در مورد برخی از پیش بینیها مبنی بر این که چین در سال 2020 از ایالات متحده جلو خواهد افتاد و به اقتصاد برتر جهان تبدیل خواهد شد، اغراق شده است، اما شاید بتوان گفت که اقتصاد چین سریع تر از ایالات متحده رشد خواهد کرد. سال 2019 سالی بود که هند از بریتانیا و فرانسه پیشی گرفت و به پنجمین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شد. احتمالاً هند روند فعلی را برای پیشی گرفتن از آلمان در سال 2025 و ژاپن در سال 2030 و تبدیل شدن به سومین اقتصاد بزرگ جهان پس از چین و ایالات متحده در نظر گرفته است.
رقابت اقتصادی چین و ایالات متحده امریکا
در برخی از پیش بینیها مبنی بر این که چین در سال 2020 از ایالات متحده پیشی خواهد گرفت و به اقتصاد برتر جهان تبدیل خواهد شد، اغراق شده است، اما شاید بتوان گفت که اقتصاد آن سریعتر از ایالات متحده رشد خواهد کرد. بر اساس آمار صندوق بین المللی پول، سرعت رشد GDP چین در سال 2019، 6.1% و پیش بینی برای سال 2020 رقم 5.8 درصد خواهد بود . این در حالی است که این رقم برای کشور ایالات متحده در سال 2019 معادل 2.4 درصد و پیش بینی برای سال 2020 نیز 2.1 درصد خواهد بود.
Real GDP growth (Annual percent change) |
2019 |
2020 |
China, People's Republic of |
6.1 |
5.8 |
America, United States of |
2.4 |
2.1 |
اما نکته قابل توجه در مورد اقتصاد ایالات متحده آمریکا در سال 2019 این است که این کشور بالاترین میزان تولید ناخالص داخلی یعنی رقمی در حدود 21.5 تریلیون دلار داشته است و پیش بینی میشود در سال 2020 به 22.3 تریلیون دلار برسد.[1]
GDP, current prices (Billions of U.S. dollars) |
2019 |
2020 |
China, People's Republic of |
14140.16 |
15269.94 |
United States |
21439.45 |
22321.76 |
با این حال «کیت برادشر»[2] در گزارشی برای نیویورک تایمز در تاریخ 17 اکتبر 2019 با عنوان «رشد اقتصادی چین با افزایش چالش ها کند میشود» می نویسد: بر اساس داده های منتشر شده، روند رکود اقتصادی چین در دوره ژوئیه تا سپتامبر 2019 بدتر شده است. از آن جا که چین درگیر جنگ تجاری با ایالات متحده است و مشکلات بسیار دیگری دارد، پکن برای تحقق اهداف خود تلاش میکند. این آمار نشان میدهد که چین همچنان به رشد خود اما با سرعت کمی ادامه میدهد، در حالی که چین هنوز هم سریع تر از هر اقتصاد بزرگ دیگری در حال گسترش است.
رقابت چین و ایالات متحده در حوزه انرژی نیز جالب توجه است. با توجه به گسترش استفاده از انرژیهای تجدید پذیر و هسته ای، به احتمال زیاد بیش از 20% از مصرف جهانی انرژی را چنین انرژی هایی تشکیل میدهند که این میزان، بالاترین نرخ مصرف در حال حاضر است. افزایش انرژی های تجدیدپذیر نشان دهنده چگونگی سازگاری و تغییر نگرش مشاغل، خانوارها و دولت ها است. انتظار می رود چین بزرگ ترین مصرف کننده این نوع انرژی باشد.
با این حال، نفت هم چنان به عنوان منبع برتر انرژی در سال 2020 برای اقتصاد جهانی و به دنبال آن ذغال سنگ و گاز طبیعی باقی بماند. ایالات متحده و چین مطمئناً بزرگ ترین مصرف کننده نفت در جهان در سال 2020 خواهند بود. در مورد استخراج و عرضه نفت (و سایر اشکال انرژی) ایالات متحده ممکن است از روزانه 15 میلیون بشکه در روز فراتر رود. نکته جالب آن که ایالات متحده امریکا در 10 سال گذشته، روزانه 5.5 میلیون بشکه در روز استخراج میکرد.
«اقتصادهای نوظهور»[3]
اقتصادهای نوظهور یا کشورهای درحال توسعه،کشورهایی هستند که در ظرفیتهای تولید بیش تر سرمایه گذاری کرده اند. این کشورها در حال دور شدن از اقتصاد سنتی خود هستند که به کشاورزی و صادرات مواد اولیه متکی بود. رهبران اقتصادهای نوظهور به دنبال بهبود کیفیت زندگی برای مردمان کشور خود بوده و به سرعت در حال صنعتی سازی و اتخاذ بازار آزاد یا اقتصاد ترکیبی هستند.[4] اهمیت روزافزون اقتصادهای نوظهور در سال 2020 پیامدهای گسترده ای برای تخصیص کالاهای مصرفی جهان، سرمایه گذاری ها و منابع محیطی خواهد داشت. بازارهای گسترده مصرف در اقتصادهای بازار نوظهور فرصت های زیادی را برای مشاغل داخلی و بین المللی فراهم میکند. اگر چه درآمد سرانه در اقتصادهای توسعه یافته جهان بالاتر خواهد بود، اما انتظار میرود نرخ رشد درآمد سرانه در کشورهای مهم بازارهای نوظهور مانند چین و هند بسیار قوی تر باشد.
