جهان صنعت نوشت: متاسفانه افزایش انحصار برخی از تولیدکنندگان لوازم خانگی در بازار پس از ممنوعیت واردات، این ذهنیت را در ارتباط با برخی از صنایع دیگر همچون صنایع نساجی و پارچه هم به وجود آورد که اگر واردات ممنوع شود، تولیدکنندگان با افزایش انحصارطلبی خود به اقداماتی از جمله تزریق اندک کالا به بازار و افزایش قیمت دامن خواهند زد. در واقع این تجربه ناخوشایند بهانه‌ای را برای وارداتچی‌های بزرگ پارچه ایجاد کرد که بتوانند با این حربه و با تکیه بر اتفاقاتی که در بازار لوازم خانگی رخ داده است، امضاهای طلایی و مجوزهای مربوطه برای واردات هر میزان پارچه به کشور را به دست بیاورند.
اما واقعیت این است که نمی‌توان برای تمامی صنایع کشور یک نسخه را پیچید و تولیدکنندگان پارچه و صنایع نساجی را از مزایای سیاست ممنوعیت واردات به صورت مقطعی بی‌بهره گذاشت.
این در حالی است که شواهد نشان می‌دهد تولیدکنندگان پارچه در کشور از جمله تولیدکنندگان پارچه رومبلی برای رقابت با محصولات وارداتی تا حد توان از دریافت سود قانونی خود عقب‌نشینی می‌کنند تا به این ترتیب بازار را به راحتی در اختیار کالاهای خارجی قرار ندهند.
اما به هر حال در این زمینه نمی‌توان از مشوق‌های صادراتی و تسهیلات ویژه کشورهایی همچون ترکیه و چین چشم‌پوشی کرد چرا که تولیدکننده داخلی حتی اگر به جای دریافت سود از بخش تولید ضرر هم کند، باز توان رقابت با برخی از کالاهای خارجی را نخواهد داشت.
بنابراین انتظار تولیدکنندگان صنعت نساجی و پارچه در شرایط فعلی این است که مسوولان کشور به امضاهای طلایی پایان دهند و برای مدت کوتاه چند ساله هم که شده، واردات در این حوزه را سر و سامان دهند تا تولیدکنندگان در شرایط بحرانی اقتصاد بتوانند در حوزه تولید سرپا بمانند. در غیر این صورت با هدایت نقدینگی‌های موجود در جامعه به حوزه‌های غیرمولد و یا خروج سرمایه‌گذاران از کشور روبه‌رو خواهیم شد که این موارد به طور حتم تبعات سنگین‌تری برای بازار، مصرف‌کننده و دولت به دنبال خواهد داشت.
انحصار واردات پارچه در دست چند نفر
در همین خصوص یک فعال صنعت نساجی که در حوزه تولید پارچه‌های رومبلی فعالیت می‌کند، با اشاره به اینکه انحصار واردات پارچه در دست ۷ نفر است، اعلام کرد «تا امضاهای طلایی جمع نشود، تولید به جایی نمی‌رسد.»
حسن همتی با بیان اینکه واردکنندگان پارچه به راحتی امضاهای طلایی برای واردات را دریافت می‌کنند، گفت: نکته قابل تامل این است که با وجود این اتفاق، همواره انگشت اتهام این افراد به سوی تولیدکنندگان است که موجب ممنوعیت واردات می‌شوند. وی همچنین اظهار کرد: برای اینکه قیمت‌ها را حفظ کنیم و ثابت نگه داریم تا واردات توجیه‌پذیر نباشد، سود خودمان را کاهش دادیم. به این ترتیب به جای دریافت سود ۱۷ درصدی قانونی که از سوی ارگان‌های دولتی برای این حوزه در نظر گرفته شده است، حدود ۱۰ درصد از سود این حوزه بهره می‌بریم.
همتی با بیان اینکه فروش بازار و شبکه بانکی کمکی به تامین نقدینگی واحد تولیدی ما نمی‌کند، ادامه داد: نکته جالب توجه اینکه بانک‌ها هیچ علاقه‌ای به ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان ندارند و به این دلیل ما نیز برای سرپا ماندن در بخش تولید، نقدینگی خود را از سود فعالیت‌های دیگرمان که در بخش تولید نیست تامین می‌کنیم.
وی همچنین به ایجاد انحصار از سوی دستگاه‌های دولتی برای وارداتچی‌ها اشاره کرد و گفت: ما به عنوان تولیدکننده پارچه رومبلی به لحاظ کیفیت و قیمت تمام سعی خود را انجام دادیم تا هر سال میزان تولید افزایش پیدا کند و در بازار توان رقابت داشته باشد. اما در این بین به جای اینکه از حمایت‌های دولتی برای کمک به بخش تولید بهره‌مند شویم، همواره اذیت شدیم. بنابراین درخواست ما از دولت این است که اگر کمکی نمی‌کند، به ما کاری هم نداشته باشد و اجازه دهد که تولید کنیم. اما متاسفانه مدیران دولتی به جای حمایت از تولیدکنندگان، در عمل از واردکننده حمایت می‌کنند.
