اقتصادبازار: پوشيدن؛ شاید اين اولين احساس نيازي بود که پس از بيرون رانده شدن آدم و حوا از بهشت در آنها به وجود آمد. نيازی که از زمان به دنيا آمدن انسان و حتي بعد از مرگش هم، همراه اوست که در طول سالیان دراز به نوعی وی را با پارچه و صنعت نساجي عجين کرده است. البته صنعت نساجي شاخه های متعددی دارد؛ از آن زمان که ساخت و تامين مواد اوليه توليد پارچه، از جمله پنبه و پلي استريل شروع مي شود تا آن زمان که نخ و پارچه و در نهايت پوشاک توليد مي شود.

با اين اوصاف این روزها اصفهان به عنوان پايتخت نساجي ايران، حال و روز خوبي ندارد و به گفته دبير انجمن نساجي اصفهان، کارخانجات نساجي استان با 30 تا 50 درصد ظرفيت خود کار مي کنند و به اين ترتيب افق خوبي را نمي توان برای صنعت نساجي متصور شد؛ آن هم استاني که 40 درصد صنايع نساجي کشور، 75 درصد توليد فرش ماشيني کشور، 85 درصد رنگرزی صنعت نساجي کشور و انجام 40 درصد ريسندگي کشور را به خود اختصاص و مادر صنعت نساجي يعني کارخانه پلي اکريل را در خود جای داده است. اين درحالي است که در روزگاری نه چندان دور يعني حدود 90 سال قبل، راه اندازی کارخانجات نساجي متعدد در اصفهان، اين شهر را به يکي از قطب های صنعت نساجي منطقه تبديل کرد تا جايي که به آن لقب منچستر شرق را دادند. ضمن اينکه اين کارخانجات در آن زمان يکي از مهمترين منبع درآمدی مردم محسوب مي شد.
بر اساس اسناد تاريخي، در سال 1304 و در آغاز عصر پهلوی، نخستين كارخانه نساجی اصفهان با نام «وطن» آغاز به كار كرد و 10 سال بعد دومين كارخانه با نام «ريسباف» تاسيس شد. به دنبال آن چندين كارخانه ديگر مانند شهرضا، زاينده رود، پشم‌باف، صنايع پشم، رحيم زاده و نختاب نيز در نقاط مختلف شهر راه اندازی شد که همگی در قالب شركت سهامی اداره مي شدند و مردم با خريد سهام در سود آنها شريك بودند.
گفته ها حکايت از اين دارد که در دهه 50، خيابان چهارباغ بالای اصفهان، روزانه شاهد تردد هزاران کارگری بود که در کارخانجات نساجي اين محدوده کار مي کردند. کارخانجاتي که با واردات پارچه های خارجي ارزان قيمت، به ورشکستگي رسيدند و حالا جز خاطره ای شيرين و ساختماني فرسوده، چيزی از آن ها باقي نمانده است.
واردات بي رويه ضربه سنگيني به صنعت نساجي
دبير انجمن نساجي استان اصفهان، در مورد وضعيت کنوني توليد پارچه در استان اصفهان گفت: هم اکنون کارخانجات نساجي به علت شرايط اقتصادي کنونی با کمتر از ظرفيت خود کار مي کنند. اين در حالي است که اکثر کارخانه هاي داخلي از نظر فناوری از کشورهاي ديگر نظير ترکيه عقب تر نيستند.
مظفر چلمقاني افزود: تا قبل از دهه 70 پارچه فاستون اصفهان دوران طلايي خود را داشت و به کشورهايي نظير انگلستان صادر مي شد اما در دهه 70 نامهرباني هايي در حق اين صنعت انجام شد. بی مهری هایی از جمله افزايش بي رويه پارچه و پوشاک، مسائل مالياتي و وام هاي بانکي با بهره های حدود 30 درصد، که اکنون کمر اين صنعت را خم کرده است.
دبير انجمن نساجي اصفهان با بيان اينکه واردات بي رويه بيشترين ضربه را به صنعت نساجي وارد کرده است، گفت: اين درحالي است که برخي از دستگاه های دولتي به دلايل مختلف و برخي اشخاص با استفاده از رانت، اقدام به واردات بي رويه پارچه به کشور مي کنند. آن هم زماني که علمای زمان قاجار ما اعلام کرده بودند که بر مرده ای که کفن بيگانه دارد، نماز نمي خوانيم.
تمايل سرمايه گذاران به سرمايه گذاری در صنعت نساجي
با اين اوصاف اما، رييس اتحاديه کارگاه های کوچک نساجي اصفهان معتقد است که هنوزم که هنوز است صنعت نساجي اصفهان جايگاه خود را حفظ کرده و آينده خوبي در انتظار صنعت نساجي اصفهان است. ضمن آنکه برخلاف گذشته، شهرهای ديگر هم در زمينه نساجي پيشرفت کرده اند اما اصفهان در زمينه پيشرفت متوقف بوده و شايد به همين علت به نظر می رسد که جايگاه خود را از دست داده است. اما در واقع اينگونه نيست و هنوز اصفهان مرکز خام بافي ايران است.
