برآورد دوم از ختم رکود هوایی

براساس این پیش‌بینی‌ها، تقاضا برای پروازهای ارائه‌شده توسط شرکت‌های هواپیمایی ۳۳ تا۶۰ درصد کاهش خواهند یافت و تعداد مسافران به‌صورت کلی بین ۹/ ۱ تا ۲/ ۳ میلیارد نفر کاهش می‌یابد. این امر بر میزان درآمد خطوط هوایی جهان تاثیرگذار خواهد بود و میزان خسارت‌های وارده بر درآمد ناخالص خطوط هوایی جهان به ۲۴۴ تا ۴۲۰ میلیارد دلار خواهد رسید. کووید-۱۹ تاثیرات گسترده‌ای بر حمل‌ونقل هوایی، گردشگری، تجارت و اقتصاد جهانی وارد کرده است. در زمینه حمل‌ونقل هوایی که در سه حوزه ترافیک هوایی، فرودگاه و خطوط هوایی بررسی می‌شود، براساس اعلام ایکائو، ترافیک هوایی مسافران به‌طور کلی (بین‌المللی و داخلی) در سال ۲۰۲۰ در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۹ با ۳۵ تا ۶۵ درصد کاهش مسافران هوایی مواجه خواهد شد. سازمان بین‌المللی بتن آمریکا (ACI) نیز با توجه به کاهش ۵۰ درصدی مسافران، درآمد فرودگاه‌ها در سال ۲۰۲۰ را با کاهش ۵۷ درصدی معادل ۹۷ میلیارد دلار ارزیابی کرده است و همچنین انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) میزان تاثیر کرونا بر خطوط هوایی جهان در سال ۲۰۲۰ را با کاهش ۴۸ درصدی برآورد کرده است. باتوجه به برآوردهای سازمان جهانی گردشگری، بازار گردشگری جهان با توجه به محدودیت سفر ۹۶ درصد مقصد در جهان در سال ۲۰۲۰ با کاهش درآمدی ۹۱۰ میلیارد تا ۲/ ۱ تریلیون دلاری مواجه خواهد شد که این رقم در سال ۲۰۱۹ بیش از ۵/ ۱ میلیارد دلار بوده است. در عرصه تجارت نیز براساس اعلام سازمان تجارت جهانی حجم تجارت در جهان ۱۳ تا ۳۲ درصد کاهش خواهد یافت. همچنین براساس اعلام صندوق بین‌المللی پول، اقتصاد جهانی نیز با کاهش ۳ درصدی تولید ناخالص داخلی با بحرانی به مراتب بدتر از بحران اقتصادی ۲۰۰۹-۲۰۰۸ مواجه خواهد شد. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» ایکائو پس از سه سناریوی مطرح شده سازمان جهانی گردشگری، برای زمان بهبود شرایط سفرهای هوایی در سال ۲۰۲۰ دو سناریو را مطرح کرده است، زمان‌های احتمالی سه سناریوی مطرح شده سازمان جهانی گردشگری در ماه‌های جولای، سپتامبر و دسامبر است. براساس ارزیابی‌های ایکائو، سناریوی اول نشان‌دهنده بهبود شرایط سفرهای خطوط هوایی از اواخر مه است که در این شرایط کاهش کلی ظرفیت‌های پرواز ارائه شده شرکت‌های هواپیمایی بین ۳۹ تا ۵۸ درصد خواهد بود که بر تعداد مسافران بین‌المللی تاثیرگذار خواهد بود که این کاهش توریست به ۸۸۰ میلیون تا ۳/ ۱ میلیارد نفر می‌رسد. همچنین میزان احتمالی خسارات وارده بر درآمد ناخالص خطوط هوایی بین ۱۵۴ تا ۲۳۵ میلیارد دلار خواهد بود. باتوجه به ارزیابی‌ها در این سناریو، تا ماه می ۲۰۲۰ رکود سفرها و پروازهای هوایی ۸۱ درصد بوده که پس از آغاز سفر از پایان می با توجه به سرعت رشد پروازها و سفرهای هوایی تا پایان سال ۲۰۲۰ این کاهش به ۱۹ درصد خواهد رسید.  سناریوی دوم زمان بهبود شرایط سفرهای هوایی را در سه ماه سوم ۲۰۲۰ یا بعدتر درنظر گرفته است. براساس این سناریو تعداد پروازهای ارائه شده توسط شرکت‌های هواپیمایی با کاهش ۴۸ تا ۷۱ درصدی مواجه خواهد شد و تعداد مسافران هوایی بین‌المللی تا آن زمان کاهش چشمگیری بین ۱/ ۱ تا ۵/ ۱ میلیارد نفر خواهد داشت. طبق این سناریو خسارت‌های واردشده بر صنعت هوایی جهان بین ۱۹۴ تا ۲۶۹ میلیارد دلار خواهد بود. همچنین در این سناریو نیز تا پایان سال ۲۰۲۰ میزان کاهش سفرها به ۴۲ درصد خواهد رسید.

