رکود سنگین سفرهای داخلی

حدود ۲ ماه است که از افزایش قیمت بنزین و سهمیه بندی آن می‌گذرد که همین امر تاثیر قابل‌توجهی بر نبض مسافرت‌های خودرویی(با وسیله نقلیه شخصی) داشته است. یکی از بخش‌هایی که افزایش قیمت بنزین بر آن تاثیر مستقیمی گذاشته حوزه گردشگری داخلی است. با توجه به اینکه اغلب خانوارهای ایرانی برای سفرهای داخلی خود از خودروی شخصی استفاده می‌کنند هزینه سوخت در کشور و البته شرایط اقتصادی خانوارها موجب شده که سفرهای بین استانی در کشور روندی کاهشی را تجربه کند.

نماد گردشگری داخلی سفر به شهرهای شمالی است «دنیای‌اقتصاد» نیز برای اینکه نبض سفرهای داخلی در پاییز و هفته‌های سپری شده از زمستان را بررسی کند تحقیقات میدانی از شهرهای شمالی انجام داده که در همین راستا با مدیران اقامتگاه‌ها در خصوص تغییرات تعداد مسافران امسال نسبت به زمان مشابه در سال گذشته مصاحبه کرده است. نتایج این بررسی‌ها نشان می‌دهد حجم سفر در پاییز و هفته‌های اخیر در مقایسه با مدت زمان مشابه در سال ۹۷ حدود ۵۰ درصد کاهش داشته است. عرضه کنندگان خدمات بازار گردشگری شهرهای شمالی نیز به «دنیای‌اقتصاد» اعلام کردند: در حال حاضر با رکود سنگین در سفرهای داخلی مواجه هستند که طبق بررسی‌ها مشخص شد بخشی از این کاهش سفرها به سبب افزایش هزینه سفر تحت تاثیر تغییر قیمت سوخت بوده است و بخشی دیگر مربوط به شرایط اقتصادی حاکم در خانوارها است که موجب شده سفر را از برنامه‌های خود حذف یا اینکه در اولویت آخر خود قرار دهند. زیرا مبنای اصلی گردشگری و اقدام به سفر کردن وضعیت معیشتی مردم است. تاکنون سفر با هواپیما، قطار و اتوبوس نیز نتوانسته جایگزین سفر با خودروی شخصی در کشور شود، زیرا با توجه به قیمت بالای بلیت هواپیما همه اقشار جامعه توان مالی برای سفر با آن را ندارند؛ همچنین برای تمامی شهرها خط ریلی وجود ندارد که گردشگران بتوانند با قطار به هر کدام از شهرهایی که تمایل دارند سفر کنند. علاوه بر آن جاده‌ها و سامانه‌های اتوبوسرانی کشور از نظر امنیت و کیفیت در سطح پایینی قرار دارند که اغلب توریست‌های داخلی تمایل به استفاده از آنها را ندارند. در حال حاضر تنها سفرهای جاده‌ای(خودرویی) نیست که دچار رکود شده‌اند، بلکه تحقیقات «دنیای‌اقتصاد» از آژانس‌های خدمات مسافرتی نشان می‌دهد که تورهای مسافرتی نیز با این مشکل دست به گریبانند و میزان مسافران آنها نیز نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش قابل‌توجهی داشته است. در این باره اکبر غمخوار عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی گردشگری در گفت وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: با توجه به اینکه در حال حاضر در فصل سفر قرار نداریم آمار دقیقی هم از گردشگری داخلی در دست نیست؛ بنابراین نمی‌توانیم تحلیل درستی از تاثیر قیمت بنزین بر سفرهای داخلی داشته باشیم. باید برای دستیابی به اطلاعاتی دقیق، تعطیلات عید را که سفرهای داخلی رونق می‌گیرد مورد بررسی قرار دهیم.  با این حال حرمت‌الله رفیعی، رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران نیز در همین باره گفت: گردشگری تنها در ۱۵ روز تعطیلات عید خلاصه نمی‌شود، بلکه در طول سال نیز جریان دارد و گردشگران زیادی در ایام مختلف همچون تعطیلات مناسبتی یا آخر هفته‌ها به سفر می‌روند. با توجه به عملکرد دفاتر خدمات مسافرتی شاهد کاهش ۲۵ تا ۳۰ درصدی گردشگری داخلی در فصل پاییز و زمستان امسال نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته هستیم. این کاهش در حالی است که گردشگران به علت افزایش نرخ ارز، سفرهای خارجی خود را کاهش یا حذف کرده‌اند و در مقابل سفرهای داخلی را جایگزین کرده‌اند. بنابراین نرخ واقعی رکود سفر در حال حاضر به مراتب بیشتر از افت ۳۰درصدی است.

وی افزود: در حال حاضر وضعیت درآمدی دفاتر خدمات مسافرتی چندان مطلوب نیست، بنابراین آنها باید برای افزایش درآمد خود به برنامه‌ریزی برای سفرهایی با سبک جدید مانند برگزاری تورهای شهرهای نزدیک یا تور‌های یک روزه اطراف شهرها اقدام کنند تا از این طریق درآمد خود را افزایش دهند. امیر پویان رفیعی شاد، رئیس انجمن صنفی دفاتر سفر و گردشگری استان تهران نیز گفت: در حال حاضر میزان سفرهای داخلی در کشور روند نزولی به خود گرفته که علت اصلی آن افزایش قیمت بنزین در کشور است؛ زیرا اکثر توریست‌های داخلی برای سفرهای بین استانی خود از خودرو شخصی استفاده می‌کردند که با توجه به قیمت جدید بنزین اصلا سفر با خودرو شخصی برای خانوارها مقرون به‌صرفه نیست. این سفرها نه تنها به سفرهای دسته‌جمعی با تور تبدیل نشده، بلکه به طور کل از سبد خانوارهای حذف شده است، زیرا شرایط اقتصادی کشور موجب شده وضعیت معیشتی مردم در شرایطی قرار گیرد که سفر اولویت آخر آنها باشد.