دنیای اقتصاد نوشت: آنا نیکولز،مدیر تحلیل این صنعت در واحد اطلاعات اکونومیست (EIU)، میگوید: «صنعت گردشگری در طول سال ۲۰۲۲ شاهد بهبودی قوی بود، و ما انتظار داریم که این روند در سال ۲۰۲۳ ادامه یابد، بهویژه اگر چین همانطور که انتظار میرفت، سیاستهای مقابله با کووید صفر را لغو کند. اما این صنعت مطمئنا از رکود اقتصادی مصون نخواهد بود. هزینههای سوخت، برق، غذا و کارکنان به شدت افزایش یافته است و شرکتها باید این هزینهها را به مصرفکنندگان، منتقل کنند. در نتیجه، اکونومیست پیشبینی خود را برای بهبودی کامل ورودیهای بینالمللی عقب انداخته است. ما اکنون انتظار نداریم که آنها تا سال ۲۰۲۴ به سطح ۲۰۱۹ برگردند، اگرچه خاورمیانه یکی از مناطقی است که جلوتر از منحنی خواهد بود.»
افزایش ۳۰درصدی ورود گردشگر در جهان
اکونومیست در سال گذشته انتظار داشت که با کاهش ترس از کووید-۱۹ و رفع محدودیتها، گردشگری بینالمللی تا پایان سال ۲۰۲۳ به سطوح پیش از همهگیری بهبود یابند. با این حال، حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ و بیثباتی سیاسی، تورم جهانی و رکود اقتصادی و همچنین استراتژی سختگیرانه چین برای مقابله با کووید صفر این انتظارات را کاهش داده است. اکنون بر اساس پیشبینی اکونومیست، احیای گردشگری با تلاطم قابلتوجهی تا سال ۲۰۲۴ رخ میدهد. با این وجود، عمق رکود گردشگری در سالهای ۲۰۲۱-۲۰۲۰، به این معنی است که اکنون که محدودیتهای سفر در اکثر کشورها برداشته شده است، رشد قوی در سال ۲۰۲۳ اجتنابناپذیر است.
در سطح جهانی، انتظار میرود که تقاضای متوقف شده برای سفر باعث رشد ۳۰درصدی گردشگران بینالمللی شود و آنها را به ۶/ ۱میلیارد نفر برساند. این رقم، به دنبال رشد ۶۰درصدی در سال ۲۰۲۲ است، اما هنوز برای رسیدن به کل ورودیها به سطح ۸/ ۱میلیارد نفر در سال ۲۰۱۹ کافی نخواهد بود. با این حال، مسیر رشد بر اساس منطقه متفاوت خواهد بود. بخش اعظم خاورمیانه که تحتتاثیر قیمتهای بالای نفت تقویت شده است، پیش از این، شاهد بهبود کامل بوده است، در حالی که اروپای شرقی به دلیل تاثیر جنگ در اوکراین باید تا سال ۲۰۲۵ منتظر بماند. سایر مناطق در این بین قرار خواهند گرفت که اکثر آنها در سال ۲۰۲۴ به بهبود کامل خواهند رسید.
غیبت مسافران چینی
در حالی که جنگ در اوکراین احیای گردشگری را به تعویق انداخته است، یک عامل حتی بزرگتر سیاست «کووید صفر» چین بوده است. چین پیش از کووید حدود ۱/ ۰ گردشگران جهان را به خود اختصاص میداد، اما اکنون انتظار میرود که مرزهای این کشور حداقل تا اواسط سال ۲۰۲۳ بسته بمانند. حتی این خطر وجود دارد که در صورت ادامه تهدید بیماری همهگیر، سیاست کووید صفر تمدید شود. با این حال، اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، مقامات به تدریج موضع با سختگیری کمتری در قبال ویروس اتخاذ میکنند و اقدامات قرنطینه اجباری و کنترل سفرهای ورودی را کاهش میدهند (اما نه لغو). با این حال، آزمایشهای مکرر در شهرهای بزرگ، و قرنطینههای گاه به گاه در شهرهای کوچکتر همچنان باعث میشود تا شیوع پراکنده از کنترل خارج نشود.
در این سناریو، انتظار میرود تعداد مسافران خروجی از چین در سال ۲۰۲۳ بیش از دو برابر شود و به حدود ۵۹میلیون نفر برسد. با این حال، این تنها کمی بیش از یکسوم از ۱۵۵میلیون سفر در سال ۲۰۱۹ است، زمانی که چین بزرگترین مقصد گردشگران جهان بود. این کاهش تقاضا در درجه اول بر مقاصد گردشگری در آسیا، از جمله تایلند و هنگکنگ، که قبلا به شدت به بازدیدکنندگان چینی وابسته بودند، تاثیر میگذارد. اما اثر کاهنده در اروپا، آمریکا و دیگر مقاصد نیز احساس خواهد شد. حتی گردشگری داخلی چین که در سالهای ۲۰۲۲-۲۰۲۰ نیز کاهش یافت، تحتتاثیر رکود اقتصادی این کشور قرار خواهد گرفت. اکونومیست برآورد میکند، رشد تولید ناخالص داخلی چین در سال ۲۰۲۳ فقط ۷/ ۴درصد باشد، که این امر مانند یک رکود در کشوری است که به رشد قوی عادت کرده است.