مرتضي منصوری ادامه داد: هم اکنون به علت اينکه بازارهای کاذب سکه، طلا و مسکن به رکورد برخورده و سياست های دولت نیز موفق بوده است، سرمايه گذاران بيش از گذشته به سمت توليد گرايش پيدا کرده اند.
وام های بانکي دردی از صنعتگران دوا نمي کند
رييس اتحاديه کارگاه های کوچک نساجي اصفهان با بيان اينکه در ماه های اخير به شدت از واردات و پارچه های قاچاق جلوگيری شده است، گفت: در کشوری مانند ترکيه هزینه کارگر، مواد اوليه بالاتر از ايران اما قيمت تمام شده پايين تر است چراکه پول راحت تر از ايران در دسترس آنها قرار دارد و وام با بهره بانکي بالا در اين کشور وجود ندارد. به همين علت است که صنعتگران مي توانند با خريد ماشين آلات مدرن و به دنبال آن توليد انبوه، حاشيه سود را پايين بياورند.
منصوری ادامه داد: اين درحاليست که توليد يک متر پارچه که در ترکيه 50 تومان تمام مي شود، در ايران 500 تومان تمام مي شود تا توليد کننده بتواند وام بانکي و هزينه هايش را جبران کند. در واقع اين موارد باعث مي شود که قيمت تمام شده بالاتر برود درحالي که هزينه های توليد ما پايين تر است.
کشورهای پيشرفته و استفاده از توليدات داخلي
با وجود همه آنچه گفته شد بسياری از کارشناسان معتقد هستند در صورتي که مردم به سمت استفاده از توليدات داخلي روی بياورند، باز هم مي توانيم به همان شرايط دوران رونق صنعت نساجي اصفهان بازگرديم. احمد ثبوتي، به عنوان يکي از فروشندگان پارچه در اصفهان، با تایید این مطلب و اينکه مردم در کشورهای پيشرفته توجه بسياری به توليدات داخلي دارند، گفت: با خريد مردم از توليدات داخلي، تعداد کارخانجات نساجي افزايش می یابد و به دنبال آن با ايجاد رقابت، کيفيت نیز افزايش پيدا مي کند.
رييس اتحاديه کارگاه های کوچک نساجي اصفهان با تاکيد بر اهميت استفاده از توليدات داخلي، گفت: به منظور تشويق مردم به خريد کالاهای داخلي بايد طراحان با صنعت نساجي آشنايي داشته باشند و رشته های طراحي جايگاه واقعي خود را پيدا کنند که خوشبختانه هم اکنون به اين سمت حرکت کرده ايم.
منصوری ادامه داد: در اين ميان کيفيت هم از اهميت خاصي برخوردار است هم اکنون کارخانجاتي مشغول به فعاليت هستند که کيفيت توليدات آنها آنقدر خوب است که محصولات خود را به خارج از کشور هم صادر مي کنند البته تعداد آنها محدود است.
اين در حاليست که به گفته دبير انجمن نساجي اصفهان، با وجود اينکه کيفيت پارچه هاي توليد داخل خوب است و بهترين پارچه هاي فاستون، پرده اي و ملحفه اي در استان اصفهان توليد مي شود اما به علت ديدگاه مصرف کننده داخلي، بعضي از آنها با مارک خارجي فروخته مي شود.
حل مشکل بيکاری با رونق صنعت نساجي
با توجه همه آنچه گفته شد، مي توان به اين نتيجه رسيد که نساجي يکي از صنايعي است که با حمايت از آن و حرکت به سمت رونق دوباره آن، حداقل مي توان مشکل بيکاری استان اصفهان را تا حد زيادی حل کرد چراکه هم اکنون به عنوان مثال در منطقه دهق، علويجه و کاشان آمار بيکاری به دليل وجود صنايع نساجي بسيار کم است و از طرفي به گفته دبير انجمن نساجي اصفهان، هزينه اي که براي ايجاد يک شغل در صنعت نساجي صرف مي شود يک دهم هزينه ايجاد آن در صنايعي نظير فولاد و نفت است که اين موضوع نشان دهنده اهميت اين صنعت در زمينه اشتغال زايي و خودکفايي است. به همين علت اميدواريم مسئولان استاني و دولتي اين صنعت را جدای از همه صنايع ديگر مورد حمايت قرار دهند تا در آينده ای نه چندان دور شاهد رونق دوباره آن باشيم.

منبع ایمنا