فدرال رزرو بعد از نشست خود در روز چهارشنبه 5 مرداد ماه، نرخ بهره را 75/ 0 واحد درصد افزایش داد. تحلیلگران پیشبینی کرده بودند که فدرال رزرو به دنبال افزایش بیسابقه تورم در 4 دهه اخیر آمریکا، قصد دارد نرخ بهره را تا یک واحد افزایش دهد. آنها همچنین افزودند که اگر فدرال رزرو نرخ بهره را 75/ 0 واحد درصد افزایش دهد، نرخ بهره به محدوده 25/ 2 تا 5/ 2 درصد خواهد رسید و این موضوع از دیدگاه فدرال رزرو نرخ بهره خنثی است و بر این اساس فشار بازار طلا و بازارهای ریسکی کمتر خواهد شد. عامل دیگری که سبب سبزپوشی بازار طلا و رمزارز شده، هجوم سرمایهگذاران به این بازارها بود. افزایش قیمت این بازارها نظر معاملهگران را به آنها جلب کرد. استقبال از این بازارها سبب کاهش شاخص دلار در روزهای گذشته شد و درنهایت این شاخص را به 105 واحد رساند. پس از افزایش نرخ بهره، بازار طلا با رشد 5/ 1 درصدی خود وارد کانال 1780 دلار شد. بازار رمزارزها از جمله بیتکوین، رهبر این بازار با رشد 4 درصدی روبهرو بود و وارد کانال 24هزار دلار شد.
عملکرد فدرال رزرو
فدرال رزرو بهطور پیوسته از ماه مارس تاکنون نرخ بهره را از محدوده صفر به 5/ 2درصد افزایش داده است. کارشناسان بر این باورند که تمرکز بیش از حد فدرال رزرو بر سیاستهای انقباضی، ریسک ورود آمریکا به رکود را افزایش میدهد. اقتصاددانان پس از سخنرانی پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا چند نکته را خاطرنشان کردند. نخستین نکته این بود که فدرال رزرو به سیاست تهاجمی خود برای مهار تورم ادامه خواهد داد و قصد دارد تا نرخ بهره را در ماه سپتامبر 75/ 0 واحد درصد دیگر افزایش دهد. اعضای کمیته بازار باز فدرال رزرو معتقدند که شیوع بیماری کووید-19 در چین، زنجیره تامین کالاها را با مشکل مواجه کرده و سبب پدیدار شدن تورم 1/ 9 درصدی در ماه ژوئن شد. آنها همچنین افزودند که برای جلوگیری از تورم فزاینده در این کشور باید نرخ بهره را بار دیگر افزایش داد و این نرخ را از حالت خنثی خارج کرد. نکته دیگری که تحلیلگران تاکید بسیاری بر آن کردند این موضوع بود که تولید اقتصادی این کشور در حال کاهش است و اگر پیشبینی افزایش نرخ بهره در سپتامبر به واقعیت تبدیل شود، رشد اقتصادی این کشور بیش از پیش تضعیف خواهد شد و در نهایت اقتصاد این کشور را وارد رکود میکند.
روز پنجشنبه گزارش رشد اقتصادی آمریکا در فصل دوم سال جاری هم منتشر شد. این دومین افت پیاپی درآمد ناخالص داخلی فصلی آمریکا محسوب شده و یک سیگنال قطعی ورود اقتصاد این کشور به دوران رکودی است. به عقیده کارشناسان، عوامل بسیاری موجب شده که اقتصاد این کشور چنین افتی را تجربه کند اما مهمترین دلیل آن، سیاستهای سخت انقباضی فدرال رزرو است. در پی افزایش تورم، فدرال رزرو تصمیم گرفت تا با ترکیب سیاستهای ضد تورمی، جلوی رشد آن بایستد. مهمترین این سیاستها افزایش نرخ بهره و فروش داراییهای ترازنامه فدرال رزرو بود.
اقتصاد آمریکا در فصل اول سال 2020 حدود 6/ 1 درصد کاهش یافته بود و اکنون با کاهش 9/ 0 درصدی به 19681 میلیارد دلار رسیدهاست. هرچند تولید ناخالص داخلی این کشور در بخش مصرف و صادرات افزایش اندکی را تجربه کرده، ولی سیاستهای انقباضی موجب شده نقدینگی موجود در سطح جامعه بهشدت کاهش یابد و همین موضوع رفتار مصرفکنندگان را بهشدت تحت تاثیر قرار داده است. مصرفکنندگان خرد علاقه کمتری به مصرف کالاها داشته و سرمایه خود را به سمت استفاده از خدماتی مانند رستورانها و هتلها هدایت کردند که در نهایت موجب کاهش سرمایهگذاری در بخش موجودی انبار شد. در کنار سیاستهای انقباضی سختگیرانه، تداوم روند صعودی تورم هم موجب شده برخی صنایع از جمله صنعت مالی و تکنولوژی با مشکلات جدی در تولید کالا و خدمات مواجه شوند. در ادبیات اقتصادی رکود به حالتی گفته میشود که اقتصاد یک کشور طی دو فصل پیاپی کاهش یابد. با این وجود هرچند مقامات آمریکایی ورود اقتصاد این کشور به رکود را تکذیب میکنند، ولی به نظر میرسد اقتصاد این کشور سال آینده رکود را تجربه خواهد کرد.
رونق بازارها
بازارهای ریسکی و بازار طلا روز گذشته را با روندی مثبت آغاز کردند. طلا از صبح روز پنجشنبه و بعد از انتشار گزارش نرخ بهره توسط بانک مرکزی آمریکا، وارد روند صعودی شده و کانال 1780 دلار را لمس کرد. بیتکوین با رشد 4 درصدی و اتریوم با رشد 6 درصدی خود به ترتیب به کانالهای 24هزار دلار و 1720 دلار رسیدند. اما سوال این است که چرا با افزایش نرخ بهره، بازارها با رشد مواجه شدند؟ در پاسخ به این سوال میتوان به پیشبینی برخی تحلیلگران اشاره کرد. آنها در روزهای اخیر پیشبینی کرده بودند که با افزایش نرخ بهره تا 75/ 0 واحد درصد، این نرخ به 25/ 2 یا 5/ 2 درصد خواهد رسید و در واقع نرخ بهره خنثی خواهد شد و بازارهای طلا و رمزارز رشد خواهند کرد. نرخ بهره خنثی، نرخ خالص بهره با توجه به تورم است که در آن در عین ثبات شرایط بازار کار، تورم نیز ثابت میماند. عامل دیگری که سبب رونق بازارها شده، هجوم سرمایهگذاران به بازارهای ریسکی و بازار طلا است. برخی سرمایهگذاران گمان میکردند که با افزایش نرخ بهره، قیمت فلز زرد و رمزارزها روند کاهشی به خود میگیرد، اما روند بازارها خلاف تصور آنها رقم خورد. با بالارفتن قیمت طلا و بیتکوین، سرمایهگذاران داراییهای خود را از بخش دلار به این بازارها سرازیر کردند که درنهایت سبب افت شاخص دلار به 105 واحد شدند.
دنیای اقتصاد