این در حالی است كه داغ و درفش و ضبط اموال در انتظار سرمایه‌گذاران ایرانی است كه می‌توانند با بیت‌كوین‌های خود بستر تجارت برای ایران را فراهم كنند. در جدیدترین اقدام، محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور، از ورود وزارت اطلاعات به بحث استخراج غیرقانونی رمز‌ارز خبر داده است. سرمایه‌گذاران مزارع بیت‌كوین ایران مدعی هستند كه دولت با برچسب قاچاقچی جلوی فعالیت واحدهای داخلی را كه می‌توانند بیت‌كوین برای تأمین نیازهای ایران و تجارت خارجی تولید كنند، می‌گیرد؛ اما سیاست‌هایش نوعی جنبه حمایتی برای خارجی‌ها دارد. مصطفی نقی‌پور، كارشناس بیت‌كوین، سوء‌مدیریت وزارت نیرو در برخورد با سرمایه‌گذار داخلی و خارجی را نوعی فرصت‌سوزی برای ایران معرفی می‌كند. ایران كه روزگاری سودای تبدیل‌شدن به هاب منطقه در حوزه برق را در سر می‌پروراند، حالا نمی‌تواند نیازهای كشور را تأمین كند. نزدیك به 50 هزار مگاوات ظرفیت نصب‌شده نیروگاهی هم نتوانسته كشور را از خطر خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده نجات دهد. البته دلیل این عدم موفقیت، غیر‌اقتصادی‌بودن قیمت برق و افت سرمایه‌گذاری در این صنعت در سال‌های اخیر است كه بارها از سوی كارشناسان درباره چنین شرایطی هشدارهای لازم داده شده بود. كشوری كه توان تأمین نیازهای خود را ندارد، به دلیل سرمایه‌گذاری در خطوط انتقال برق به خارج، به پاكستان و عراق برق صادر می‌كند؛ اما نمی‌تواند پول آن را از كشورهای هدف پس بگیرد. میلیاردها دلار منابع حاصل از درآمدهای صادراتی برق ایران در عراق مانده و دولت تدبیری برای بازگرداندن این پول‌ها ندارد. علیرضا رزم‌حسینی، وزیر صمت هم دیروز اعلام كرده كه قرار است پول برق صادراتی ایران در قالب برنج پاكستانی تهاتر شود! البته ایران بخش عمده نیاز خود به برنج را در مزارع داخلی تأمین می‌كند و بنا بر اعلام وزارت جهاد كشاورزی، كل نیاز به واردات این محصول برای ایران صد هزار تن است. آیا ارزش برق صادراتی ایران به پاكستان، سالانه معادل صد هزار تن برنج است؟
چینی‌های خبرساز
خاموشی‌های اخیر كشور با رونمایی از خبر مزرعه بزرگ استخراج بیت‌كوین چینی، انگشت اتهام را به سمت مزارع بیت‌كوین برد. همه در تكاپو برای اثبات یا رد وجود مزارع بیت‌كوین چینی در كشور بودند كه امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات، به تجارت‌نیوز می‌گوید: چینی‌ها علاوه بر کرمان در منطقه آزاد ارس هم بیت‌کوین استخراج می‌کنند؛ اما از حجم استخراج بیت‌کوین از سوی چینی‌ها اطلاعاتی در اختیار ندارد. چین تنها سرمایه‌گذار مزارع بیت‌كوین در ایران نیست و تركیه هم مزارع بزرگی در ایران دارد كه مجوزهای آن را با یك جست‌وجوی ساده می‌توان یافت. در میان همه این خبرها، محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور، هم دیروز خبر داد كه وزارت اطلاعات به مسئله استخراج غیرقانونی رمز‌ارز ورود كرده است. واعظی استخراج بیت‌كوین از سوی دولت را هم رد می‌كند.
