آن‌سوتر در انگلیس پلاکاردی با این مضمون که «انگلیس اتحادیه اروپا را ترک کرد» میان دو پرچم بریتانیا و اتحادیه اروپا خودنمایی می‌کرد. جمعیت نیز به‌گونه‌ای درگیر نوعی آشفتگی بودند. گروهی پرچم به دست مست از این پیروزی و گروهی دیگر خاموش و ساکت یکدیگر را آرام می‌کردند. رهبران اروپا نیز به‌سان مخالفان برگزیت حال خوبی نداشتند. مرکل و مکرون هر دو با ارسال پیام‌هایی جداگانه برگزیت را لحظه‌ای غم‌انگیز در تاریخ اروپا قلمداد کردند و بار دیگر هشدار دادند ماندن در این نهاد منطقه‌ای بهتر از خروج از آن است. با این حال ایالات متحده خوشحال بود. پمپئو لبخند‌زنان این پیروزی را به جانسون تبریک گفت و طی پیامی اعلام کرد که بریتانیا از استبداد بروکسل رها شد. در این میان بوریس جانسون با انتشار پیامی در توئیترش از لحظه خروج تحت عنوان سپیده‌دم و رخدادی درام برای بریتانیا یاد کرد و نوشت «برگزیت شانسی دوباره است برای افزایش امیدها و فرصت‌ها در بخش بخش این سرزمین». بوریس پیش از این قول داده بود که بریتانیا را از اتحادیه اروپا خارج کند. نخست‌وزیر به وعده‌اش عمل کرد و حالا همه در انتظارند تا ببینند بوریس چگونه می‌تواند زمینه را برای تحقق همگرایی جغرافیایی و جهانی هموار کند؛ آن هم در شرایطی که برخی از سرزمین‌های وابسته چون اسکاتلند یا ایرلند شمالی تهدید کرده‌اند که مستقل خواهند شد. فارغ از این تهدیدها نخست‌وزیر امیدوار است و تلاش دارد تا مقدمات رایزنی‌های بریتانیا با ایالات متحده را که تا پیش از خروج، از حامیان اصلی برگزیت بود، فراهم کرده و همزمان با همتایان اروپایی‌اش نیز رایزنی‌ها را پیش ببرد.
بیم‌ها و امیدهای پسا برگزیت
طبیعتا بریتانیا بعد از خروج، تلاشش برای حراست از روابط با دیگر اعضای اتحادیه در حوزه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و امنیتی را افزایش خواهد داد، اما آنچه در این میان به دغدغه تبدیل شده و سوال‌های زیادی در‌باره‌اش مطرح است؛ هویت ملی است. سه سال و نیم پیش ترزا می، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا گفته بود که در گام نخست باید برگزیت را درست تعریف کرد. حالا بسیاری از ناظران از دولت می‌خواهند ابعاد مختلف برگزیت را برای مردمی که مشتاق یا مخالفش هستند، تبیین کند. در شرایط کنونی برگزیت علاوه بر چالش‌های داخلی باید برای حراست از آینده تجاری با کشورهای عضو اتحادیه اروپا مذاکرات جدی را آغاز کند؛ مذاکراتی که می‌تواند تا پایان سال جاری به طول انجامد. رابرت وود جانسون، سفیر ایالات متحده در امریکا همزمان با وقوع برگزیت با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که امریکا در شادی بریتانیا سهیم است و می‌داند این کشور در آینده فرصت‌های بیشتری خواهد داشت. با این حال ناظران با اشاره به ویژگی‌های اخلاقی ترامپ در مورد نوع تجارت و تعامل تجاری میان دو بازیگر شک و تردید دارند. با این حال کیم دروش، سفیر پیشین امریکا در مصاحبه با روزنامه گاردین می‌گوید که در شرایط کنونی فرصت خوبی برای کشاورزان و شرکت‌های بزرگ امریکایی ایجاد شده است. برای چهره‌ای چون جانسون که در عرصه داخلی درگیر محدودیت‌هایی است مهم‌ترین مسئله مقوله اقتصاد و در اولویت قرار