ثبات در بازار جهانی سرمایه‎ گذاری جسورانه

جدیدترین آمار به نقل از شرکت مشاوره مالی و پژوهشی KPMG درباره سرمایه‌گذاری VC در فصل سوم سال ۲۰۱۹ نشان می‎دهد سرمایه‌گذاری جهانی VC با وجود افزایش سطح عدم اطمینان اقتصادی و ژئوپلیتیک و فقدان معاملات کلان با ارزش بالای یک میلیارد دلار در طول این فصل نسبتا پایدار بود. در حالی که سرمایه‌گذاری جسورانه فصلی اندکی کاهش یافته، اما در کل قوی است. در واقع، به لطف تعداد قابل‌توجهی از معاملات با ارزش بالای ۱۰۰ میلیون دلار در ایالات‌متحده، آمریکای شمالی و اروپا این نتایج رقم خورده است. به این ترتیب در فصل سوم سال ۲۰۱۹ حدود ۷/ ۵۵ میلیارد دلار در قالب ۴ هزار و ۱۵۴ معامله سرمایه‌گذاری VC روی استارت‌آپ‌ انجام گرفته است. با وجود برگزیت، برخی از آشفتگی‌های اتحادیه اروپا، تهدید رکود اقتصادی در آلمان و تعدادی از چالش‌های محلی دیگر در سراسر اروپا، سرمایه‌گذاری VC کشورهای این منطقه در طول فصل سوم سال ۲۰۱۹ رکوردشکنی کرد. تنوع مراکز نوآوری در منطقه همچنان نقش مهمی در تقویت بازار VC اروپا بازی می‌کند. آلمان، انگلیس، سوئد و بلژیک سرمایه‌های قابل توجهی در دوره‌های مختلف رشد استارت‌آپ‌ها جذب کردند.

تنوع شرکت‌هایی که منابع مالی را جذب کردند نیز قابل توجه بود، به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران VC در اروپا فرصت‎های خوبی در حوزه خدمات مالی، سلامت، حمل‌و‌نقل، داروسازی و زیست فناوری، خدمات B۲B و... یافتند. بر این اساس، سرمایه‎گذاری جسورانه فصل سوم سال ۲۰۱۹ اروپا به ۸/ ۹ میلیارد دلار در قالب ۲ هزار و ۷۷۷ معامله افزایش یافت. سرمایه‌گذاری VC در ایالات‌متحده برای جذب منابع در ۲ هزار و ۲۶۵ معامله بود که طی این سه ماه به رقم ۲/ ۲۸ میلیون دلار رسیده است. البته سرمایه‌گذاری شرکتی در این مدت ۷ درصد کاهش یافته و در نهایت کاهش نسبی برای سرمایه‎گذاری VC در مقایسه با سال ۲۰۱۸ رقم خورده است. گزارش نشان می‎دهد این سرمایه‌گذاری‎ها عمدتا در مراحل آخر رشد استارت‌آپ‎ها انجام گرفته است. اگرچه ایالات‌متحده رهبر بلامنازع سرمایه‌گذاری VCدر سایر کشورهای قاره آمریکا است، سرمایه‌گذاری VCدر سایر مناطق مانند برزیل و کانادا نیز قابل توجه بود. در مقایسه با روندهای تاریخی، برزیل در طول فصل سوم سال ۲۰۱۹، به لطف دو معامله به ارزش‌های ۴۰۰ و ۲۵۰ میلیون دلار، عملکرد خوبی در این مدت داشت. خدمات مالی نه تنها در برزیل بلکه در سراسر آمریکای لاتین، یک حوزه جذاب برای سرمایه‌گذاری VC است، روندی که انتظار نمی‌رود به زودی تغییر کند. کانادا نیز چهار معامله سرمایه‌گذاری VC با ارزش بیش از ۱۰۰ میلیون دلار را تجربه کرده که عمدتا روی B۲B متمرکز است.

باوجود افزایش شدید تعداد معاملات VC، سرمایه‌گذاری VC فصلی در آسیا نسبتا آرام بود و به خوبی نتایج به‌دست‌آمده از مدت مشابه در سال ۲۰۱۸ را نشان داد. رکود در حال پیشرفت در اقتصاد چین تنش‌های تجاری بین ایالات‌متحده و چین، و تمرکز دولت مرکزی چین، باعث تشدید قوانین و مقررات در بخش‌های فناوری جدید شده‌ و تعدادی از سرمایه‌گذاران VC را ترغیب کرده تا حداقل در مواقع لزوم سرمایه‌گذاری در چین را متوقف کنند. این مربوط به معاملات بزرگ است. جمع‌آوری کمک‌های مالی در چین نیز طی سه ماه گذشته چالش‌برانگیزتر شده، به‌طوری‌که برخی از سرمایه‎گذاران در چین ترجیح می‌دهند با توجه به شرایط نامشخص بازار، پول خود را حفظ کنند. همچنین جمع‌آوری کمک‌های مالی در صندوق‌های VC با مدت زمان بیشتری انجام می‌گیرد. با سخت‌تر شدن گزینه‌های بودجه، استارت‎آپ‌ها در چین روی هزینه و مسیر سودآوری خود به مراتب بیش از گذشته تمرکز می‌کنند. در عین حال، سرمایه‌گذاران VC سرمایه‌گذاری‌های خود را در چین روی شرط‌بندی‌های ایمن، شرکت‌های در مراحل آخر سرمایه‌گذاری و شرکت‌هایی که انتظار می‌رود سود بیشتری نشان دهند، متمرکز می‌کنند.