یکی از دلایل عمده رشد اقتصادهای نوظهور این است که اقتصادهای پیشرفته بازارهای بالغی هستند که ناگزیر از کند شدن هستند. از دهه 1990، اقتصاد کشورهای پیشرفته نسبت به اقتصادهای نوظهور مانند هند و چین رشد کندتری داشته است. بحران مالی جهانی که از سال 2008 تا 2009 در بدترین وضعیت خود قرار داشت، باعث کندی اقتصادهای پیشرفته شد. به عنوان مثال، در سال 2000، ایالات متحده 24٪ از کل تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص داده بود، اما این میزان در سال 2010 به حدود 20٪ کاهش یافت.
«مایک پاتن» در مقاله ای با عنوان «نقش ایالات متحده در اقتصاد جهانی تقریباً 50٪ کاهش می یابد» در نسخه مورخ 29 فوریه 2016 فوربس مینویسد: در سال 1943 مالیات شرکتها 39.8٪ و مالیات های فردی 27.1٪ از کل درآمد دولت فدرال را تأمین میکردند. تا سال 2015، مالیات شرکتها فقط 10.8٪ از درآمد فدرال را تشکیل میدادند، در حالی که مالیاتهای فردی 46.5٪ را نشان میداد. درک این نکته ضروری است که شرکتها به شدت به سود علاقهمند هستند. اگر آنها با انتقال از یک کشور با مالیات بالا به یک کشور با مالیات پایین، یا از یک کشور دوست دار تجارت کم تر به کشور تشویق کننده کارآفرینی می توانند سود خود را افزایش دهند، دقیقاً همان کاری است که آنها انجام میدهند. این روند متداول در سالهای اخیر بوده است و تا زمانی که دولت فدرال وضعیت ضد تجارتی را حفظ کند، ادامه خواهد یافت. بازندگان واقعی در این نبرد کارگران هستند. هنگامیکه شرکتها ایالات متحده را ترک میکنند، کارگر بدون شغل میماند.
رشد سریع اقتصادهای نوظهور را نیز میتوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر اقتصاد ایالات متحده برشمرد. به طوری که «کریستین لاگارد»[5] رییس وقت صندوق بین المللی پول در سخنرانی خود در دانشگاه مریلند در سال 2016 در خصوص اهمیت اقتصادهای نوظهور میگوید: اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه دارای 85 درصد از جمعیت جهان، رقمی در حدود 6 میلیارد نفر هستند. این 85 درصد به دلیل پیوندهای محکم از طریق تجارت، امور مالی، اقتصاد، ژئوپلیتیک و ارتباطات شخصی، بیش از هر زمان دیگری برای اقتصاد جهانی اهمیت دارند.
به عنوان یک گروه، اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه تقریباً 60 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل میدهند. آنها از زمان بحران مالی سال 2008 بیش از 80 درصد از رشد جهانی را به دست آوردند و به نجات بسیاری از مشاغل کمک کردند. اقتصادهای پیشرفته و نوظهور در مجموع عامل اصلی کاهش چشم گیر فقر جهانی بودهاند.
بررسی دقیق تر وضعیت هند به عنوان یک نمونه در این گروه جالب توجه است. طبق آخرین برآوردهای «صندوق بین المللی پول»[6]، سال 2019 سالی بود که هند از بریتانیا و فرانسه پیشی گرفت و به پنجمین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شد. این روند برای هند یک روند مداوم و پیوسته است. احتمالاً هند روند فعلی را برای پیشی گرفتن از آلمان در سال 2025 و ژاپن در سال 2030 و تبدیل شدن به سومین اقتصاد بزرگ جهان پس از چین و ایالات متحده در نظر گرفته است. برای کشورهایی نظیر فرانسه و بریتانیا می توان احتمالاً مقام ششم را در نظر گرفت. پروفسور «استیو هنک»[7] در مقالهای با عنوان «هند برای دست یابی به رشد 5% در تولید ناخالص داخلی در سال 2020 تلاش خواهد کرد» معتقد است اقتصاد هند جزو 10 کشور دارای سریعترین رشد در جهان است. رشد اقتصاد هند در سال 2019 معادل 6.1 درصد بوده و پیش بینی می شود در سال 2020 به 7 درصد برسد.
Real GDP growth (Annual percent change) |
2018 |
2019 |
India |
6.8 |
6.1 |
[1]https://www.imf.org/external/datamapper/NGDPD@WEO/USA>
[2] Keith Bradsher
[3] Emerging Countries
1 هفت کشور در حال ظهور شامل برزیل، هند، اندونزی، ترکیه، مکزیک، روسیه و چین هستند که به دلیل ویژگی در حال ظهور بودن در یک گروهبندی قرار گرفتهاند. دو تن از اقتصاددانان شرکت پرایس واتر هاوس کوپرز به نامهای جانهاکسورث و گوردن کوکسون در سال ۲۰۰۶ اصطلاح کشورهای در حال ظهور را ساختند.
[5] Christine Lagarde
[6]IMF