براساس بررسی‌های ایکائو رکود اقتصادی و بهبود آن به چهار شکل امکان‌پذیر است. شکل اول که به‌صورت حرف V است که به شکل طبیعی یک دوره کوتاه با کاهش شدید اقتصادی مواجه خواهد شد اما پس از آن به‌سرعت مراحل بهبودی را طی خواهد کرد. شکل U که نمایانگر یک افت طولانی‌مدت و بازیابی درازمدت رشد اقتصادی و گردشگری پس از برداشته شدن محدودیت‌ها است. شکل L که بیشترین آسیب را به اقتصاد وارد خواهد کرد با رکود طولانی‌مدت در فعالیت‌های اقتصادی توام با افت شدید خواهد بود که امکان بازگشت به روند رشد را تا یک خط صاف ادامه خواهد داد. شکل چهارم که به‌صورت حرف W است، الگوی رکود دوتایی است که پیش از بهبودی کامل شرایط اقتصادی ترافیک هوایی جهان دو رکود اتفاق خواهد افتاد. همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ بیشترین میزان کاهش هم در میزان ظرفیت هواپیماها و هم در تعداد تقاضا از سال ۱۹۴۵ پس از پایان جنگ جهانی دوم تا امروز را به همراه داشته است. از سال ۱۹۴۵ به بعد جهان با بحران‌های گوناگونی نظیر جنگ نفت، جنگ‌های خلیج فارس، جنگ‌های آسیا، حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر، شیوع سارس و بحران اقتصادی ۲۰۰۹ مواجه شده است که تاثیر آن بر صنعت مسافربری هوایی بسیار اندک بوده و در مدت زمان اندکی نه‌تنها به شرایط عادی بازگشت بلکه روند رو به رشد و دستیابی به توسعه پایدار را نیز طی کرد. اما شیوع کرونا، میزان مسافران جهانی را با کاهش بی‌سابقه ۳۰ تا ۶۵ درصدی مواجه خواهد کرد. براساس برآوردهای صورت گرفته کووید-۱۹ بر ترافیک مسافربری هوایی بین‌المللی و درآمدهای منطقه‌ای در سال ۲۰۲۰ نیز تاثیرات منفی گسترده‌ای خواهد داشت و ایکائو با تقسیم ۶ منطقه جغرافیایی به بررسی مناطق جهان پرداخته است. اروپا بیشترین کاهش را تجربه خواهد کرد که براساس آن میزان ظرفیت پروازها ۴۰ تا ۷۴ درصد کاهش خواهد یافت و تعداد مسافران هوایی بین ۴۱۸ تا ۷۱۸ میلیون نفر برآورد شده است. همچنین بر این منطقه بین ۵۷ تا ۹۸ میلیارد دلار خسارت وارد خواهد شد. برآوردها حاکی از آن است که خاورمیانه با کمترین میزان آسیب مواجه خواهد شد که با ۳۶ تا ۶۹ درصد کاهش ظرفیت از تعداد حدود ۶۸ تا ۱۲۰ میلیون مسافر کاسته می‌شود که براساس این برآوردها با ۱۲ تا ۲۲ میلیارد دلار کمترین میزان خسارات بر این منطقه وارد می‌شود. سهم حمل‌ونقل هوایی بین‌المللی مسافر در سال ۲۰۱۹، حدود ۴۲ درصد بوده است که بیشترین میزان مسافران در خاورمیانه با ۷۹ درصد است و آمریکای شمالی با ۱۶ درصد کمترین میزان مسافران بین‌المللی را به خود اختصاص داد و بخش اعظم گردشگران آن را مسافران درون‌منطقه‌ای با ۸۱ درصد تشکیل داده است. اروپا و آسیا و اقیانوسیه بیش از ۷۰ درصد از ترافیک هوایی جهان را تا پیش از شیوع کرونا به خود اختصاص داده بودند که بر اساس این آمارها اروپا با سهم ۴۶ درصدی پذیرای ۸۹۰ میلیون مسافر بین‌المللی بوده و آسیا و اقیانوسیه با ۵۱۷ میلیون مسافر بین‌المللی سهم ۲۷ درصدی را به خود اختصاص داد.  براساس برآوردها حجم مسافران هوایی درون‌منطقه‌ای در برخی از بازارها بیشتر از مسافران بین‌المللی خواهد بود. در مناطق آسیا و اقیانوسیه و آمریکای شمالی میزان کاهش مسافران هوایی در بخش داخلی ۲۰ تا ۲۵ درصد کمتر از مسافران بین‌المللی بوده است. همچنین سفرهای داخلی پیش از سفرهای بین‌المللی بهبود خواهد یافت.