کردهای عراقی برای خرید کالاهای ایرانی کمپین راه انداختند. تاجران ایرانی میگویند بعد از حمله ترکیه به کردهای سوریه، شهروندان اقلیم کردستان عراق به کالاهای ترکیه پشت کردهاند و موج خرید کالاهای ایرانی در مهمترین منطقه عراق بالا گرفته است. حمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق به «شهروند» میگوید که این کمپین نزدیک به یک ماه قبل در اقلیم کردستان عراق شکل گرفته است و این اتفاق برای تجارت خارجی ایران اهمیت زیادی دارد. برای درک این اهمیت کافی است بدانید عراقیها به اندازه نیمی از درآمد نفتی ایران از کشور ما کالا و خدمات میخرند و کردستان عراق ٦٠درصد این درآمد بزرگ را برای ایران
تأمین میکند.
چرا عراق برای تجار ایرانی جذاب است؟
عراق پس از چین بزرگترین بازار کالاهای ایرانی است. همسایه غربی پارسال نزدیک به ١٣میلیارد دلار کالا از ایران خریداری کرده است، برای درک بزرگی این عدد کافی است بدانید دولت در بودجه سال ٩٩ پیشبینی کرده است که فقط ٢٥میلیارد دلار نفت بفروشد، با این حساب عراق به تنهایی معادل نیمی از درآمد نفتی ایران را تأمین میکند. در این میان اقلیم کردستان عراق برای تجار ایرانی به تنهایی نقش یک کشور مانند آذربایجان یا ترکمنستان را ایفا میکند. عراق از ١٨ استان تشکیل شده است که پنج استان و بخشهایی از سه استان عراق در منطقه کردستان عراق واقع شدهاند. اربیل، حلبچه، دهوک، سلیمانیه و کرکوک استانهای اقلیم کردستان عراق هستند که حدود ٦میلیون نفر جمعیت دارند. مردم اقلیم کردستان عراق در دنیای اقتصاد از کل کشور عراق ثروتمندتر محسوب میشوند و درحالیکه سرانه تولید ناخالص داخلی کل عراق فقط حدود ٥هزار دلار است، سرانه تولید ناخالص داخلی اقلیم کردستان عراق حدود ٧هزار دلار از سوی بانک جهانی برآورد شده است و این درواقع بازار قدرتمندتری از لحاظ توان خرید شهروندان در اختیار ایران میگذارد. اقلیم کردستان دروازه و گلوگاه تجارت عراق است و چیزی نزدیک به ٧٠ تا ٨٠ درصد کالاهایی که قرار است به عراق وارد شود، از مرز باشماق و از طریق این اقلیم وارد میشود. به جز این، نزدیک به ٦٠درصد تجارت ایران با عراق به تنهایی با اقلیم کردستان انجاممیشود، به همین دلیل این منطقه برای اقتصاد ایران اهمیت زیادی دارد.
کردهای عراقی بازارشان را از ترکیه پس گرفتند
اکنون خبر میرسد شهروندان کرد عراقی به استقبال کالاهای ایرانی آمدهاند. خبری که در این روزهای شکننده تحریم، برای تجارت ایران یک خبر خوب به حساب میآید. علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی تهران هم درباره موج اقبال کردهای عراق به کالاهای ایرانی گفته بازار اقلیم کردستان عراق در دوسال اخیر رکودی بوده است؛ اما اکنون اقلیم با جمعیت ۶میلیون نفر برای ما وضع مثبتی دارد و موج تحریم کالاهای ترک نیز به این مسأله کمک کرده است. او به ایرنا توضیح داده است اقلیم یکی از بازارهای بزرگ ترکیه به شمار میآمد، اما اکنون فضا برای کالاهای ایرانی و گرفتن سهم بازار برای ایرانیها مساعدتر شده است و صادرکنندگان ایرانی از وضع بازار سلیمانیه و اقلیم کردستان عراق رضایت زیادی دارند.با وجود این دولت مرکزی عراق گهگدار سنگاندازیهایی در مسیر کالاهای ایرانی داشته است. آنها سال گذشته واردات ٦٣ کالای ایرانی را به کشورشان ممنوع کردند یا تعرفههای وارداتی که برای برخی از کالاهای ایرانی مانند آبمیوه یا لبنیات در نظر گرفتهاند، تبعیضآمیز و در مقابل تعرفه واردات همین کالاها از عربستان یا ترکیه ارزانتر است. بازاری که بهطور میانگین ماهانه ٧٥٠میلیون تا یکمیلیارد دلار درآمد به جیب ایرانیها میریزد. با این حال، تجار ایرانی اعتقاد دارند عراق به راحتی نمیتواند درهای بازار خود را روی ایران ببندد، چراکه بسیاری از کالاهای ایرانی برای عراقیها ارزانتر از کالاهای عربستان یا ترکیه و سایر شرکای تجاریشان تمام میشود.
