سکوت معنادار مسوولان در برابر گرانی افسارگسیخته قیمت خودرو عرصه را بر مردم تنگ کرده است به طوری که وضعیت روزهای اخیر و شاید روزهای پیش رو، به قدری نگرانکننده شده است که بحث اصلی تمام مردم به همین گرانیها و کاهش قدرت خرید ختم میشود. در روزهای گذشته متاسفانه خبرهایی از بازارهای مختلف بیرون میآمد که حکایت از گرانیهای نجومی اجناس و کالاها در بخشهای مختلف اقتصاد داشت. این روزها خبر گرانی چند ده میلیونی یک خودرو آن هم در کمتر از چند ساعت به قدری برای مردم شوکهکننده بود که نمیتوان به راحتی از کنارش عبور کرد. بازار خودرو مدتهاست شاهد تنشهای قیمتی است اما در روزهایی که گذشت وضعیت در این بخش شاید به مرز هشدار و بحران برای مسوولان و مردم رسید.
شورای رقابت کوتاه نمیآید
گرانی نهادههای تولید بهانهای برای صدور مجوزهای رسمی و غیررسمی افزایش قیمت خودرو شده است. محمدرضا منصوری عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در همین خصوص تاکید کرد: قطعا قیمت واقعی خودرو، قیمتی نیست که شورای رقابت به صورت دستوری تعیین میکند بلکه قیمتی است که در بازار تعیین میشود.
وی گفت: بسیار طبیعی است وقتی ارزش پول ملی کاهش مییابد قیمت کالاها و خدمات وابسته به آن صعودی میشود.
نماینده مردم ساوه در مجلس در واکنش به انتشار خبر موافق بودن شورای رقابت با افزایش قیمت خودرو قبل از هرگونه تصمیمگیری این شورا، گفت: نکتهای که نباید در این مساله فراموش شود این است که در وضعیت نابسامان و ناپایدار اقتصادی کشور که نرخ ارز لحظه به لحظه تغییر میکند قطعا قیمت واقعی خودرو، قیمتی نیست که شورای رقابت به صورت دستوری تعیین میکند. قیمت واقعی هر کالایی همان قیمتی است که در بازار تعیین میشود.
وی ادامه داد: اعضای این شورا با این رفتارشان شاید تصمیم گرفته باشند سیاست افزایش تدریجی قیمت خودرو عملیاتی شود. شاید تصورشان این باشد که اگر به یکباره قیمت خودرو را افزایش دهند شوک بزرگتری به بازار وارد میشود. به عبارت روشنتر شاید تاثیر روانی- اقتصادی این مساله برای آقایان بیشتر مورد توجه بوده باشد. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس متذکر شد: صنعت خودروسازی کشور به سمتی در حرکت است که به هر کس که موفق به ثبتنام یک دستگاه خودرو شود، میلیونها تومان سود میدهد. نمونه آن خودروسازان بخش خصوصی هستند که در جریان ثبتنامها دوستان، آشنایان و خانواده خودشان را در اولویت ثبتنام قرار دادند و حاشیه سود قیمت کارخانه و بازار را نصیب اقوام و دوستان خودشان کردند. منصوری در عین حال به ایسنا گفت: حتی اگر خودروسازی هم رفتار درستی میداشت، به دلیل چندین برابر بودن تقاضا نسبت به تولید، هر کس زودتر موفق به ثبتنام میشد، سود حاشیه قیمت کارخانه و بازار را نصیب خود میکرد که این مساله کاملا ناعادلانه است. وی ادامه داد: به نظر بنده روال ثبتنام خودروسازان باید به نحوی اصلاح شود که هر شهروند دارای گواهینامه بتواند با کد ملی فقط یک دستگاه خودرو ثبتنام کند. توجه شرکتهای خودروساز به این پیشنهاد بازار دلالی را بهتر کنترل کرده، مصرفکنندگان واقعی بیواسطه موفق به خرید خودرو میشوند و دست واسطهها از بازار تا حد زیادی قطع میشود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تاکید کرد: اگر خوب عمل شود جلوی تقاضای کاذب و افزایش قیمت ناشی از عدم تعادل عرضه و تقاضا گرفته میشود.
وزارت صنعت پاسخگوی گرانی خودرو باشد
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه عامل اصلی تلاطم اخیر در بازار خودرو ضعف و ناتوانی مدیران خودروساز است، گفت: اگر ادعای خودروی ملی درست است بنابراین تلاطم در بازار خودرو با نوسانات ارزی بیمعناست.
محمد عزیزی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در پاسخ به علت افزایش قیمت افسارگسیخته خودرو با وجود خودروهای داخل انبار که با دلار 3800 تومان پارسال ساخته شدهاند، گفت: در یک کلمه میتوان مهمترین عامل بهوجود آمدن شرایط فعلی بازار خودرو را ناتوانی مدیران وزارت صنایع در کنترل بازار بیان کرد.
وی با انتقاد از رویه مسوولان وزارت صنعت در برخورد با وضعیت فعلی قیمتهای خودرو و عدم پاسخگویی در شرایط فعلی گفت: شخص وزیر باید پاسخگوی وضعیت فعلی باشد. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در مورد ادعای خودروی ملی به تسنیم گفت: اگر صددرصد خودروهایی همچون سمند تولید داخل است، با افزایش و کاهش قیمت دلار نباید بازار خودرو متلاطم شود، پس میتوان نتیجه گرفت که همه خودروهای داخلی مونتاژ هستند بنابراین جای سوال دارد که چگونه بعد از سالیان سال و تولید خودروهای یکسان نتوانستهاند این خودروهای مونتاژ را نیز از تلاطم بازار محافظت کنند.
