تورلیدرها یا راهنمایان تور بهعنوان حلقه اتصال عناصر اصلی گردشگری به یکدیگر (توریست از یکسو و خدماتدهندههای توریسم از سوی دیگر)، به دلیل آنچه اثر مهلک کرونا در این قسمت از بازار عنوان میشود، در حال خروج تند و پرحجم از این شغل هستند.
این افراد بهعنوان مفاصل بازار گردشگری از کرونا ضربه کاری خوردهاند. از تور لیدرها میتوان بهعنوان حلقه اتصال این بازار نیز یاد کرد. چرا که این افراد میتوانند با توجه به اطلاعاتی که از مناطق مختلف هر استان دارند در جذب گردشگر خارجی تاثیرات قابل توجهی بگذارند و از سوی دیگر توریستهای داخلی را برای سفر به همه استانها ترغیب کنند.راهنمایان تور میتوانند همه مناطق و ظرفیتهای سفر و بازدید توریستی را بهصورت کامل به توریستهای داخلی و گردشگران خارجی معرفی کنند. در حال حاضر حدود دو سال است که معنای واقعی تور گردشگری در کشور شکل گرفته و همزمان با رویش بازار گردشگری استفاده از تور نیز برای توریستهای داخلی جایگاه پیدا کرده است. سابقه فعالیت تورهای گردشگری البته به خیلی پیشتر باز میگردد اما خانوارها با توجه به تغییر سبک زندگی طی سالهای اخیر، به شکل قابل توجهی نسبت به قبل، ترجیح میدهند برای سفر از تورها استفاده کنند تا مسافرت شخصی.با توجه به اطلاعات دقیق و کاملی که فعالان این حوزه از استانها، شهرها، روستاها و... دارند میتوان آنها را گنجینه بازار گردشگری هر کشوری دانست. با شیوع ویروس کرونا فعالان این بخش از بازار گردشگری آسیب جدی دیدهاند. ابراهیم پورفرج رئیس جامعه تورگردانان ایران درباره تعداد تورلیدرهایی که از شغل خود کنارهگیری کرده و در سایر مشاغل مشغول به کار شدهاند، گفت: از اواخر نیمه دوم سال گذشته تا کنون تمامی شرکتهای تورگردان تعطیل بودهاند. به علت شیوع ویروس کووید-۱۹ شرایط ورود گردشگر خارجی به کشور وجود نداشت و همچنین به علت ممنوعیت تردد بین کشوری سفر با تور نیز به سایر کشورها صورت نگرفته است. بنابراین اگر گفته شود حجم زیادی از این افراد برای تامین هزینههای معیشت خود از صنعت گردشگری خارج شده باشند اصلا دور از ذهن نیست.وی عنوان کرد: راهنمایان تور سالهای بسیاری را در این زمینه فعالیت کردهاند تا به اطلاعات دقیقی در این حوزه دست یابند بنابراین از دست دادن چنین افرادی اصلا به صلاح بازار گردشگری نیست. رئیس جامعه تورگردانان ایران تصریح کرد: به علت شیوع ویروس کرونا دولتهای سایر کشورها به فعالان حاضر در بخش تورگردانی خود کمکهای قابل توجهی کردهاند؛ بهطور مثال ژاپن به راهنمایان گردشگری فعال حدود سه میلیون ین کمک بلاعوض کرده است. علاوه بر آن برای این افراد تسهیلات با سود یک درصد نیز در نظر گرفته است تا با این روش بخش خصوصی خود را در دوران شیوع ویروس کرونا یاری رساند. اما متاسفانه در ایران با شیوع ویروس کووید-۱۹ دولت با پرداخت تسهیلاتی با سود ۱۲ درصد درآمد جدیدی را برای بانکها تعریف کرده است که باتوجه به وضعیت بازار گردشگری این تسهیلات برای فعالان این بازار در کشور صرفا زیان مالی به همراه دارد.پورفرج گفت: یکی دیگر از مشکلات فعالان حوزه تورگردانان این است که به علت تحریم چون شرایط انتقال وجه را به ایران ندارند، همچنان نتوانستهاند درآمد سال گذشته خود را از کشورهایی که به آنها خدمات ارائه کردهاند دریافت کنند. محمود بنکدارنیا، مشاور هیات مدیره جامعه تورگردانان ایران گفت: تاکنون در کشور حدود ۱۳ هزار کارت تورلیدری صادر شده است که اکنون زیر یک هزار نفر از آنها فعال هستند. در میان این آنها افرادی تورلیدری، شغل دوم آنها است، برخی نیز بازنشسته هستند و تعدادی نیز شغل اصلی آنها راهنمای تورهای گردشگری است. سازمان تامین اجتماعی اعلام کرده؛ «به راهنمایان تورهای گردشگری بیمه بیکاری تعلق نمیگیرد» و علت آن را تحت پوشش بیمه خویشفرما بودن دانسته است و عنوان کرده افرادی که بیمه خویشفرما هستند به جای ۳۰ درصد حق بیمه ۲۸ درصد پرداخت میکنند. بنابراین بیمه بیکاری به آنها تعلق نمیگیرد. وی افزود: با توجه به شرایطی که در بازار گردشگری ایران ایجاد شده است برخی از راهنمایان تورهای گردشگری به فروشندگی، بازاریابی، کارگری و... مشغول شدهاند.