قطعی اینترنت به تولیدکنندگان ضربه زد
عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نساجی و پوشاک ایران با بیان اینکه هنوز در مدیریت جدید وزارت صمت احساس حمایت واقعی از تولید نمی‌شود، گفت: وزارت صمت به نساجی به چشم صنعت نگاه نمی‌کند در حالی که در همسایه شمال غربی‌مان، صنعت اول را خودروسازی، صنعت دوم را نساجی و صنعت سوم را توریسم و گردشگری می‌دانند.همتی با اشاره به مشکلات تولیدکننده‌های صنعت نساجی اظهار کرد: یکی از مشکلات این بخش، تعدد بخشنامه‌های صمت، گمرکی و مالیات است. بعضا طی ۲۴ ساعت یک بخشنامه صادر و لغو می‌شود.وی با بیان اینکه ۲۰ تا ۲۵ درصد مواد اولیه صنایع تولید پارچه‌های رومبلی وارداتی و مابقی بومی‌سازی شده است، گفت: یکی دیگر از مشکلات این بخش، سختی‌های تخصیص ارز نیمایی است که بعضا ۴۵ روز طول می‌کشد تا ارز نیمایی به دست تولیدکننده برای واردات مواد اولیه تولید برسد.عضو انجمن صنایع نساجی ایران با اشاره به از دست خارج شدن سامانه بهین‌یاب وزارت صمت که می‌بایست همه مجوز‌ها از این سامانه اخذ شود، افزود: قطعی اینترنت به تولیدکنندگان برای هماهنگی‌های واردات مواد اولیه ضربه زد.به گفته همتی، یکی دیگر از مشکلات تولیدکنندگانی که وابسته به واردات مواد اولیه هستند، سختی‌های کار کردن با صرافی‌های بانکی است؛ مجموع این سختی‌ها سبب می‌شود تا واردات مواد اولیه ۵ ماه زمان ببرد تا وارد چرخه تولید شود.
تامین نقدینگی به سختی انجام می‌شود
وی با انتقاد از بالا بودن نرخ سود تسهیلات سرمایه در گردش که با نرخ ۱۸ درصد محاسبه می‌شود در مقایسه با برخی کشور‌های همسایه که با نرخ‌های سود کمتر از ۳ درصد به تولیدکنندگان خود تسهیلات می‌دهند، ادامه داد: بانک‌ها قرار بود تا ۹۰ درصد فروش سال قبل تولیدکنندگان، به آنها تسهیلات سرمایه در گردش بدهند، اما بانک‌ها خودشان هم منابع ندارند؛ مثلا امسال به برخی تولیدکنندگان حداکثر تا ۴۵ درصد فروش سال گذشته تسهیلات سرمایه در گردش دادند.
این تولیدکننده پارچه رومبلی با اشاره به سختگیری‌های سازمان امور مالیاتی در تقسیط بدهی‌های مالیاتی بهار امسال بیان کرد: این در حالی است که در بازار فروش نقدی محصولات نساجی رومبلی کم شده و تامین نقدینگی به سختی انجام می‌شود.
فعال صنعت نساجی با بیان اینکه این بخش، حوزه‌ای است که واردات به شدت فعالان آن را اذیت می‌کند، تاکید کرد: در کشور ۱۳۸ تولیدکننده پارچه رومبلی داریم که پروانه تولید از صمت دریافت کرده‌اند، ۱۵ واحد تولیدی از این تعداد نیز پارچه‌های حلقوی رومبلی تولید و مابقی تاروپودی تولید می‌کنند؛ اما تعداد تولیدکنندگان زیرزمینی و بدون پروانه خصوصا در یکی از استان‌های کویری کشور بسیار زیاد است.وی خاطرنشان کرد: متاسفانه امسال به دلیل برخی فشار‌های وارده به وزارت صمت برای ثبت سفارش واردات پارچه رومبلی، حجم واردات این کالا افزایش یافته است؛ حال آنکه احساس نیاز منطقی به واردات پاره رومبلی نیست، اما برخی اتحادیه‌های مبل‌سازی با آمارسازی‌های اشتباه در خصوص میزان تولید مبل در کشور و کمبود پارچه رومبلی برای تولید این تعداد مبل، وزارت صمت را مجاب به تایید ثبت سفارش پارچه رومبلی کرده‌اند.همتی ادامه داد: این حجم بالای ثبت سفارش واردات پارچه رومبلی سبب شده تا تولیدکنندگان داخلی این محصول با ۳۰ درصد ظرفیت خود کار کنند.
