مجارستان با رشد اقتصادی بیش از 4.5 درصد طی سال های اخیر و در سال قبل با 4.9 درصدی در بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا موقعیت خوبی پیدا کرده و این امر بر جذب سرمایه گذاری خارجی نیز تاثیر گذار بوده است. از این رو تاثیر ویروس کرونا بر کاهش رشد اقتصادی برای دولت مجارستان در مقایسه با سایر کشورها بویژه منطقه اروپای شرقی از نظر روانی سنگین تر و بنوعی یک شوک اقتصادی ایجاد میکند. دولت مجارستان برای جبران زیان اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا بر واحدهای تولیدی ، صنعتی و همچنین خدماتی یک بسته حمایتی به ارزش تقریبی 25 میلیارد یورو ( معادل 18 تا 20 درصد ازGDP کل کشور) برای حفظ مشاغل، ایجاد مشاغل جدید؛ حمایت از واحد های اولویت دار ( گردشگری،کشاورزی،صنایع غذایی، حمل و نقل ، بازرگانی و ... ) در قالب اعطای وام بدون بهره، کمک بلاعوض و .. تدوین و رونمایی کرد.
هم زمان دولت مجارستان جلب حمایت های مالی از اتحادیه اروپا برای تامین منابع مالی را نیز دنبال و توانست در چارچوب بسته حمایت مالی اتحادیه اروپا حدود 5.7 میلیارد دلار نیز به خود اختصاص دهد . هر چند درمورد کمک مالی اتحادیه اروپا به مجارستان نظرات مختلفی مطرح گردید و برخی از اعضای دولت مجارستان از عدم وصول کمک مالی از اتحادیه اروپا خبر داده بودند ولی اظهار نظرات بعدی ایشان نشان می دهد که بخش هایی از این کمک ها به مجارستان پرداخت گردیده است. دولت مجارستان علاوه بر کمک های فوق، بر اساس اعلام رئیس بانک مرکزی این کشور، طرح های دیگر مانند طرح کمک یا تشویق خرید را در دست اقدام دارد.
آقای میهالی وارگا وزیر دارائی مجارستان مورخ 17 اردیبهشت ماه در طی مصاحبه رسانه ای اعلام کرد: دولت در نظر دارد برای بازگشت و بهبود وضعیت اقتصادی در دوران کرونا و پساکرونا مبلغ 1.19 میلیارد یورو کمک مالی خواهد نمود. وی افزود: 310 میلیارد فورینت ( معادل تقریبی 900 میلیون یورو ) بعنوان کمک غیر قابل بازگشت و حدود 110 میلیارد فورینت ( معادل تقریبی 320 میلیون یورو ) بصورت وام بدون بهره در قالب (( برنامه عمل حمایت اقتصادی مجارستان )) اختصاص می یابد. وی تصریح کرد: درچارچوب برنامه عمل حمایت اقتصادی مجارستان موسوم به GINOP (اختصار به زبان مجاری) حدود 200 میلیارد ( معادل تقریبی 600 میلیون یورو ) جهت حمایت از 75 درصد از شرکت هایی که با وجود کاهش ساعات کاری حقوق کامل پرداخت کرده اند،حدود 30 میلیارد فورینت ( معادل تقریبی 90 میلیون یورو ) برای حمایت از صاحبان حرفههای تخصصی در حوزههای تحقیق وتوسعه ( مهندسان و متخصصان ) ، 74 میلیارد فورینت ( معادل تقریبی 215 میلیون یورو ) برای کمک به روند تولید افزایش بهره وری در کارخانجات و 7 میلیارد فورینت ( معادل تقریبی 21 میلیون یورو ) حمایت از بخش حوزه دیجیتالی در نظر گرفته شده است. آقای میهالی در خصوص منابع این کمک های دولت گفت: کل این کمک ها از بودجه ملی و نه از کمک اتحادیه اروپا تامین میگردد.
دولت مجارستان به موازات اقدامات حمایتی از بخش اقتصادی ، نسبت به موضوع بهداشت و درمان و سرمایه گذاری در این بخش نیز توجه کرده و تلاش دارد در تولید دارو و واکسن ویروس کرونا نیز گام بردارد. اخیراً با امضای موافقت نامه میان وزیر منابع نیروی انسانی ( آقای میکلوش کسلر ) و آقای زولتان سیلواسی رئیس دانشگاه دبرسن؛ به منظور عدم وابستگی به کمک های خارجی، کارخانه ای برای تولید مواد اولیه دارویی در رابطه با ویروس کرونا و طرح تحقیق و پژوهش برای تولید واکسن ، تاسیس نمایند. لازم به ذکر است تاکنون چین بعنوان بزرگترین کشور کمک کننده به مجارستان چندین محموله اعم از ماسک، دستگاههای تنفس مصنوعی و... ارسال کرده است که با توجه به تعداد جمعیت مجارستان ( حدود 10 میلیون نفری ) و آمار مبتلایان و میرگ و میر در این کشور (به ترتیب کمتر از 4000 نفر و کمتر از 400 نفر ) بیش از نیاز بازار این کشور بوده و از این رو مجارستان برخی از این اقلام را به تعدادی از کشورهای بالکان غربی ارسال کرده است. لذا به نظر می آید با توجه به عدم تاریخ دقیق پایان فراگیری ویروس کرونا با هدف تجاری توسط دولت مجارستان خریداری شده ،موضوعی که با گذشت زمان صحت و سقم آن روشن تر خواهد شد.
