تحلیل روزهای اخیر بازار
بورس تهران در بازگشایی معاملات پس از تعطیلات میان هفته‌ای، هیجان فروش نسبتا سنگینی را تجربه کرد. با وجود این، با توجه به چشم‌انداز صعودی ارز و پتانسیل رشد دلار نیما، فروشندگان تزلزل بیشتری نسبت به اتفاقات مشابه در گذشته نشان دادند، اما سرنوشت بازار سهام در آخرین روز معاملاتی هفته چگونه رقم خورد؟ در پایان معاملات چهارمین روز هفته، دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای با افت ۰۷/۰ درصدی، معادل ۱۵ هزار و ۹۰۷ واحد از ارتفاع این شاخص، در سطح دو میلیون و ۲۴۵ هزار واحدی قرار گرفت. کاهش ارتفاع نماگر اصلی تالار شیشه‌ای در حالی اتفاق افتاد که شاخص هم‌وزن به‌عنوان نشان‌دهنده روند عمومی قیمت شرکت‌های کوچک و متوسط، عملکردی موازی را به ثبت رساند. شاخص هم‌وزن نیز با افت ۳۵/۱ درصدی (معادل ۱۰ هزار و ۳۸۴ واحد) تا پله ۷۵۹ هزار و ۸۲۴ واحدی پایین رفت. تابلوی بورس اوراق بهادار تهران، ارزش معاملات خرد (سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی) را در روز سه‌شنبه، چهار هزار و ۱۵۲ میلیارد تومان نشان می‌داد. گفتنی است تابلوی بورس اوراق بهادار تهران، حجم معاملات چهارمین روز هفته را نیز ۱۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون برگه سهم نشان داد. کارشناسان معتقدند هر چه حجم معاملات در محدوده‌های فعلی شاخص کل، سطوح بالاتری را لمس کند، چشم‌انداز روشن‌تری از موج تازه شاخص کل در ذهن سهامداران ترسیم می‌شود، چراکه ورود سهامداران تازه‌نفس، راه صعود را هموارتر می‌کند.
سایه روشن‌های بورسی از سال قبل تا امروز
در این‌باره داود حسنی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: بازار سرمایه در سال ۱۴۰۲ شروع امیدوارکننده‌ای داشت، اما پایانی تلخ و مأیوس‌کننده را رقم زد که علت‌های مختلفی داشت. دلیل صعود بازار سرمایه در ابتدای سال گذشته یعنی تا ۱۷ اردیبهشت، عقب‌نشینی بانک مرکزی از نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی سامانه نیما بود که به دنبال افزایش نرخ دلار آزاد شکل گرفت و به تبع آن نرخ دلار نیما رشد کرد و نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی نیما هم حذف شد. او ادامه داد: بعد از ۱۷ اردیبهشت اقدامات کنترلی سازمان بورس باعث ریزش بورس شد. سازمان بورس ابلاغیه کاهش ضریب اعتباری مشتریان و کاهش حد نصاب صندوق درآمد ثابت از ۱۵درصد به ۱۰ درصد را منتشر کرد که باعث جو روانی منفی و افزایش عرضه و شناسایی سود توسط سهامداران شد. مورد بعدی که سبب افزایش عرضه‌ها و کاهش تقاضا بود، اثرات منفی ناشی از کسری بودجه و افزایش هزینه صنایع بود که در اثر ابلاغیه افزایش نرخ خوراک سوخت صنایع رخ داد که ابلاغیه آن مربوط به ۱۷ اردیبهشت ماه بود و بعدها این ابلاغیه به دست بازار رسید و منتشر شد.
حسنی تصریح کرد: مورد بعدی که باعث افزایش عرضه بازار شد، ریسک‌های ژئوپلیتیک در جنگ غزه بود که سبب افزایش عرضه‌ها در بازار شد. مورد بعدی تغییر فرمول قیمت بنزین برای پالایشی‌ها بود که در دی ماه رخ داد و این اتفاق سبب شد سود پالایشی‌ها حدود ۲۰ همت کاهش یابد. مورد دیگر را نیز می‌توان به سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی و سیاست افزایش نرخ بهره بدون ریسک اشاره کرد که در حال حاضر هم حدود ۳۴ درصد رسیده که تهدید جدی برای بازار سرمایه است. قبل از آن انتشار گواهی ۳۰ درصدی را داشتیم که به تبع آن نرخ بهره بدون ریسک هم افزایش پیدا کرد و سرکوب نرخ دلار نیما باعث عقب‌ماندگی بازار سرمایه شد و جمیع این موارد باعث شد بازار سرمایه سال ۱۴۰۲ دچار وضعیت نامطلوبی شود. این تحلیلگر بازار سرمایه اضافه کرد: در خصوص پیش‌بینی بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳ باید گفت که در حال حاضر بازار سرمایه یکی از ارزنده‌ترین بازارها در ایران است. به این دلیل که از نظر معیار p/e بسیار در شرایط مطلوبی قرار دارد و همچنین بازار از نظر دلاری در کف تاریخی خود یعنی بین ۱۴۰ تا ۱۴۵ میلیارد دلار ایستاده است و با توجه با اختلاف ۵۰ درصدی نرخ دلار نیما و بازار آزاد یکی از ظرفیت‌های بازار سرمایه برای رشد کاهش این اختلاف است؛ یعنی افزایش نرخ دلار نیما به سمت بازار آزاد، اما یکسری تهدیدها نیز وجود دارد. مثل نرخ بهره بالای بدون ریسک که به بالای ۳۴ درصد رسیده که با توجه به سیاست‌های بانک مرکزی ادامه این روند قابل پیش‌بینی است. تهدید دوم اما عدم پیش‌بینی‌پذیر بودن سیاست‌های کلان بر بازار سرمایه است. مانند عدم ثبات اقتصادی و تصمیمات یک‌شبه، بنابراین در حالت معمول رشد بازار سرمایه در سال جدید انتظار می‌رود حداقل به اندازه تورم باشد و از طرفی ریزش بیشتری را برای بازار سرمایه متصور نیستم و نقطه فعلی را کف بازار می‌توان در نظر گرفت، اما هر تغییری در سیاست‌های اقتصادی می‌تواند باعث ایجاد انتظارات مطلوب‌تری شود که این وضعیت اصلا در بازارهای دیگر قابل تصور نیست.