دادن آن است. بوریس در تلاش است تا بهترین معامله‌ها را در دوران پسابرگزیت به سرانجام برساند. دولت و کابینه تحت رهبری جانسون مدعی‌اند که بعد از رهایی از قوانین دست‌و‌پا‌گیر اتحادیه اروپا، این کشور قادر است در حوزه‌هایی چون هوش مصنوعی از نخستین‌ها باشد. این عبارت را دومینیک کامینگز، مشاور ارشد بوریس پیش از این نیز گفته بود. به باور این مقام ارشد بریتانیایی، این کشور بعد از خروج از اتحادیه اروپا، بهترین مکان برای آن گروهی است که در جست‌وجوی اختراع آینده هستند. با این حال مخالفان برگزیت می‌گویند بریتانیا با خروج از بازار اتحادیه اروپا و اتحادیه گمرکی این نهاد منطقه‌ای جریان آزاد انتقال کالا در سراسر مزرهای اروپایی را قربانی کرد. به عقیده این گروه فارغ از نتایج حاصل از رایزنی‌های تجاری میان بریتانیا و اعضای اتحادیه، با وقوع برگزیت صادرکنندگان و واردکنندگان درگیر پیچیدگی‌های بوروکراسی و محدودیت‌های تعریف شده مرزی خواهند شد. طبیعتا این مسئله مقوله‌هایی چون صنعت و حتی مواد غذایی را تحت تاثیر قرار داده و موجب خواهد شد تا کابینه محافظه‌کار جانسون وادار به پرداخت هزینه‌هایی سنگین شود.
سرنوشت مبهم انگلیس و بروکسل
انتظار می‌رود مذاکرات رسمی میان لندن و بروکسل اواخر فوریه یا اوایل ماه مارس آغاز شود. جانسون تاکید دارد که رایزنی‌ها باید تا پایان سال جاری به نتیجه برسد؛ با این همه مخالفان و منتقدانش می‌گویند تعیین جدول زمان‌بندی مغایر با واقعیت‌های حاکم است. طبیعتا اتحادیه اروپا بلوک اقتصادی بزرگ‌تری است. با این حال این نهاد منطقه‌ای باید جانب احتیاط را نگاه دارد؛ چرا که در صورت فرصت دادن به بریتانیا برای تدوین قوانینی ساده‌تر می‌تواند تولیدکنندگان اروپایی را تحت فشار بگذارد. از همین‌رو هدف اصلی در جریان مذاکرات جلوگیری از انعقاد قوانینی ساده در حوزه‌های زیست محیطی و کارگری توسط بریتانیا است. در این میان شواهد نشان می‌دهد که بریتانیا خود را برای مذاکره‌ای همزمان با اروپا و امریکا در حزوه‌های مختلف آماده کرده است. جانسون این حقیقت را روز جمعه تایید کرد و گفت «امیدوار است در سه سال آینده معامله‌هایی را به سرانجام رسانده و بدین طریق ۸۰ درصد اقتصاد انگلیس را تامین کند. علاوه بر مسئله تجارت و اقتصاد با وقوع برگزیت زندگی اروپاییانی که در خاک انگلیس به‌سر می‌برند نیز تحت تاثیر قرار گرفته است. با اینکه بریتانیا به آنها قول داده که بعد از خروج و بازه زمانی یازده ماه ماندن یا خروج‌شان به میل و خواسته خودشان بستگی دارد با این حال گروهی از آنها از حالا عزم‌شان را برای خروج از بریتانیا جزم کرده‌اند. بسیاری از شهرهای انگلیس به‌خصوص لندن خود را برای موج جدید مهاجرت‌ها آغاز کرده‌اند. بسیاری از اروپایی‌های ساکن انگلیس می‌گویند باید زودتر از موعد مقرر یعنی یازده ماه بریتانیا را ترک کنند. به باور گروهی از مهاجران با خروج انگلیس از اتحادیه اروپا پیوندهای میان این دو بلوک نیز قطع شده و بسیاری از شهروندان اروپایی نمی‌توانند از حقوقی که برایشان لحاظ شده بهره‌مند شوند؛ همان‌گونه که شهروندان بریتانیایی نیز به‌سان گذشته قادر نخواهند بود از تسهیلات تعریف شده در ساختار اتحادیه اروپا استفاده کنند.
