ورود هیجانی مردم به سراب سود

حتی در کانال‌های مجازی در شبکه‌های اجتماعی هم داغ‌ترین بحث‌ها از آنِ خرید و فروش سهام است و بورس‌بازی شاید تفریح این روزهای قرنطینه هم باشد. لحظه به لحظه پای رایانه و موبایل برای چک‌کردن سهامی که مدام در حال سبز و قرمزشدن است، کار نیمه‌وقت بسیاری از مردم کوچه و بازار شده. حالا نه‌تنها بورس‌بازان بلکه مردم عادی نیز به فکر کسب درآمد و جبران معیشت از‌دست‌رفته روزهای کرونایی در بازار سرمایه هستند.کشاورزی که مهم‌ترین دارایی‌اش همان تراکتوری است که با آن کار می‌کند یا کارگری که به زحمت توانسته یک خودروی ارزان‌قیمت را زیر پای خود بگذارد‏ هم از این جو ملتهب بی‌نصیب نمانده و دل به دریا زده و مهم‌ترین دارایی خود را به حراج گذاشته‌اند تا عایدی آن را به چنین بازاری ببرند. حتی فروش ملک هم در بین یقه‌درانی‌ها برای سودهای کلان بازار بورس دیده می‌شود. فروش طلا هم که شاید قابل هضم‌ترین اتفاق در این ماجرا باشد. این همه در شرایطی رخ می‌دهد که آینده این بازار جز برای حرفه‌ای‌ها و بزرگان بازار، چندان روشن نیست.

 

بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که مردم با دارایی‌های خود ریسک نکنند و وارد بازار بورس نشوند یا اگر تمایل جدی برای حضور در این بازار را دارند، بهترین گزینه صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های سبدگردان‌ است که ریسک کمتری را متوجه دارایی‌های آنها می‌کند. از طرفی از قدیم هم گفته‌اند که آدمی همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نمی‌چیند. برخی کارشناسان تأکید می‌کنند که مردم دارایی مازاد خود را و تنها بخشی از آن دارایی را وارد بازار سرمایه کنند و با تمام زندگی خود این ریسک را به جان نخرند.کارگر و کارمندی که به زحمت خانه‌ای خریده و بعد از سال‌ها سقفی بالای سر خود دارد یا کشاورزی که ابزار کارش را پای کار آورده یا همه پس‌انداز خانواده در قالب چند تکه طلایی که گوشه صندوقچه مادر قرار گرفته تا برای روز مبادا به زخمی بزند، آن چیزی نیست که مردم عادی بی‌محابا آن را وارد بازاری کنند که ثانیه ‌به ‌ثانیه‌اش ریسک است. شرکت‌هایی که سال‌هاست زیان‌ده هستند و حتی در آستانه ورشکستگی قرار گرفته‌اند، قطعا برای مردمی که در شرایط سخت اقتصادی امروز، با چنگ و دندان شغلشان را حفظ کرده‌اند یا به ناچار از درد بی‌کاری، خانه‌نشین شده‌اند، راهکار خوبی برای جبران معیشت از‌دست‌رفته نیست. خیلی دور نیست روزی که این حباب بترکد و مردم ساده‌اندیش را همچون روزهایی که طلا و دلار دل‌فریب شده بود، به قعر چاه بیندازد.

 

سیدعلی خسروشاهی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با «شرق» خطاب به تازه‌واردان یا افرادی که سودای ورود به بازار سرمایه را دارند، می‌گوید: سرمایه‌گذاری در بورس باید روی منابع مازاد باشد نه دارایی‌هایی که زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین فروش دارایی‌هایی همچون ملک، خودروی شخصی، طلا و... برای ورود به بازار سرمایه توصیه نمی‌شود.خسروشاهی بار دیگر تأکید می‌کند: توجه داشته باشید فقط در شرایطی ‌که فردی منابع مازاد و پس‌اندازی در بانک دارد، می‌تواند بخشی از آن را وارد بازار بورس کند؛ در غیر این ‌صورت ریسک بازار سرمایه برای تازه‌واردان بالاست.

