پیش‌بینی سونامی سفر
اگر دو ماه پیش با هر یک از فعالان حوزه گردشگری صحبت می‌کردید نوروز ۱۴۰۱ را یکی از پرسفرترین تعطیلات نوروز پیش‌بینی می‌کرد.
در راستای همین نگاه خوشبینانه اواخر دی‌ماه امسال علی دارابی قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی با اشاره به برنامه‌های وزارتخانه در نوروز، اعلام کرد: «خودمان را باید آماده میزبانی مردم در عید نوروز کنیم. در شرایطی که جهان واکسیناسیون فراگیر را دستور کار قرار داده و سبک زندگی نسبت به این موضوع هماهنگ شده است با سونامی گردشگری مواجه خواهیم بود.»
سیدمحمدکاظم خلدی‌نسب- مشاور معاون گردشگری وزارتخانه- در خصوص نگاه خوشبینانه‌ای که وجود داشته و اقداماتی که برای سفرهای نوروز ۱۴۰۱ در وزارت گردشگری صورت گرفته به «جهان‌صنعت» می‌گوید:
«با توجه به اینکه پیش‌بینی می‌شد مردم بعد از دو سال علاقه و اشتیاق به سفر خواهند داشت لذا از آذرماه برنامه‌ریزی‌ها انجام شده و زمینه‌های لازم فراهم شد و پیش‌نویس‌هایی (از دستورالعمل‌ها) تهیه شد. با هماهنگی با دستگاه‌ها شرایط را مهیا کردیم که قبل از شب عید آمادگی لازم را برای ارائه خدمات به مردم عزیزمان داشته باشیم.» وی افزود: «تمام پیش‌بینی‌های لازم ازجمله تشکیل ۱۰ کمیته تخصصی صورت گرفته است. در قالب یک دستورالعمل اجرایی که مدیریت و سازماندهی سفر را تدوین و اجرا می‌کند در نظر گرفتیم تا هم به دستگاه‌های خودمان که عضو ستاد مرکزی هستند و هم به روسای ستادهای اجرایی خدمات سفر در استان‌ها از طریق استانداران و دستگاه‌های مربوطه اطلاع‌رسانی کرده و وظایف آنها را معین کنیم. خود استانداران هم جلساتی را برگزار کردند و هماهنگی خوبی در سطح کلان کشور صورت گرفته و ان‌شاءالله خدمات خوبی را در نوروز ۱۴۰۱ ارائه خواهیم داد.» با وجود تمام اقدامات صورت گرفته برای پذیرایی از مسافران نوروزی در تعطیلات پیش‌رو اما با توجه به اینکه بسیاری از شهرهای مقصد گردشگری در وضعیت قرمز قرار دارند هیچ بعید نیست که محدودیت‌های جدی برای سفرهای نوروزی و گردشگری در نوروز اعمال شود.
احتمال ایجاد محدودیت سفر
نگاهی به وضعیت امروز شهرهای کشور مشخص می‌کند داریم به دوران اوج سویه اومیکرون نزدیک می‌شویم. براساس آخرین اطلاعات منتشره در خصوص وضعیت رنگ‌بندی شهرستان‌ها، ۳۳۷ شهر در وضعیت قرمز، ۶۴ شهر نارنجی و ۴۷ شهر زرد هستند؛ ضمن اینکه هیچ شهری با وضعیت آبی در نقشه کرونایی ایران وجود ندارد.
وزیر کشور در صحبت‌هایی که اخیرا مطرح کرده احتمال ایجاد محدودیت سفر در نوروز ۱۴۰۱ را رد نکرده و صرفا سعی کرده با نگاهی خوشبینانه بگوید: «اگر تا قبل از عید از موج کرونا بگذریم، برای سفرهای نوروزی محدودیت نمی‌گذاریم.»
با این وضعیت حتی اگر اجازه انجام سفر در نوروز داده شود مطمئنا دستورالعمل‌هایی برای انجام سفر ایمن به مراکز گردشگری و وسایل حمل‌و‌نقل عمومی ابلاغ خواهد شد.
خلدی نسب مشاور معاون گردشگری در این زمینه به «جهان‌صنعت» می‌گوید: پروتکل‌های لازم ازجمله پروتکل سفر مسوولانه را ابلاغ کرده‌ایم و زمینه‌های لازم در تمام تاسیسات گردشگری وجود دارد. همچنین تاسیسات و مراکزی داوطلب برای قرنطینه افرادی که مبتلا می‌شوند پیش‌بینی شده است و به استان‌ها اعلام کردیم چنین مراکزی را آماده کنند تا اگر لازم شد مورد استفاده قرار گیرند. امیدواریم با شرایطی که اتخاذ شده شاهد کاهش بیماری باشیم.