در ادامه سعی میگردد تا آثار منفی ویروس کرونا بر بخش های اصلی اقتصاد مجارستان بویژه در طی دوره اعلام وضعیت فوق العاده از سوی دولت ( ماه مارس و آوریل ) مورد بررسی قرار گیرد .
آثار منفی ویروس کرونا بر بخش های اصلی اقتصاد مجارستان :
پیش بینی کمیسیون اروپا از وضعیت اقتصادی مجارستان:
بر اساس اعلام کمیسیون اروپا مجارستان در سال 2020 با کاهش 7 درصدی و در 2021 با کاهش 6 درصدی رشد اقتصادی مواجه خواهد شد .برای برون رفت از این شرایط باید به تولید داخلی توجه بیشتری داشته باشد. براساس این پیش بینی، بخش های گردشگری و حمل و نقل که حدود 50 درصد از بخش خدمات کشور را تشکیل می دهند تحت تاثیر زیادی قرار میگیرند. میزان سرمایه گذاری در سال جاری میلادی تا 18.7 درصد و در سال 2021 8.9 درصد کاهش خواهد داشت. درمقایسه با سال قبل (2درصد) بودجه کشور سالجاری میلادی حدود 5.2 درصد کاهش می یابد و این رقم در 2021 به 4.0 درصد خواهد رسید. میزان بدهی عمومی از GDP در سالجاری 75 درصد و طی سال 2021 به 73.5 درصد می رسد.
براساس برخی از پیش بینیها ازجمله کمیسیون اروپا رشد اقتصادی مجارستان تا 7 درصد هم ممکن است کاهش یابد ولی آقای لاسلو پاراگ رئیس اتاق بارزگانی و صنایع مجارستان این پیش بینی را بدبینانه توصیف کرده و اظهار کرد :بر اساس اعلام وزارت دارائی رشد اقتصادی کشور در 2020 میلادی به 3 درصد خواهد رسید.
ارزیابی رئیس بزرگترین بانک مجارستان از وضعیت اقتصادی :
آقای SANDOR CSANYI با دارائی حدود 1.13 میلیارد دلار در فهرست سه میلیاردر اول مجارستان قرار دارد و علاوه بر ریاست بانک OTP بعنوان بزرگترین بانک مجاری که دربرخی از کشورهای دیگر منطقه ای نیز شعباتی دارد ،رئیس فدراسیون فوتبال و صاحب چند شرکت مواد غذایی است، در خصوص وضعیت اقتصادی کشور گفت: با توجه به عدم تولید واکسن و یا دارویی برای درمان ویروس کرونا، احیای بخش گردشگری حداقل یک سال به طول خواهد کشید ( شرکت گردشگری OTP بعنوان بزرگترین آژانس گردشگری متعلق به نامبرده است) وی افزود: میزان تولیدات غذایی داخلی مازاد (150 درصد) و خطری در این بخش وجود ندارد . اما برخی از محصولات (مانند محصولات لبنی و بطری پلاستیکی از ایتالیا وارد میشود) از خارج از کشور وارد میگردد و باید به آن توجه نمود.
جمعبندی :
مجارستان با رشد اقتصادی بیش از 4.5 درصد طی سال های اخیر و در سال قبل با 4.9 درصدی در بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا موقعیت خوبی پیدا کرده و این امر بر جذب سرمایه گذاری خارجی نیز تاثیر گذار بوده است. از این رو تاثیر ویروس کرونا بر کاهش رشد اقتصادی برای دولت مجارستان در مقایسه با سایر کشورها بویژه منطقه اروپای شرقی از نظر روانی سنگین تر و بنوعی یک شوک اقتصادی ایجاد میکند. چراکه دولت اوربان در طی یک دهه کسب قدرت سیاسی به واقع در توسعه اقتصادی مجارستان گام های مثبتی برداشته است و از این رو حفظ این دستاوردها اولا برای تداوم حضور بر سر قدرت ( حزب فیدس و شخص اوربان ) و ثانیا برای تداوم برنامه اقتصادی کشور دارای اهمیت زیادی است. لذا ویکتور اوربان با شناخت کافی از آثار زیان بار کرونا بر اقتصاد کشور به تلاش خود جهت کاهش خسارت اقتصادی به رایزنی با سران کشورها ادامه می دهد.
بر اساس اعلام دفتر نخست وزیر مجارستان اوربان با ترامپ رئیس جمهور آمریکا در طی مکالمه تلفنی پیرامون مسائل دوجانبه از جمله همکاری اقتصادی رایزنی کرد. از سوی دیگر دولت مجارستان به دنبال تقویت همکاری با سازمانهای منطقه ای مانند مجمع کشورهای ترک زبان و کشورهای آسیایی بویژه چین و کره جنوبی میباشد. برنامه عضویت مجارستان در صندوق سرمایه گذاری مجمع کشورهای ترک زبان و نیز اعطای وام چین به مجارستان برای احداث خط راه آهن بلگراد- بوداپست در شرایط فراگیری کرونا از جمله تلاش های اخیر دولت در چارچوب این رویکرو ارزیابی میشود.