کمبود نیروی کار و قیمتهای بالا
«تورم» نه تنها بر مسافران در سال ۲۰۲۳ بلکه بر بخش گردشگری نیز تاثیر خواهد گذاشت. هتلها، رستورانها با مشکل قیمتهای بالای غذا و انرژی مواجه شدهاند، در حالی که خطوط هوایی با قبضهای بالای سوخت دست و پنجه نرم میکنند. خطوط هوایی همچنین در بحبوحه کمبود مزمن نیروی کار با افزایش دستمزدها مواجه هستند. پس از اخراج کارکنان در طول همهگیری، بسیاری از شرکتها برای استخدام مجدد دچار مشکل شدهاند. این کمبود پرسنل باعث ایجاد صفهای فرودگاهی و محدودیت در تعداد مسافران و همچنین لغو پروازها و گم شدن چمدانها در تابستان ۲۰۲۲ شده است. مدیر اجرایی هیترو (بریتانیا) هشدار داده که مشکلات تا پایان سال ۲۰۲۳ ادامه خواهد داشت.
بریتانیا با مشکلات خاصی مواجه است، زیرا «برگزیت» جریان کارگران فصلی از اتحادیه اروپا را متوقف کرده است. با این حال، کمبود نیروی کار در سراسر اروپا و آمریکا نیز وجود دارد، جایی که اشتغال در صنایع اوقات فراغت و سرگرمی هنوز کمتر از سطح سال ۲۰۱۹ است. اگر از دست دادن شغل در دیگر کشورها افزایش یابد، «رکود اقتصادی» باید استخدام را آسانتر کند. چند کشور از جمله نیوزیلند و احتمالا بریتانیا نیز شرایط ویزا را تسهیل خواهند کرد. با این حال، جایگزینی مهارتهای از دست رفته در طول همهگیری به زمان نیاز دارد. علاوه بر این، صنعت گردشگری، احتمالا در سال ۲۰۲۳ شاهد اعتصابات مخرب بیشتری از جانب کارگران خواهد بود، زیرا خود کارگران خواستار دستمزدهای بالاتر برای مقابله با هزینههای زندگی بالاتر هستند.
نزدیکتر شدن خطوط هوایی به سود
خطوط هوایی بزرگ در آمریکا با اخراج کارکنان، تغییر ساختار ناوگان و وامهای سنگین هزینههای خود را در سراسر همهگیری کاهش دادند. آنها همچنین کمکهای مالی بزرگی را بهویژه در اروپا، آمریکای شمالی و بخشهایی از آسیا دریافت کردند. وامها، یارانههای دستمزد و مالیاتهای معوق مجموعا به ۲۴۳میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ رسید. به رغم شرایط سخت اقتصادی، نشانههای سال ۲۰۲۳ روشنتر است و «یاتا» نشان میدهد که شرکتهای هواپیمایی حتی ممکن است در صورت بازگشت به سفر به سمت سودآوری حرکت کنند. در این مسیر، یکی از ریسکهای بزرگ «هزینههای سوخت» خواهد بود؛ اگرچه قیمت نفت اکنون در حال کاهش است، اما به دلار آمریکا قیمتگذاری میشود و دلار در برابر تقریبا هر ارز در حال تقویت است. در نتیجه، شرکتهای هواپیمایی مستقر در آمریکا بیشترین سود را در سال ۲۰۲۳ دارند، در حالی که خطوط هوایی در سایر مناطق با مشکل مواجه خواهند شد.
افزایش تاثیر تغییرات آب و هوایی
تغییرات آب و هوایی در حال حاضر شروع به تاثیرگذاری بر مقاصد گردشگری کلیدی کرده است، زیرا پیستهای اسکی فاقد برف هستند و استراحتگاههای تابستانی تحتتاثیر خشکسالی و آتشسوزیهای جنگلی قرار گرفتهاند. در سال ۲۰۲۳ اگر رویدادهای مرتبط با آب و هوا شدیدتر شوند، این تاثیرات واضحتر خواهد شد. در واقع، در سال ۲۰۰۹، انجمن آژانسهای مسافرتی بریتانیا، سال ۲۰۲۳ را به عنوان تاریخ کلیدی برای حرکت گردشگری پایدار خود، که هدف آن حفاظت از محیطزیست و توسعه حملونقل پایدار بود، مشخص کرد. با این حال، پیشرفت کافی صورت نگرفته است.
گردشگری در حال حاضر بین ۵ تا ۸درصد از انتشار گازهای گلخانهای جهانی را تشکیل میدهد. نپال کشوری است که سال ۲۰۲۳ را به عنوان آغاز یک حرکت جدید برای گردشگری پایدار تعیین میکند. آگاهی مسافران از پیامدهای زیستمحیطی گردشگری نیز ممکن است برنامههای سفر آنها را در سال ۲۰۲۳ تغییر دهد. طبق گزارش بانک سرمایهگذاری اروپا، ۳۷درصد از مردم چین، ۲۲درصد از اروپاییها و ۲۲درصد از آمریکاییها میگویند که به دلیل شرایط آب و هوایی از پرواز اجتناب میکنند.
تغییر نگرانیهای اقلیمی برای برخی از کسانی که هنوز میخواهند سفر کنند، انتخاب گزینههای سازگار با محیطزیست یا تلاشهایی برای جبران تولید کربن خواهند بود که حتی حاضرند قیمتهای بالاتری بپردازند. در سال ۲۰۲۳، مرحله آزمایشی داوطلبانه طرح کاهش و جبران کربن برای هوانوردی بینالمللی برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای از پروازهای بینالمللی به پایان خواهد رسید. هشت کشور دیگر از جمله کامبوج، کوبا و زیمبابوه نیز به آن ملحق خواهند شد و تعداد کل کشورهای شرکتکننده به ۱۱۵ کشور خواهد رسید.