شورای رقابت به التهابات قیمتی بازار خودرو دامن زد
رمضانعلی سبحانیفر عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: اعلام خبر بازنگری و افزایش قیمت خودرو در برنامه سیما توسط رییس شورای رقابت به معنای مجوز دولت برای جهش قیمت، دامن زدن به التهابات قیمتی بازار و از بین بردن امنیت روانی مصرفکنندگان خودرو بود.
وی گفت: نظام عرضه و تقاضا به صورت طبیعی تعیینکننده قیمت کالا و خدمات است اما به دلیل غیرعادی بودن وضعیت تولید، صنعت و اقتصاد کشور نمیتوان این قاعده اقتصادی را پیاده کرد.
نماینده مردم سبزوار در مجلس ادامه داد: بازار تولید، توزیع و مصرف خودرو باید حتما کنترل شود اما مدیریت بازار به این معنا نیست که رییس شورای رقابت در برنامه خبری سیما از احتمال بازنگری و افزایش چندباره قیمت خودرو سخن بگوید. شرایط اقتصادی و وضعیت بازار خودرویی کشور به گونهای نیست که بتوان از افزایش قیمت صحبت کرد.
قطعهسازان داخلی در چین
چه میکنند
عضو کمیسیون برنامهوبودجه با اشاره به واردات بیشمار قطعات خودرو به کشور گفت: قطعهسازان داخلی یک شرکت تولیدی نیز در کشور چین راهاندازی کردهاند و سفارشات را در آنجا تولید میکنند.
عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس در مصاحبه با رادیو با اشاره به واردات بیشمار قطعات خودرو به کشور گفت: قطعهسازان داخلی یک شرکت تولیدی نیز در کشور چین راهاندازی کردهاند و سفارشات را در آنجا تولید میکنند.
عبدالرضا مصری گفت: در صنعت خودرو به زیرساختی وابسته هستیم که متعلق به ما نیست لذا نمیتوان به خودکفایی مورد نظر در حوزه تیراژ و کیفیت دست یافت. وی افزود: اگر در صنعت خودرو مستقل عمل میکردیم، عوامل موثر در قیمت کیفیت، نظارت و توزیع به دست داخل میبود و میتوانستیم اهرمهای مورد نظر را کاهش ارتقا دهیم یا جابهجا کنیم.
قوه قضاییه به مافیای خودرو هم ورود کند
محمدحسن شجاعیفرد رییس دانشکده و پژوهشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه صنعت خودرو، پردرآمد و پرسود است، گفت: بنابراین برخی مسوولان دستاندرکار تولید و قطعهسازی خودرو از هرگونه شفافسازی جلوگیری میکنند.
وی با بیان اینکه با مردم شفاف نبودیم تاکید کرد: باید شفافسازی کنیم.
وی اضافه کرد: قوه قضاییه باید همانند ارز و سکه به گرانی بازار خودرو ورود و با مافیای خودرو مقابله کند.
شجاعیفرد گفت: بستههای کمکی و حمایتی دولت باید در جهت کمک به سبد خرید خانواده باشد نه اینکه به صورت بیجا به تولیدکنندههای خودرو کمک کنیم زیرا در این 30 سال این کمکها نتیجه خوبی را دربر نداشته است.
رییس دانشکده و پژوهشکده مهندسی خودروی دانشگاه علم و صنعت افزود: باید روی طراحی و توسعه محصول داخلی کار کنیم تا همه چیز خودرو محصول داخل باشد.
وی اضافه کرد: در دانشگاه علم و صنعت، محصول کامل داخلی را طراحی کردیم اما خودروسازان از آن استقبال نکردند و توجه نمیکنند.
نحوه حمایت از صنعت مشخص شود
جلال منتظری، کارشناس امور اقتصادی معتقد است: اگر قرار است از صنعتی در یک کشور حمایت کنیم باید نوع صنعت مشخص شود مثلا در الگوی توسعه چین گفته شده ۱۸۰ صنعت مورد حمایت واقع شده و مابقی این صنعتها به دنبال این صنایع مادر حرکت کنند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه مطالعات علمی فرهنگی تهران تصریح کرد: باید ابتدا انتخاب کنیم که کدام صنایع به عنوان صنعتهای پیشرو حرکت کنند یعنی حمایت محدود از صنایع منتخب شود چون اقتصاد علم کمیابی است.
هیچکس پاسخگو نیست
رییس اتحادیه فروشندگان اتومبیل و نمایشگاهداران گفت: متاسفانه هیچکس اعم از وزیر یا سازمان صنعت و معدن پاسخگو نیست که چگونه میشود در عرض 20 روز پراید 24 میلیونی به 40 میلیون تومان برسد. چطور در بحث قیمتگذاری بلیت هواپیما پس از یک هفته آقایان ورود کردند و بازار را سر و سامان دادند اما خودرو که جزو کالاهای اساسی است هیچ صحبتی در مورد آن نمیشود.
رییس اتحادیه فروشندگان اتومبیل و نمایشگاهداران در خصوص آخرین روند بازار خرید و فروش خودرو گفت: آشفتگی بازار همچنان از 20 روز گذشته ادامه دارد و علت آن هم عدم عرضه خودرو از سوی خودروسازان است.
سعید موتمنی ادامه داد: در چند روز اخیر فقط چند نمایندگی خاص خودرو به صورت محدود اقدام به عرضه کردند اما همچنان بازار تشنه است و همین عامل سبب شده در این لحظه قیمت پراید به 40 میلیون تومان برسد.