 

این کارشناس، بازار سرمایه را دو قسمت ارزنده و گران تقسیم کرده و توضیح می‌دهد: سهام گران به سهامی تلقی می‌شود که در سال‌های گذشته، سود زیادی کرده‌ و از ارزش‌های کارشناسی هم فراتر رفته‌ است. خرید این نوع سهام،‏ احتمال ضرر را نسبت به سود آن در سال جاری بسیار بیشتر می‌کند.او در ادامه به سهم ارزنده نیز اشاره کرده و تصریح می‌‌کند: سهام ارزنده، سهامی است که با توجه به نوع فعالیت شرکت و ارزش‌گذاری‌های کارشناسی، ارزنده است و نه‌تنها در کوتاه‌مدت بلکه در بلندمدت نیز می‌تواند با هدف سرمایه‌گذاری، بسیار سودآور باشد. بنابراین مردم به ‌صورت جدی به شرکت‌های واردشده در بورس و نوع فعالیت آنها دقت کنند.

 

محمد شهبازی، دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز در گفت‌وگو با «شرق» می‌گوید: بازارهای سرمایه‌گذاری مختلفی وجود دارد؛ بازار مسکن، سرمایه، خودرو، سکه، طلا و دلار در این دسته قرار می‌گیرند.او در ادامه با اشاره به نگاه سرمایه‌ای به برخی از کالاهای مصرفی می‌افزاید: خودرو در کشور ما به‌ خاطر خاصیت شبه‌سرمایه‌ای که پیدا کرده است، به‌عنوان کالای سرمایه‌گذاری هم شناخته می‌شود؛ هرچند در واقعیت یک کالای مصرفی است. مسکن هم به‌نوعی کالای مصرفی است؛ اما متأسفانه در ایران برخی به آن با دید کالای مصرفی نگاه نمی‌کنند.شهبازی با اشاره به رکود سایر بازارها نسبت به بازار سرمایه در این روزها می‌گوید: ورود نقدینگی به بازار سرمایه، در شرایط کنونی که دیگر بازارها در رکود به سر می‌برند، امری طبیعی است؛ اما اینکه مردم کالای مصرفی (خودرو یا مسکن و‌...) خود را برای سرمایه‌گذاری در بورس، فروخته و نقدینگی را به بازار سرمایه بیاورند، اشتباهی بزرگ است.

 

این کارشناس تأکید می‌کند: این بازار، بازاری نیست که با دید کوتاه‌مدت به آن نگریسته شود و گمان رود که در چند ماه، سود قابل قبولی عاید سهامدار می‌شود، بلکه باید به بازار سرمایه با دید بلندمدت نگاه کرد. بنابراین اگر افراد قصد دارند بخشی از پس‌انداز خود را به این بازار بیاورند، حتما با دید بلندمدت بیاورند.

 

به گفته او، از طرفی هم از آنجا که مردم عادی، تخصص کافی ندارند، ورود از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های سبدگردان به آنها توصیه می‌شوند؛ زیرا بازار سهام اکنون برای تازه‌واردان، بسیار پرریسک است و قطعا سرمایه آنها را با مخاطرات زیادی روبه‌رو خواهد کرد.شهبازی در ادامه با اشاره به امکان تنوع‌بخشی در نوع سرمایه‌گذاری افراد نیز می‌افزاید: اگر افراد می‌خواهند پرتفوی دارایی‌های متنوعی داشته باشند، می‌توانند بخشی از سرمایه‌گذاری خود در طلا و ارز را فروخته و به این بازار بیاورند تا دارایی دیگری به نام سهام را داشته باشند؛ اما اگر بخواهند عمده دارایی‌های خود را فروخته و وارد این بازار شوند، این اقدام، اشتباهی محض است.