اوایل ماه ژوئن نتانیاهو در یک سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد که بحران کرونا به پایان رسیده و اسرائیلیها میتوانند زندگی عادی خود را از سر بگیرند؛ اما بعد از آن، آمار ابتلا به این ویروس در اسرائیل بار دیگر افزایش یافت. از بین جمعیت بیش از 9 میلیون نفری اسرائیل، تاکنون نزدیک به 70 هزار نفر به ویروس کرونا مبتلا شدهاند و حدود 500 نفر نیز بر اثر ابتلا به این بیماری جان باختهاند و همچنان اسرائیلیها اجازه سفر به کشورهای عضو اتحادیه اروپا را ندارند. بیش از 75 درصد موارد ابتلا پس از اعلام وضعیت عادی از سوی نتانیاهو ثبت شده و این موضوع در کنار مشکلات اقتصادی مرتبط با آن و پروندههای رشوه و کلاهبرداری نتانیاهو، باعث کاهش شدید محبوبیت او در افکار عمومی شده است.
سقوط در نظرسنجیها
بسیاری از معترضانی را که در هفتههای اخیر علیه نخستوزیر اسرائیل به خیابانها آمدهاند جوانانی تشکیل میدهند که نخستوزیری غیر از نتانیاهو را به خاطر نمیآورند و برخی از آنها هم قبل از آغاز این دوره بیسابقه نخستوزیری او از سال 2009 حق رأی نداشتند. نظرسنجیهایی که از سوی رسانههای اسرائیلی منتشر شده، نشان میدهد درحالحاضر کمتر از 30 درصد مردم به نتانیاهو اعتماد دارند؛ این رقم در ماه ژوئن حدود 47 درصد و در ماه آوریل بیش از 57 درصد بود.
یکی از جوانان معترضی که بهدلیل شیوع کرونا و تبعات اقتصادی آن شغل خود را از دست داده، میگوید: «ما نسلی هستیم که کاملا اعتماد خود را به رژیم از دست دادهایم. بسیاری از مردم توانایی فراهمکردن نان شب خود را هم ندارند. ما بیدار شدهایم و دیگر نمیخواهیم فردی فاسد و نالایق مانند نتانیاهو نخستوزیرمان باشد».
با اینکه بسیاری از محدودیتها برای فعالیتهای تجاری در اسرائیل برداشته شده، بسیاری از کسبوکارها بهدلیل عدم کمک در ماههای گذشته ورشکسته شدهاند و آمار بیکاری همچنان بالای 20 درصد است و طبق گزارش مرکز آمار اسرائیل حدود 55 درصد مردم نگران آن هستند که با ادامه روند فعلی در ماههای آینده نتوانند مخارج زندگی خود را تأمین کنند.
نتانیاهو در واکنش به اعتراضهای اخیر خواستار توقف این ناآرامیها شده و از پلیس خواسته تا «آشوبطلبان» را بازداشت کند. شنبهشب هم پلیس اسرائیل بیش از 30 نفر از معترضان در برابر محل سکونت نتانیاهو را بازداشت کرد. نخستوزیر اسرائیل با هدف آرامکردن معترضان وعده داده است که «پول در راه است. ما به حمایت از همه اسرائیلیها ادامه خواهیم داد و بهزودی برنامههای مناسب اقتصادی هم به اجرا گذاشته خواهد شد».
منتقدان نتانیاهو میگویند که او دیگر به مدیریت بحران کرونا توجه چندانی نمیکند و خلاف دوران دوماهه قرنطینه، دیگر برنامهای برای پشتسرگذاشتن این بحران ندارد. به باور آنان، طرح جنجالی الحاق کرانه باختری و نیز رسیدگی به پروندههای فساد و رایزنی درباره آنها، موضوعاتی است که این روزها مانع از توجه نتانیاهو به نارضایتی و خشم عمومی از عملکرد او شده است.
نتانیاهو بارها انجام هرگونه تخلفی را رد کرده است؛ اما درصورتیکه در دادگاه محکوم شود، مصونیتی ندارد و باید از سمت خود کنارهگیری کند. مخالفان نتانیاهو امیدوار بودند دادگاه هرچه زودتر تکلیف نخستوزیر 70ساله اسرائیل را روشن کند؛ اما دادگستری اسرائیل پس از یک دادرسی کوتاه، با درخواست وکیل نتانیاهو برای تأخیر ششماهه برای رسیدگی به پرونده موافقت کرد و قرار است در ژانویه 2021 این دادگاه برگزار شود.
در آن سو، بنی گانتس، رقیب انتخاباتی نتانیاهو و رهبر حزب آبی و سفید که در نهایت با شرط تقسیم سمت نخستوزیری موافقت کرد تا در کابینه جدید، شریک نتانیاهو باشد، از اعتراضهای عمومی علیه او حمایت کرده و این ابراز نارضایتیها را «بخشی از دموکراسی موجود در اسرائیل» خوانده است. گانتس امیدوار است با بالاگرفتن اعتراضها علیه رقیبش، نتانیاهو مجبور به کنارهگیری از سمت خود شود.
دوراهی بودجه یا انحلال پارلمان
در همین حال شبکه 13 تلویزیون اسرائیل گزارش داده که برگزاری انتخابات مجدد یکی از گزینههایی است که ممکن است برای حل بحران فعلی مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس، بنیامین نتانیاهو در جریان گفتوگوهای محرمانه با سیاستمداران همپیمان خود اطلاع داده که قصد ندارد درباره بودجه عمومی که کابینهاش درصدد تصویب آن است، کوتاه بیاید و او به تصویب بودجه فقط برای یک سال مالی پافشاری خواهد کرد. در صورت تصویبنشدن بودجه، پارلمان باید منحل شده و برگزاری انتخابات چهارم در یک سال و نیم اخیر در دستور کار قرار گیرد؛ اتفاقی که نتانیاهو حاضر نیست به آن تن دهد.
بنی گانتس برخلاف او از تصویب بودجه دوساله حمایت میکند و گزینه بعدیای که او پیشنهاد داده، برگزاری انتخابات است. نظرسنجیها هم حاکی از این است که در صورت برگزاری انتخابات، حزب لیکود به رهبری نتانیاهو نیمی از کرسیهای فعلی خود را به رقبایش واگذار خواهد کرد.