درست در وضعیتی که درمانده ارز مسافرتی هستید، متوجه بازار سیاهی می‌شوید که در حوالی فرودگاه‌ها شکل گرفته است. دلال‌هایی که تنها با یک بلیتِ لحظه آخریِ ارزان‌قیمت و پاسپورت، یوروهای ٥‌هزار و ٣٠٠ تومانی بانک مرکزی را می‌گیرند و نزدیک به ٧‌هزار و ٥٠٠ تا ٨‌هزار تومان به مسافران درمانده ارز می‌فروشند. کافی است نگاهی به قیمت بلیت‌های لحظه آخری سایت‌های معتبر فروش اینترنتی بیندازید: پرواز تهران - گرجستان ٥٠‌هزار تومان، پرواز تهران - استانبول ٩٠‌هزار تومان، تهران - دوبی .... اگر بتوانید ٥٠٠ یورو از بانک مرکزی بگیرید حداقل یک‌میلیون و ١٠٠‌هزار تومان سود می‌برید و اگر موفق به دریافت ١٠٠٠ یورو شوید اختلاف قیمت ارز مسافرتی بانک مرکزی و بازار آزاد، دست‌کم دو‌میلیون و ٢٠٠‌هزار تومان نصیب‌تان می‌کند و این سود آن‌قدرها هست که قید یک بلیت ٥٠ یا حتی ٢٠٠‌هزار تومانی را بزنید.
حالا گرفتاری‌های دلار و ارز نه‌تنها کاسبی‌های عجیب و غریبی رقم زده است که بساط سفرهای خارجی را به هم ریخته است. محمدحسن کرمانی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران به «شهروند» می‌گوید: مقررات جدید بازار ارز گرفتاری‌های پیچیده‌ای برای مسافران خارج از کشور ایجاد کرده است. به‌عنوان مثال مسافری داشتم که تنها توانسته است ١٠٠٠ یورو تهیه کند و قیمت یک اتاق دوتخته در هتل‌های پاریس شبی ٢٥٠ یورو است. این مسافر با ١٠٠٠ یورو تنها می‌تواند ٤ شب در هتل بماند و هیچ ارز دیگری برای تهیه غذا و کرایه حمل‌ونقل و ... ندارد. آخر این چه بساطی است؟
از آن‌سو، با تنش‌های بازار ارز، قیمت تورهای خارجی سر به فلک گذاشته و آژانس‌های مسافرتی تهران می‌گویند ریزش تقاضای سفرهای خارجی آن‌قدر شدید بوده است که آنها در یک ماه گذشته نتوانسته‌اند حقوق پرسنل خود را بدهند.
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی هم به «شهروند» می‌گوید: وضع دلار برای اولین‌بار در حدود ١٠ تا ١١‌سال گذشته توانسته میزان سفرهای هوایی را ریزشی و منفی کند.
توریست‌های خارجی گرفتار کلاهبرداری دلالان ارز
ولی‌اله سیف، رئیس بانک مرکزی معتقد است ارزهای مسافران خارج از کشور وضع بازار دلار را به هم ریخته است. هرچند ادعای او تأیید نشد و گزارش‌های جهانی نشان می‌دهد که مردم ایران در مقایسه با مردم جهان چندان هم اهل سفر خارجی نیستند، اما حالا محدودیت‌هایی که برای معامله دلار و ارزهای خارجی وجود دارد، بساط سفرهای خارجی در ایران را بدجور به هم ریخته است. این ماجرا حتی گریبان توریست‌هایی را که به ایران سفر می‌کنند، گرفته است.
هادی شیرازی، دبیر جامعه تورگردانان ایران به «شهروند» می‌گوید: توریست‌های خارجی برای تأمین پول مورد نیازشان دچار مشکلات فراوانی هستند. آنها تنها می‌توانند از دو بانک معرفی‌شده، تبدیل ارز انجام دهند اما مشکل اینجاست که توریست‌هایی داشته‌ایم که در روز تعطیل یا در نقاط دور از دسترس به شعب دو بانک معرفی‌شده، نیازمند پول شده‌اند و برای تأمین پول گرفتاری‌های فراوان پیدا کرده‌اند.