بازارهای عرضه اولیه سهام

طی دو تا سه فصل گذشته، تعدادی از شرکت‌های یونیکورن معروف در ایالات‌متحده، از جمله لیفت (Lyft)، اوبر، Zoom و دیگران اوراق بهادار را منتشر کرده‌اند.  نتایج این عرضه‌های اولیه سهام (IPO) کاملا مختلط بوده که تعداد زیادی از آنها کمتر از انتظارات بودند و دیگران عملکردی فراتر از آن نداشتند.  برای مثال شرکتی مانند WeWork که قرار بود در فصل سوم سال ۲۰۱۹ سهامش را در بازار عمومی عرضه کند، عقب‌نشینی کرد. از نظر تاریخی، اجرای IPO‌های تکنولوژی گاهی نیاز به زمان دارند. در نتیجه، سرمایه‌گذاران در سطح جهان احتمالا منتظر دیدن عملکرد بلندمدت شرکت‌هایی هستند که امسال IPO صادر کرده‌اند تا ببینند که آیا عملکرد خوب است یا خیر. روندهای ۱۲ تا ۱۸ ماه آینده می‌تواند داستان متفاوتی از نتایج کوتاه‌مدت را بیان کند.  آنچه در فصل سوم سال ۲۰۱۹ به وضوح مشخص شد این است که سرمایه‌گذاران به شرکت‌هایی که سودآور نیستند یا اینکه مدل‌های کسب‌وکار قوی و مسیر روشنی برای رسیدن به سودآوری ندارند، بدبین‌تر شده‌اند. در واقع، تاکید سرمایه‎گذاران VC، به‌ویژه زمانی که معاملات بزرگ را دیر انجام می‌دهند، روی مواردی مانند سودآوری، مدیریت و سایر ویژگی‌های مدل کسب‌وکار بیش از گذشته است.

حوزه‌های جذاب

در فصل سوم سال ۲۰۱۹، شرکت‌های فین‎تک سطح قابل توجهی از سرمایه‌گذاری را در سطح جهان به خود جلب کردند، از معامله ۴۷۰ میلیون دلاری در آلمان تا ۴۰۰ میلیون دلاری در برزیل و ۴۶۰ میلیون دلاری سوئد، ایالات‌متحده نیز همچنان متنوع‌ترین تامین مالی فین‎تک را جذب کرده است. برای سرمایه‌گذاران VC همچنان فین‎تک برگ برنده سرمایه‌گذاری، به‌ویژه در برزیل، مکزیک و آسیای جنوب شرقی بوده چرا که تعداد قابل‌توجهی از افراد فاقد حساب بانکی وجود دارد. در سطح جهانی، شرکت‌های حمل‌و‌نقل نیز از داغ‌ترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری در طول این مدت بودند. شرکت تاکسی‎یاب آنلاین Ola در هند طی سه ماه گذشته ۴۹۰ میلیون دلار جمع آوری کرده است. در اروپا، اپلیکیشن حمل‎ونقلی FlixMobility در آلمان بزرگ‌ترین دور بودجه در فصل سوم سال ۲۰۱۹ را جذب کرده، در حالی که دو شرکت بزرگ حوزه لجستیک حمل‌و‌نقل آمریکا نیز ۵۵۰ میلیون دلار جمع‌آوری کرده‌اند. با توسعه تجارت الکترونیکی، انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری VC در حمل‌و‌نقل و لجستیک رشد کند. این به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه صادق است که در عملیات حمل‌و‌نقل و لجستیک کمتر بالغ هستند.

در حالی که مقدار قابل‌توجهی از نقدینگی در بازار VC جهانی وجود دارد، انتظار می‌رود سرمایه‌گذاران VC در سه ماه آینده و تا سال ۲۰۲۰ محتاط‌تر باشند و تاکید بیشتری بر مدل‌های کسب‌وکار شرکت‌ها و انتظارات مربوط به سوددهی آنها دارند. انتظار می‌رود فین‎تک، حمل‌و‌نقل، مراقبت‎های بهداشتی و بیوتکنولوژی همچنان حوزه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاری VC در سطح جهان باشند. البته هوش مصنوعی نیز از دیگر فناوری‎هایی است که در کانون توجه سرمایه‌گذاران VC قرار دارد. همچنین انتظار می‌رود راهکارهای حوزه B۲B و بهره‌وری یا هر بخشی که اثرات جهانی واقعی دارد نیز به لطف توجه سرمایه‌گذاران رشد کند.