کمپینهای ضدایرانی در عراق شکست خورد
حمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق درباره میزان تأثیرگذاری کمپین ضدایرانی به «شهروند» میگوید که معادلات دنیای تجارت براساس سود و منفعت رقم میخورد و نه بازیهای سیاسی.
او ادامه میدهد: «مردم سراسر جهان براساس کیفیت کالا و قیمت آن تصمیم میگیرند که از برندها و کشورهایی خرید کنند یا نه؟ و اگر تجار ایرانی تلاش کنند کیفیت و قیمت کالاهای خود را رقابتی نگه دارند، برگ برنده بازار به دست آنها میافتد.» حسینی تأکید میکند: «با این حال کمپین ضدایرانی نتوانسته است کاری از پیش ببرد، زیرا ایرانیها کالاهای ویترینی چندانی به عراق صادر نمیکنند که نگران خریدن یا نخریدن آن از سوی شهروندان عراقی باشند.» به گفته حسینی بیشتر کالاهایی که ایران به عراق صادر میکند، گاز، برق، فرآوردههای نفتی، میلگرد، سیمان و ... است و کالاهای ویترینی که ایران به عراق صادرمیکند، بیشتر لبنیات، شیرینی و شکلات یا آبمیوه است که حجم چندانی در تجارت ایران به عراق ندارند. نگاهی به آمار صادرات ایران به عراق نشان میدهد تحریم و شیطنت شرکای تجاری عراق خوشبختانه نتوانسته تأثیر چندانی روی وضع تجارت ایران و عراق بگذارد. حمید حسینی به «شهروند» میگوید که صادرات امسال ما به عراق نهتنها کاهش نداشته که اندکی افزایش داشته است. بر اساس آمار گمرک، ایران در ٦ ماهه ابتدای امسال صادراتی به ارزش ٥میلیارد دلار به عراق داشته است و در ٩ ماهه امسال میزان صادرات کشور به عراق بیشتر از ٨میلیارد دلار برآورد شده است. این درحالی است که ایران سال گذشته فقط ٤٧٠میلیون دلار کالا به ١٨ کشور اروپایی صادر کرده و درواقع صادرات ٦ ماهه ایران به عراق حدود ١٠ برابر صادرات به اروپا بوده است.
حسینی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق درباره صادرات ایران به عراق توضیح دیگری هم دارد و آن این است که در گزارشهای گمرک، صادرات ایران به عراق از نظر وزن افزایش و از نظر ارزش دلاری اندکی کاهش داشته که این اختلاف درواقع به دلیل این است که گمرک ایران ارزش دلاری پایه صادراتی کالاهای ایرانی را کاهش داده و درواقع کاهش ارزش دلاری صادرات ایران به عراق به این دلیل است.
سرانه تولید ناخالص داخلی اقلیم کردستان عراق از کل کشور عراق بالاتر است و این سرانه حدود ٧هزار دلار از سوی بانک جهانی برآورد شده است.اقلیم کردستان دروازه و گلوگاه تجارت عراق است و چیزی نزدیک به ٧٠ تا ٨٠ درصد کالاهایی که قرار است به عراق وارد شود، از مرز باشماق و از طریق این اقلیم وارد میشود