او ادامه می‌دهد: این پیچیدگی‌های تأمین ارز باعث شده است که آنها دست به دامان بازار سیاه و دلالان شوند و کلاهبرداری‌هایی از آنها انجام شود که قطعا این مسائل در آینده روی درآمدهای صنعت گردشگری‌مان تأثیر منفی می‌گذارد.
قیمت تورهای خارجی دو برابر شد
از آن‌سو، قیمت تورهای خارجی سر به فلک گذاشته است و آژانس‌های مسافرتی در رکود عجیبی به سر می‌برند. رکودی که باعث شده است آنها نتوانند در یک ماه گذشته حقوق پرسنل خود را بدهند.
حالا قیمت تورهای خارجی حتی تا دو برابر قیمت ‌سال گذشته رسیده است. قیمت یک تور سفر به استانبول با ۶ شب اقامت در یک هتل ۴ ستاره حداقل حدود ۳‌میلیون و ۳۰۰‌هزار تومان هزینه دربردارد. این درحالی است که پارسال قیمت همین تور حدود یک‌میلیون تومان کمتر و چیزی حدود ۲‌میلیون و ۲۷۵‌هزار تومان بوده است یا قیمت تور گرجستان به مقصد تفلیس از حدود ۳‌میلیون و ۲۰۰‌هزار تومان آغاز می‌شود؛ درحالی‌که همین تور در‌ سال گذشته با حداقل قیمت یک‌میلیون و ٥٠٠‌هزار تومان هم انجام می‌شد.
حالا آژانس‌های مسافرتی می‌گویند وضع کاروکاسبی آن‌قدر وخیم است که در یک ماه گذشته توانایی پرداخت هزینه‌های جاری و حقوق کارمندان‌شان را نداشته‌اند. مدیر یک آژانس مسافرتی می‌گوید از هر خبرنگاری که داوطلب است می‌خواهد که یک صبح تا شب در دفتر کارشان بنشیند و تعداد زنگ‌ها و تماس‌های‌شان را بشنود... تک‌وتوک زنگ‌ها می‌خواهند قیمت تورها را بپرسند یا حتی پیشنهادهایی برای تامین دلار از بازار سیاه دارند. محمدحسن کرمانی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران با تایید این ادعا به «شهروند» می‌گوید: در ایران حدود ٤‌هزار آژانس مسافرتی داریم که با ادامه این وضع تعطیلی آنها و بالا رفتن آمار بیکاری در این صنف دور از انتظار نیست.
احتمال تعطیلی برخی پروازهای خارجی
میزان سفرهای هوایی هم ریزشی شد. سفرهای هوایی ایران که از ‌سال ٨٥ به بعد مدام رشد داشته و در بدترین مقاطع بازار ارز یعنی در‌ سال‌های ٩٠ و ٩١ رشد صفر‌ درصد را تجربه کرده‌اند، حالا امسال رشد منفی داشته‌اند. مقصود اسعدی‌سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی به «شهروند» می‌گوید برای نخستین‌بار پس از حدود یک دهه، امسال سفرهای هوایی در نوروز ٨‌درصد کاهش داشته است و با این وضع تامین ارز مسافران خارجی و محدودیت‌هایی که برای تأمین ارز مورد نیاز شرکت‌های هواپیمایی وجود دارد، بعید نیست تعدادی از پروازهای خارجی ایران تعطیل شوند.
به جز محدودیت‌های تامین ارز مسافران خارجی؛ رشد قابل توجه قیمت تورهای خارجی، تصویب عوارض ٢٢٠‌هزار تومانی را هم به این معادله اضافه کنید. معادله‌ای که نگرانی فعالان صنعت گردشگری و حمل‌ونقل را برای ادامه شغل‌شان به دنبال داشته است.