کارت قرمز به توریسم روسیه

اولین جلسه اضطراری در مجمع عمومی سازمان گردشگری به درخواست ۶ عضو و به دستور شورای اجرایی این سازمان در ماه گذشته تشکیل شد. سپس دبیرخانه سازمان گزارش جامعی به مجمع عمومی ارائه کرد تا کشورهای عضو تصمیمی آگاهانه در رابطه با تعلیق روسیه از عضویت بر اساس اساسنامه سازمان بگیرند. در اولین نشست اضطراری مجمع عمومی در هفته گذشته، اعضا درباره تعلیق روسیه به گفت‌وگو و نظرسنجی پرداختند. هیات روسی از حضور در این نشست و دفاع از موضع خود امتناع کردند و در مقابل پیش از برگزاری مناظره، خروج خود را از سازمان جهانی گردشگری اعلام کردند. در این نشست، اکثریت اعضا، به تعلیق روسیه رای دادند و بر اساس آن روسیه تمامی حقوق و امتیازات خود را به‌‌‌عنوان بخشی از آژانس تخصصی سازمان ملل از دست داد. این تصمیم بلافاصله لازم‌‌‌الاجراست، در حالی که خروج داوطلبانه یک سال پس از گذراندن مراحل قانونی، از طریق کانال‌‌‌های مناسب توسط یک عضو انجام می‌شود.

باتوجه به اینکه گردشگری ستون صلح و دوستی در جهان به‌‌‌شمار می‌رود و اعضای سازمان جهانی گردشگری باید از این ارزش‌‌‌ها حمایت کنند، بر اساس رای و نظر مجمع عمومی اضطراری، اقدامات روسیه غیرقابل دفاع و مغایر با اصول سازمان جهانی گردشگری، تجارت جهانی و حاکمیت بین‌المللی است.

طبق اساسنامه سازمان جهانی گردشگری، اگر دو سوم اعضا معتقد باشند که سیاست یک عضو «مغایر با هدف بنیادی سازمان» است هرکشور عضوی می‌تواند تعلیق شود. برای تصویب طرح تعلیق عضویت، رای اکثریت دوسوم اعضای اصلی و رای دهنده در مجمع عمومی لازم است. تعلیق موقت است و ممکن است در آینده فقط توسط مجمع عمومی و با همان رویه برداشته شود.

انعطاف‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیری صنعت گردشگری منجر به تاثیرپذیری از هر رویدادی خواهد شد و تنش‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ژئوپلیتیک و جنگ نیز از این امر مستثنا نیست. جنگ نه تنها گردشگری کشوری که مورد حمله قرار گرفته را به خطر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌اندازد بلکه تهدید بزرگی برای کشور مهاجم و حتی دیگر کشورهای جهان است که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم اقتصاد و گردشگری‌‌‌‌‌‌‌‌‌شان وابسته به دو کشور درگیر جنگ است. جنگ اوکراین که مجددا صنعت گردشگری جهان را با چالشی جدی مواجه کرده، می‌تواند بر تمام برآوردهای مبنی بر بازگشت گردشگری در سال ۲۰۲۲ تاثیر بگذارد و روند بهبودی را به «تاخیر یا تعویق» بیندازد.

باتوجه به اینکه جنگ و گردشگری در نقطه مقابل یکدیگر قرار دارند، هر تنشی بر روابط بین کشورها، بر صنعت توریسم اثر منفی می‌‌‌گذارد، زیرا گردشگری نمادی از صلح و دوستی در جهان معرفی می‌شود که بسیاری از کشورها روابط صلح‌‌‌آمیز خود را برمبنای توسعه گردشگری قرار می‌دهند. بنابراین، توسعه گردشگری تنها در زمان صلح و آرامش در جهان امکان‌‌‌پذیر است و هرگونه تنش و بدتر از آن جنگ، با به‌‌‌خطر افتادن صلح و روابط دوستانه کشورها، گردشگری نیز از توسعه و بهبود باز می‌‌‌ماند.

همچنین گردشگری به‌‌‌عنوان یک ابزار قدرتمند در کشورها در جهت پیشبرد سیاست‌ها و اجرای دیپلماسی عمومی به‌‌‌کار گرفته می‌شود، از این رو تعلیق عضویت یا حذف یک کشور از سازمان جهانی گردشگری می‌تواند به‌‌‌عنوان یک اهرم فشار بر کشور متخاصم به‌‌‌کار گرفته شود که شاید از این طریق جنگ و تنش‌‌‌ها کاهش یا پایان داده شود. بر اساس این تعلیق عضویت، روسیه علاوه بر از دست دادن تمامی حقوق و امتیازات خود در سازمان، بسیاری از گردشگران بین‌المللی خود را از دست خواهد داد و در مقابل کشورهای دیگر حاضر به پذیرش گردشگران روسی نخواهند بود. این یعنی سقوط گردشگری روسیه و از دست دادن بخشی از درآمدهای اقتصادی این کشور.

اگرچه گردشگری سهم کمتر از ۳‌درصدی در تولید ناخالص داخلی روسیه دارد، اما نزدیک به ۱۲‌میلیارد دلار از درآمد این کشور از پذیرش گردشگران بین‌المللی به روسیه بود. به ‌طوری که، در سال ۲۰۱۹ حدود ۵/ ۲۴‌میلیون گردشگر خارجی به روسیه سفر کردند. بحران کرونا منجر به از دست رفتن تمامی مسافران بین‌المللی به روسیه شد و این امر تاثیر مهمی بر اقتصاد این کشور گذاشت و روسیه پس از دو سال محدودیت‌های سختگیرانه مجبور به بازگشایی مرزهای خود برای مسافران خارجی شد تا به جبران خسارت‌‌‌های وارده در این صنعت و اقتصاد این کشور برآید. اما شروع جنگ با اوکراین، منجر به از بین رفتن وجهه بین‌المللی روسیه در جهان شده، و سازمان‌های بین‌المللی به‌‌‌منظور مهار روسیه و انصراف این کشور از ادامه جنگ با اوکراین، تحریم‌ها و تصمیمات سختگیرانه‌‌‌ای را بر روسیه اعمال کردند.

 اگرچه این جنگ به‌‌‌طور کلی بر توریسم بین‌الملل تاثیرات منفی گسترده‌‌‌ای وارد کرده، اما بیشترین میزان آسیب متوجه خود روسیه خواهد شد، که تقریبا از تمامی امتیازات و درآمدهای این بخش در سطح بین‌الملل محروم می‌شود و مانند دو سال کرونایی تمرکز خود را صرفا بر گردشگری داخلی خواهد گذاشت. روسیه حدود ۲‌درصد از سهم گردشگران بین‌المللی را تا قبل از همه‌گیری کرونا به‌‌‌خود اختصاص داده بود و جزو ۱۰ کشور گردشگرفرست در جهان به‌‌‌شمار می‌‌‌رفت که در سال ۲۰۱۹، گردشگران روسی بیش از ۳۵‌میلیارد دلار در سفرهایشان هزینه کردند. حذف روسیه از گردشگری جهان، نه تنها بر گردشگری و اقتصاد این کشور آسیبی جدی وارد خواهد کرد، بلکه توریسم بین‌المللی را نیز مورد تهدید قرار خواهد داد، چرا که یک بخش مهم از گردشگران خود را از دست خواهد داد.