اقتصاد کشور «واردات‌محور» است
عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نساجی و پوشاک ایران با بیان اینکه هنوز در مدیریت جدید وزارت صمت احساس حمایت واقعی از تولید نمی‌شود، گفت: در تابستان‌ها مشکل قطعی برق و در زمستان‌ها مشکل قطعی گاز داریم؛ ضمن اینکه محدودیت‌های بین‌المللی سبب شده تا نتوانیم دستگاه‌های تولید صنایع نساجی را مستقیما از آلمان خریداری کنیم و باید آن را از شرکت واسطه ترکیه‌ای با ۱۸ درصد سودی که این شرکت واسطه دریافت می‌کند، تهیه کنیم.
وی با بیان اینکه اقتصاد کشور «واردات‌محور» است اظهار کرد: بر اساس پایش انجمن نساجی ایران در سال ۱۳۹۹، معادل ۸۷ میلیون مترمربع ظرفیت تولید پارچه رومبلی در کشور است، اما در سال گذشته ۳۵ میلیون مترمربع پارچه رومبلی «حلقوی بافت» در کشور تولید شد؛ نیاز سالانه کشور برای تولید پارچه رومبلی، ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار مترمربع است؛ از سوی دیگر سالی یک میلیون دست مبل تولید می‌شود.
این فعال صنعت نساجی توضیح داد: در سال ۱۳۹۹ میزان تولید مازاد پارچه رومبلی در کشور ۵ و در سال ۱۴۰۰، ۶ میلیون متر بود. این در حالی است که سال گذشته ۱۱ میلیون مترمربع پارچه رومبلی وارد و ۳۷ میلیون مترمربع تولید شد که درنتیجه محصول از کالا اشباع شده است.وی با بیان اینکه تنها ۵/۹ درصد فروش ما نقدی و مابقی زمان‌دار است، گفت: این اتفاقات سبب شده تا در یک سال اخیر علی رغم تورم، افزایش قیمت فروش محصولات نداشته باشیم؛ بر اساس اعلام سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، امکان دریافت سود قانونی از هر مترمربع پارچه، ۱۷ درصد است حال آنکه ما تنها ۹ درصد سود از فروش هر مترمربع پارچه رومبلی دریافت می‌کنیم.
همتی یادآور شد: وزارت صمت می‌گوید واردات پارچه رومبلی ممنوع است در حالی که هیچ محدودیتی برای واردات آن نیست و تنها ۳ ماه در سال گذشته واردات آن ممنوع شد و حتی پارچه‌هایی که در این ۳ ماه در گمرکات مانده بود، ترخیص شد.
همیشه یک رقیب قوی مثل چین وجود دارد
وی همچنین در ادامه به پیمان شانگهای اشاره کرد و گفت: به عضویت ایران در سازمان شانگهای و همچنین قرارداد اوراسیا خوشبین هستیم که اجرایی شود. این در حالی است که روسیه بازار خوبی برای ایران قلمداد می‌شود اما باید این واقعیت را مد نظر داشته باشیم که همیشه یک رقیب قوی مثل کشور چین وجود دارد.
رییس هیات‌مدیره شرکت ایاز افزود: رقابت با ترکیه شدنی است اما رقابت با کشور چین به دلیل تسهیلات ویژه‌ای که در ارتباط با وام‌های بانکی و همچنین مشوق‌های صادراتی وجود دارد، امری بسیار دشوار است. از این رو همواره چین بزرگ‌ترین رقیب ما در بازارهای صادراتی بوده است.
همتی همچنین با بیان اینکه نیمه دوم سال باید برای تولیدکنندگان با رونق همراه باشد، گفت: اما متاسفانه به دلیل کاهش قدرت خرید مردم و نوسانات اقتصادی، با رکود شدیدی در بازار روبه‌رو هستیم و به تولیدکنندگان سخت می‌گذرد.
عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نساجی و پوشاک ایران بار دیگر به فشار واردکنندگان برای تصاحب بازار و توقف کار تولیدکنندگان اشاره کرد و افزود: امسال و سال گذشته به دلیل فشار برخی افراد خاص و اطلاعات غلطی که به وزارت صمت داده شد، ثبت سفارش‌هایی برای واردات پارچه انجام شد و حتی با اینکه اینطور اعلام شده بود که واردات ممنوع شده است، ۴۰۰ کانتینر جنس از گمرک ترخیص شد. این در حالی است که ما هیچ‌گاه از وزارت صمت جواب منطقی و قابل استناد در این باره دریافت نکردیم و این کار بدون پشتوانه آماری در ارتباط با میزان تولید پارچه انجام شد.
وی همچنین با اشاره به دلیل اشباع بازار پارچه رومبلی گفت: سال گذشته ۳۷ میلیون مترمربع پارچه تولید شد اما با توجه به اینکه طبق آمار گمرک ۱۱میلیون مترمربع پارچه نیز وارد شد، بازار اشباع شد.