پس‌لرزه‌های یک خروج
گروهی می‌گویند اتحادیه اروپا بعد از این رخداد دچار سکته مغزی شده است. این بلوک ۱۵ در صد سهم اقتصادی‌اش که توسط انگلیس یکی از بزرگ‌ترین حامیانش تامین می‌شد را از دست داد. انگلیس زمانی که وارد اتحادیه شد یعنی سال ۱۹۷۳ از منظر اقتصادی به‌سان پیری بیمار بود و در جریان دو دهه پیش رهبران این کشور از حامیان اصلی پیشتازی یورو بودند. اما در سال‌های اخیر موضوعات متعدد چون آشفتگی‌های حاکم بر منطقه یورو، ترس از مهاجران و محاسبات نادرست دیوید کامرون موجب شد تا مقدمات خروج چیده و رفراندومی در این ارتباط برگزار شود که در جریانش ۵۲ درصد شهروندان بریتانیایی به خروج رای مثبت دهند و ۴۸ درصد دیگر نه بگویند. برگزیت رخ داد اما زخم‌های حاصل از آن هنوز برجا است. هنوز جامعه بریتانیا در ارتباط با برگزیت درگیر شکاف است. آماندا چتویند، یکی از بنیان‌گذاران موسسه سک در این باره به نیویورک‌تایمز گفت «بعد از همه‌پرسی ۲۰۱۶ جدال‌ها و بحث‌های زیادی در ارتباط با خروج یا چگونگی‌اش رخ داد. هنوز هم جامعه و بسیاری از خانواده‌ها درگیر پس‌لرزه‌های حاصل از نبردهای لفظی در مورد آینده برگزیت هستند».در این میان گروهی نسبت به تحولات آینده هشدار می‌دهند. تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا یکی از آنها است. او با اشاره به خواست‌های جدید اسکاتلند و ایرلند‌شمالی نسبت به فروپاشی کشور هشدار می‌دهد. اکثریت شهروندان اسکاتلندی و یا ساکن در ایرلند شمالی سال ۲۰۱۶ به برگزیت رای مثبت دادند و حالا با وقوعش بسیاری‌شان خوشحال‌اند. بلر با تایید این موضوع در این باره می‌گوید انگلیسی‌ها در این چهار سال و اندی در باب ادغام یا خروج از اتحادیه درگیر شکاف جدی شده‌اند و تراژدی آن است که موافقان جدایی در حقیقت در جست‌وجوی پایان دادن به یک رابطه موفق هستند. حالا کسانی که خواهان عضویت دوباره هستند شاید باید تا همیشه منتظر بمانند. به باور حامیان برگزیت روز خروج، روز استقلال بریتانیا و رهایی از پروژه‌های دست‌و‌پا‌گیر آلمان بود. این گروه امید دارند بعد از وقوع برگزیت انگلیس اصلاحات تازه‌ای را آغاز کرده و از رقبای اروپایی‌اش پیش بیافتد. اما مخالفان برگزیت باور دیگری دارند و می‌گویند این خروج غرب را تضعیف خواهد کرد و موجب خواهد شد بریتانیا به‌واسطه تضعیف ساختار اقتصادی‌اش به جزیره‌ای بی‌اهمیت تبدیل شود. دیوید تاکر ۷۵ ساله در این مورد به رویترز گفت «انگلیس زمانی قدرتمندترین بلوک اقتصاد جهان بود اما در آینده به جزیره‌ای کوچک تبدیل خواهد شد».