نیمه زمستان امسال قرار است یک نمایشگاه گردشگری در پایتخت برگزار شود و اکنون به این رویداد تجاری در حوزه توریسم دو نگاه وجود دارد؛ برخی علاقهمند به تخصصی شدن و برخی مخاطبان و بازدیدکنندگان بیشتر را ترجیح میدهند. راهکاری که در بسیاری از نمایشگاههای بینالمللی دنیا بهکار گرفته شده، اینکه در چند روز نخست رویدادها بهصورت تخصصی بوده و سپس امکان بازدید عمومی فراهم شود.
فارغ از اینکه این رویداد به صورت تخصصی برگزار شود یا عمومی یا ترکیبی، موضوع اساسی آن است که یک نمایشگاه موفق باید برای هر گروه از مخاطبانش کارکردهایی داشته باشد و معیار موفقیتش بر اساس عملکرد در حوزه آن کارکردها مشخص شود و نه صرفا جامعه مخاطب. به طور سنتی، شرکتکنندگان نمایشگاه گردشگری یکی از اهداف تصویرسازی، معرفی، تقویت و تثبیت برند، بازاریابی یا افزایش فروش را دنبال کردهاند. در حالی که نمایشگاههای سفر و گردشگری شاخص دنیا همگام با تحولات دنیا پیش رفتهاند و امروزه کارکردهای گوناگون سازنده و موثرتری پیدا کردهاند. فائزه بهرامنژاد، متخصص حوزه توسعه گردشگری به «پنج راهکار» قابل اجرا در نمایشگاه گردشگری تهران اشاره کرده است.
با برنامهریزی صحیح میتوان تمام اجزای تشکیل دهنده اکوسیستم نمایشگاه شامل فضا، محتوا، رویدادها و برنامههای جانبی، مشارکتکنندگان و بازدیدکنندگان را به گونهای به کار گرفت که در کنار هم، فضایی الهامبخش پدید آورند. تنها در این صورت است که بازدیدکنندگان و مشارکتکنندگان ایدههای جدید پیدا میکنند و فرصتهای نو را شناسایی میکنند.
در حالت سنتی، فرصت شبکهسازی فعال تنها در اختیار غرفهداران نمایشگاه است و فرصتی برای متخصصان و فعالان مستقل و علاقهمندان حرفهای وجود ندارد که بتوانند در فضا و بستری حرفهای ملاقات و تبادلنظر داشته باشند. اما برخی نمایشگاههای موفق فضایی را منحصرا برای این منظور اختصاص میدهند که به افراد حقیقی و حقوقی فرصت ثبتنام و تنظیم ملاقات با یکدیگر را میدهد.
سامانه تنظیم ملاقاتها بین مشارکتکنندگان رسمی، برگزاری رویدادهای تخصصی با درنظرگیری زمان و مکان مناسب برای شبکهسازی متخصصان، ایجاد یک بانک اطلاعاتی از کلیه فعالان صنعت گردشگری و حوزههای مرتبط از اقدامات موثر در ایجاد یک فروم و شبکه اجتماعی آنلاین با کارکردهای بیشمار در حوزههای اطلاعرسانی، آموزش، نظرسنجی و... است.
ترویج نوآوری و خلاقیت در بدنه صنعت گردشگری از کارکردهای موثر نمایشگاه خواهد بود. در همین راستا لازم است در نمایشگاههای حوزه توریسم از جمله رویدادی که در پیش است، توجهی ویژه به استارتآپها شود. جلب مشارکت دانشگاهیان و ارائه نتایج پژوهشهای کاربردی و نوآوریها تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. از این رو، اختصاص یک فضا برای نمایش و معرفی انتشارات مکتوب و دیجیتال و معرفی رسانههای حوزه گردشگری نیز قطعا مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
فضای نمایشگاه بهترین فرصت برای جاری کردن مفاهیم جدید، روندها و راهبردها در بدنه صنعت گردشگری است. تاکنون مصادیق و معیارهای گردشگری دسترسپذیر با عموم فعالان صنعت به اشتراک گذاشته نشده است. در حالی که با طراحی یک فضای تعاملی و آموزنده میتوان به صورت کاربردی و عملیاتی، زیرساختها، شرایط و لوازم تحقق این مفهوم را به نمایش گذاشت. همچنین با همکاری تمامی نهادهای مرتبط، میتوان از فعالان مدیریت شهری و روستایی برای حضور در نمایشگاه دعوت کرد تا به الزامات و مقرراتی برای طراحی و اجرای فضاهای عمومی با لحاظ کردن شرایط دسترسیپذیری دست یافت. بنابراین، نمایشگاه بهترین فرصت برای آموزش، اصلاح نگرش و تکوین دیدگاه تخصصی مطلوب در کلیه ذینفعان است.
صنعت گردشگری امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند امید و هیجان واقعبینانه است و بیتردید نمایشگاههای گردشگری فرصت مناسبی برای رسیدن به این مقصود است. در این راستا، با تدوین برنامهای کارآمد برای گردهمایی اینفلوئنسرهای حوزههای مرتبط با سفر و گردشگری میتوان ضمن افزایش انگیزه، آگاهی و مهارتهای این قشر، بازخورد مناسبی در فضای مجازی ایجاد کرد. با اجرای پویش رسانهای و فراخوانهای هدفمند تولید محتوا نیز ضمن ایجاد موجی مثبت، گامهای موثری در تولید محتوای باکیفیت برداشته میشود. نکته پایانی آنکه شتابزدگی و بیبرنامگی به عنوان دو آفت اساسی است که میتوانند هر ایده و طرح نو را تخریب کنند مانع از نیل به مقصود شوند. از این رو، تصمیمگیری، برنامهریزی و اطلاعرسانی به هنگام، پایش و ارزیابی مستقل کیفیت برگزاری رویدادهای حوزه گردشگری و رویدادهای جانبی آن از طریق برگزاری یک نظرسنجی آنلاین، و جمعآوری نظرات، پیشنهادها و انتقادات مشارکتکنندگان و بازدیدکنندگان امری ضروری است که میتواند راهگشای توفیق روزافزون این رویداد در سالهای آتی شود.