بازار گردشگری جهان در سال ۲۰۲۲ با فرصتها و چالشهای بسیاری همراه است که پیشبینی سازمان جهانی گردشگری برای «چشمانداز یکساله گردشگری» نشان میدهد باوجود کند شدن روند بهبودی در اوایل سال بهدلیل شیوع سویه جدید (اُمیکرون)، بازار گردشگری جهان با افزایش تقاضا و رشد در این صنعت همراه خواهد بود و گردشگری داخلی همچنان مرکز توجه مسافران قرار گرفته و بیشتر از گذشته رشد خواهد کرد.
سازمان جهانی گردشگری در نخستین ارزیابی خود در سال 2022 نشان داده که افزایش میزان واکسیناسیون، همراه با کاهش محدودیتهای سفر بهدلیل افزایش هماهنگیها و پروتکلهای فرامرزی، همگی به افزایش تقاضا کمک میکند. البته سال 2021 یک سال چالشبرانگیز دیگر برای صنعت گردشگری بود که گردشگران ورودی جهان با کاهش 72 درصدی نسبت به سطح پیش از کرونا مواجه شدهاند. با این حال، در مقایسه با سال 2020 رشد 4 درصدی را تجربه کرد. با این حال ظهور نوع جدید اُمیکرون و افزایش عفونتها در برخی از نقاط جهان، مسیر بهبودی را بسیار کند و نابرابر باقی نگه داشته است.
افزایش اخیر موارد کووید-19 از نوع «اُمیکرون» روند بهبودی نبض مسافرتها را مختل کرده و اعتماد مسافران را در ماههای ابتدایی سال 2022 تحت تاثیر قرار میدهد؛ زیرا برخی کشورها مجددا ممنوعیتها و محدودیتهای سفر را برای برخی از مقاصد اعمال کردهاند. در کنار آن، به دلیل گسترش واکسیناسیون نابرابر، بسیاری از مقاصد عمدتا در آسیا و اقیانوسیه هنوز مرزهای خود را کاملا بستهاند. بنابراین، یک محیط اقتصادی چالشبرانگیز با افزایش قیمت نفت، افزایش تورم، افزایش احتمالی نرخ سود بانکی، حجم بالای بدهی و ادامه اختلال در زنجیره اقتصادی فشار بیشتری را بر بهبود موثر گردشگری بینالمللی وارد میکند. با این حال، بهبود مداوم گردشگری در بسیاری از بازارها عمدتا در اروپا و آمریکا بههمراه گسترش سرعت واکسیناسیون و رفع عمده محدودیتهای سفر، میتواند به بازگرداندن اعتماد مصرفکنندگان و تسریع بهبود گردشگری بینالمللی در سال 2022 کمک کند. شاخصهای ارزیابی سازمان جهانی گردشگری، کاهش جزئی را در ژانویه تا آوریل 2022 نشان میدهد. اما باتوجه به واکسیناسیون سریع و گسترده، بهدنبال آن برداشته شدن عمده محدودیتهای سفر، هماهنگی بیشتر و اطلاعات شفافتر درباره پروتکلهای سفر، گردشگری بینالمللی در مسیر بهبودی قرار میگیرد. سازمان جهانی گردشگری برای سال 2022 دو سناریو در نظر گرفته است که براساس آن، ورود گردشگران بینالمللی ممکن است در سال 2022 در مقایسه با سال 2021 به میزان 30 درصد در قالب سناریوی اول رشد کند. در قالب سناریوی دوم نیز رشد تا 70 درصد پیشبینی شده است. با این حال، این میزان هنوز 50 تا 63 درصد کمتر از سطح قبل از همهگیری کرونا خواهد بود. برآوردهای متخصصان گردشگری جهان نشان میدهد صنعت گردشگری باوجود شیوع سویههای جدید، مسیر بهبودی را طی خواهد کرد و احتمال توقف سفرها همانند سال 2020 و نیمه اول 2021 بسیار کم خواهد بود. براساس آخرین بررسیهای کارشناسان سازمان جهانی گردشگری، 61 درصد متخصصان گردشگری چشمانداز بهتری را برای سال 2022 پیشبینی میکنند. در حالی که 58 درصد انتظار دارند سفرها عمدتا در سه ماه سوم 2022 بازگردد، برآورد 42 درصد از متخصصان نشان میدهد بهبودی در سال 2023 اتفاق خواهد افتاد. در مجموع اکثر کارشناسان بازگشت بازار گردشگری به سطح 2019 را در سال 2024 یا پس از آن پیشبینی میکنند.
همچنین، در حالی که گردشگری بینالمللی درحال بازگشت است، گردشگری داخلی همچنان به بهبود این بخش در تعداد فزایندهای از مقاصد ادامه میدهد؛ بهویژه آنهایی که بازار داخلی بزرگی دارند. گردشگری داخلی در بسیاری از بازارها نشانههای مثبتی از خود نشان داده است؛ زیرا مردم تمایل به سفرهای نزدیکتر دارند و مسافران برای سفر و گذران تعطیلات به مقاصد نزدیک به خانه میروند. بنابر گفته کارشناسان، گردشگری داخلی و سفرهای نزدیک، همچنین فعالیتها در فضاهای باز، محصولات مبتنی بر طبیعت و گردشگری روستایی از جمله گرایشهای اصلی سفر هستند که به بازگشت گردشگری در سال 2022 ادامه خواهد داد.
در واقع کرونا سبک و سلایق سفرها را به سمت پایداری، اصالت و محلی بودن سوق داده است و در حال حاضر مسافران اهمیت ویژهای به ایجاد تاثیرات مثبت بر جوامع محلی میدهند و بهطور فزایندهای در سفرها به دنبال اصالت میروند. از همینرو، طبیعت، گردشگری روستایی و سفرهای جادهای بهدلیل محدودیتهای سفر و تلاش برای تجربه سفر در فضاهای باز به عنوان گزینههای محبوب سفر معرفی شدهاند.