کنند. لازم به ذکر است، قبل از جنگ در اوکراین، روسیه حدود نیمی از واردات دیزل اروپا را به خود اختصاص میداد. در ماه دسامبر، اتحادیه اروپا و بریتانیا ۶۶۳ هزار بشکه در روز گازوییل روسیه یعنی حدود ۴۰ درصد از کل محمولههای دریایی خریداری کردند که نشاندهنده بحران عرضه در کمتر از سه هفته است.
این در حالی است که امروز صادرات نفتخام خلیجفارس، همراه با محصولات پالایششده مانند گازوییل، نفت کوره و سوخت جت به اروپا در اوایل سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است، که نشاندهنده تلاش اروپاییها پیدا کردن تامینکنندگان جدید است.
براساس دادههای منتشرشده از سوی Kpler به عنوان شرکت ردیابیکننده حملونقل نفت در جهان، امارات اکنون روزانه ۱۳۳ هزار بشکه نفت به اروپا صادر میکند که این امر نوعی رکوردشکنی از سال ۲۰۱۷ به این سو است. همچنین صادرات نفت عربستان به اروپا نیز روزانه ۲۸۲ هزار بشکه است که بیشترین میزان از ژانویه ۲۰۱۹ را تشکیل میدهد. در همین راستا، تحریم گازوییل روسیه نیز اکنون میتواند یک برگ برنده دیگر برای کشورهای عربی خلیجفارس به منظور جایگزینی با روسها در اروپا باشد.