سناریوی خوشبینانه
اگر خوشبینانه فکر کرده و این‌طور تصور کنیم که تا قبل از عید موج اومیکرون از کشور عبور می‌کند، می‌توان امیدوار بود که نوروزی پربار برای صنعت گردشگری کشور در پیش‌رو داشته باشیم. آن‌طور که مشاور معاون گردشگری وزارتخانه به «جهان‌صنعت» می‌گوید پیش‌بینی‌های لازم برای این سناریوی خوشبینانه و پر مسافر از قبل در وزارت گردشگری صورت گرفته و آمادگی لازم وجود دارد.
وی در خصوص پیش‌بینی‌های صورت گرفته در حوزه حمل‌و‌نقل و اسکان مسافران نوروزی می‌گوید: «در خصوص هواپیمایی کشوری و همچنین شرکت فرودگاه‌ها، پلیس راهور و سایر ارگان‌ها هماهنگی‌های لازم را به عمل آورده‌اند. همچنین تلاش بر این است که با هماهنگی‌های صورت گرفته امکان اسکان مردم در محیط‌های طبیعی از طریق بوم‌گردی‌ها فراهم شود.»
وی می‌افزاید: «به مراکز فرهنگی و مجموعه‌های تاریخی- فرهنگی اعلام شده که آمادگی داشته باشند و پیش‌بینی برای ایجاد نوروزگاه‌ها و ایجاد بازارچه‌های صنایع‌دستی و نیز برگزاری مراسمی که باعث شادی و شعف مردم شود پیش‌بینی شده است.»
سنجش سلامت رایگان در سفر
طرح دیگری که در صورت تحقق سناریوی خوشبینانه و تعطیل نشدن سفرهای نوروزی کلید می‌خورد اما طرح نظارت الکترونیک و مدیریت هوشمند در نوروز است.
براساس طرح نظارت الکترونیک و مدیریت هوشمند در نوروز ۱۴۰۱سنجش سلامت افراد پیش از اسکان آنها در مراکز اقامتی به صورت رایگان صورت خواهد گرفت. همچنین قرار است سلامت کارکنان موزه‌ها و اماکن فرهنگی نیز هر روز به شکل برخط بررسی شود.
مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات، ارتباطات و امنیت فضای مجازی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در این خصوص می‌گوید: «با توجه به نظارت الکترونیک و مدیریت هوشمند بیماری‌های واگیردار در نوروز ۱۴۰۱، گردشگران در هنگام استفاده از امکانات گردشگری به شکل رایگان سنجش سلامت می‌شوند.»
این مقام مسوول افزود: «پیرو مصوبه هشتادمین جلسه کمیته امنیتی انتظامی و اجتماعی ستاد ملی مبارزه با کرونا و تاکید رییس‌جمهوری مبنی بر اجرایی کردن و راه‌اندازی سامانه سکوی مدیریت هوشمند بیماری کرونا (سامانه امید)، سامانه‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با موفقیت به این سامانه متصل شد.»
طالبی تصریح کرد: «در فاز اول، تمام مراکز اقامتی به این سامانه متصل شدند که به شکل بر خط بررسی سلامت متقاضی انجام می‌شود و در صورت تایید، مرکز اقامتی نسبت به پذیرش مسافر اقدام می‌کند. در فاز دوم، وزارتخانه با استفاده از سکوی مدیریت هوشمند بیماری کرونا روزانه سلامت تمام کارکنان اماکن تاریخی‌فرهنگی و موزه‌ها را پایش می‌کند تا در صورت مبتلا بودن هر یک از کارکنان به کرونا، ضمن جلوگیری از حضور آن شخص، نسبت به وضعیت فعالیت آن مجموعه تصمیم‌گیری شود تا از گسترش ویروس کرونا جلوگیری شود.»
وی تاکید کرد: «در فاز سوم که به‌زودی اجرایی می‌شود، گردشگران متقاضی بازدید از موزه‌ها و اماکن تاریخی و فرهنگی در درگاه‌های سامانه یکپارچه فروش بلیت الکترونیکی، ابتدا کد ملی خود و همراهان را ثبت می‌کند و پس از احراز سلامتی آنها مراحل فروش بلیت انجام می‌شود و بلیت در اختیارشان قرار می‌گیرد.»
مسوولان وزارت گردشگری انتظار دارند با توجه به نظارت الکترونیک و مدیریت هوشمندی که اتفاق می‌افتد، بتوان در هر شرایطی امکان فعالیت برای تاسیسات و اماکن گردشگری را فراهم کرد.