300 مگاوات برق مصرفی مزارع بیت‌كوین
در شرایطی كه افكار عمومی استخراج بیت‌كوین را عامل خاموشی‌ها می‌داند، تلاش كردیم كه بدانیم آیا سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در مزارع بیت‌كوین منفعتی برای ایران دارد یا خیر؟ آیا می‌صرفد كه مردم ایران خاموشی را تحمل كنند تا چینی‌ها بیت‌كوین استخراج كنند؟ و اصلا آیا استخراج بیت‌كوین باعث خاموشی می‌شود؟ مصطفی نقی‌پور، كارشناس بیت‌كوین، در گفت‌وگو با «شرق» كل برق مصرفی در ماینینگ‌های داخل ایران را 300 مگاوات اعلام می‌كند. او می‌گوید: ما بیش از 48 هزار مگاوات ظرفیت برق نصب‌شده داریم و تلفات شبكه برق به ادعای متولیان بین 10 تا 15 درصد است. فرض كنیم حرف آنها درست باشد؛ به‌این‌ترتیب چیزی بالغ بر پنج مگاوات تلفات در شبكه داریم. 300 مگاوات برق مصرفی بیت‌كوین‌ها در مقابل پنج هزار مگاوات تلفات عدد ناچیزی است. او اضافه می‌كند: وقتی وزارت نیرو پول نیروگاه‌ها را ندارد كه بدهد، نیروگاه‌ها حق دارند برقشان را بفروشند و درآمد كسب كنند؛ اما این وزارتخانه سیاست غلط گذاشته است. نقی‌پور تأكید می‌كند: وقتی یك فرصت دارید، این فرصت برای سرمایه‌گذار داخلی و خارجی باید برابر باشد. وزارت نیرو پول برق خیلی از نیروگاه‌ها را نداده است. از سوی دیگر فشار آورده و برق ماینرهای داخلی را هم قطع كرده است. او اضافه می‌كند: ما به ماینرهای خارجی انگ قاچاقچی نمی‌زنیم؛ زیرا سفیر چین از این ماینرها حمایت می‌كند. درحالیكه دستگاه‌های مزارع ایرانی را ضبط می‌كنند. به گفته این كارشناس بیت‌كوین سرمایه‌گذار خارجی از شرایط حفاظت از سرمایه خارجی برخوردار است؛ درحالیكه داخلی‌ها نمی‌توانند از این فرصت استفاده كنند. سیاست‌ها در برخورد با سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی غلط است. وزارت نیرو از این فرصت می‌توانست برای درآمدزایی و كسب پول نیروگاه‌ها استفاده كند؛ اما رفتار سلبی را انتخاب كرده‌اند. او می‌گوید: این وزارتخانه كسانی را كه می‌توانند پول نیروگاه‌ها را از ماینر داخلی در‌بیاورند، زندانی می‌كند. در چنین شرایطی تنها سرمایه‌گذاران خارجی باقی می‌مانند؛ زیرا سرمایه‌گذاران خارجی در كمیسیون سرمایه‌گذاری خارجی تضامین لازم را می‌گیرند، شركت خود را ثبت می‌كنند و از قانون حمایت از سرمایه‌گذار خارجی استفاده می‌كنند.
انتقال دستگاه‌های كهنه به ایران
نقی‌پور درباره منافع استخراج بیت‌كوین از سوی خارجی‌ها برای ایران، عنوان می‌كند: اصولا سرمایه‌گذارها به دنبال افزایش بازدهی هستند. تنها جذابیت ایران برای فعالان حوزه بیت‌كوین فقط برق ارزانش است. او ادامه می‌دهد: قیمت برق ایران به نسبت قیمت برق در چین ارزان به حساب می‌آید؛ اما به نسبت برق در دیگر صنایع ایران وزارت نیرو قیمت بالایی را برای برق بیت‌كوین لحاظ كرده است. در چنین شرایطی سرمایه‌گذاری برای كسانی می‌صرفد كه از صفر سرمایه‌گذاری نكرده باشند. این كارشناس بیت‌كوین می‌گوید: سرمایه‌گذارانی كه وارد ایران شدند، یك‌سری دستگاه‌های كهنه به ایران آوردند كه سرمایه اولیه آن برگشته بود. وقتی سرمایه اولیه دستگاه برگشته باشد، از این به بعد هرچه كار می‌كنند، سود است.
خروج ماینرهای رقیب چینی
این كارشناس بیت‌كوین می‌گوید: ما می‌توانستیم كاری كنیم كه ماینرهای داخلی ما كه پول ماینینگ آنها در داخل كشور باقی می‌ماند، شرایط خوبی برای فعالیت داشته باشند و پول‌شان صرف خرید و اجناس و كالاهای تحریم‌شده بشود؛ اما آنها را به‌شدت تحت فشار قرار دادیم و دستگاه‌هایشان را توقیف كردیم. او ادامه می‌دهد: سفیر چین در ایران حامی ماینینگ‌های چینی است. خود دولت چین حامی سرمایه‌گذارانش است. اگر اتفاقی بیفتد، دولت چین با دولت ایران برخورد می‌كند. نقی‌پور بیان می‌كند: باید كاری كنیم كه سرمایه داخلی از كشور خارج نشوند. به ماینرهای داخلی كه رقیب سرمایه‌گذار چینی هستند، برند قاچاقچی زدیم. آنها را تحت فشار قرار دادیم. سرمایه‌گذاران ایرانی هیچ پشتیبانی ندارند. او اضافه می‌كند: دولت نتوانست پول برق فروخته‌شده خود به عراق را بگیرد. ما پیشنهاد دادیم در قالب بیت‌كوین و از طریق پلت‌فرم ما این پول را پس بگیرد؛ اما دولت نپذیرفت.