وزیر صنعت، معدن و تجارت روز گذشته در برنامه «حالا خورشید» وعده داد تا اسامی نمایندگان متخلف در انجام واردات غیرقانونی خودروها منتشر شود، هر چند این اتفاق افتاد و لیست منتشر شد، اما روز گذشته دادستان تهران بر صفحه تلویزیون ظاهر شد و از فرار یکی از متهمان پرونده «خودروهای وارداتی» به خارج از کشور خبر داد.
ماجرای ورود خودروهای غیرقانونی از روز یکشنبه ۲۷ خرداد آغاز شد، زمانی که رئیس سازمان بازرسی کل ایران گفت: «متاسفانه سایت وزارت صنعت، معدن و تجارت هک شد و حدود ۵ هزار خودرو مدل بالا و گرانقیمت وارد کشور شد که از این تعداد حدود ۴ هزار خودرو ترخیص و وارد بازار شده است و ۱۰۰۰ خودرو همچنان در گمرک است.» هرچند روز بعد روابط عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت در اطلاعیهای «هک شدن» سایت ثبت سفارش این وزارتخانه برای واردات خودرو را تکذیب کرد، با این حال وزارتخانه در این بیانیه ضمن تایید تخلف در ورود ۶۴۸۱ خودرو به گمرکات کشور «از پیگیری برای برخورد قانونی با متخلفان» خبر داد.
ماجرای خودروهای غیر قانونی آنقدر ادامه یافت تا حدود دو هفته پیش شخص رئیسجمهور به چند وزارتخانه دستور داد تا با عاملین متخلف برخورد شود. وی همچنین از قوه قضاییه درخواست کرد تا خارج از نوبت به این مسئله رسیدگی شود.
رئیس جمهور به وزیر صنعت دستور داد تا ظرف ۱۵ روز ماجرای تخلف در واردات و فروش خودروهای خارجی را بررسی و موارد تخلف را به مردم و دستگاه قضایی اعلام کند.
روحانی با استناد به گزارش وزارت اطلاعات، نوشت:«ثبت سفارشهای غیرقانونی، منجر به کسب سودهای نامشروع و بروز پدیده دلالی در حوزه ثبت سفارش شده است».
بنابر اعلام دادستانی تهران، با استناد به آمار گمرک «تخلف» در واردات خودروهای خارجی محدود به تهران نبوده و در استانهای دیگری نظیر بوشهر، البرز، بندرعباس، خوزستان و قم هم انجام شده است. در مجموع در این موضوع با دو روایت تا حدودی متفاوت از سوی دادستانی و وزارت صنعت مواجهیم. تفسیر دادستانی از ورود غیر قانونی خودرو را میتوان در این جمله کلیدی دادستان تهران فهم کرد اینکه: «دادستانی به جعل ثبت سفارشها اعتقاد دارد.»
از سویی روز گذشته بالاخره محمد شریعتمداری، وزیر صنعت در یک برنامه تلویزیونی حضور یافت تا لیست شرکتهای «متخلف» در ثبت سفارش خودرو را منتشر کند. وزیر در این باره در برنامه حالا خورشید اعلام کرد: «ثبت سفارش خودرو در سال گذشته توسط وزیر وقت صنعت (محمد نعمتزاده) متوقف شده که این دستورغیرقانونی بوده است.»
این فهرست به تیر تا دی ماه سال گذشته (۱۳۹۶) برمیگردد؛ زمانی که ثبت سفارش در آن زمان ممنوع بود، ولی بعضی شرکتها به صورت «غیرقانونی» اقدام به ثبت و متعاقب آن واردات خودرو کرده بودند.
شریعتمداری در برنامه رضا رشیدپور گفت:«به محض ممنوع کردن واردات خودرو ثروت کسانی که خودرو آماده به تحویل یا در راه دارند چند برابر میشود و ما مکانیسمی برای حل این مسئله نداریم.»
در این میان آنچه بر پیچیدگی ماجرا میافزاید، این است که انجمن واردکنندگان خودرو معتقد است لیستی که وزیر صنعت منتشر کرده کامل نیست و اسامی برخی شرکتها از قلم افتاده است!
در همین رابطه مهدی دادفر، رئیس واردکنندگان خودرو در گفت وگو با ایسنا میگوید: «با بررسی لیست منتشره به نظر میرسد که جای بعضی از شرکتها در این لیست خالی است. ضمن آنکه اگر مرجع قضایی براساس این لیست میخواهد اقدام کند پس تکلیف شرکتهای متخلف احتمالی که اسمشان در این لیست نیامده، چیست؟.»
وی ادامه داد:«از ابتدای اسفند سال 95 ثبت سفارش واردات خودرو برای شرکتهای غیر نمایندگی رسمی ممنوع شد. از ۲۴ تیر ۱۳۹۶ نیز ممنوعیت ثبت سفارش واردات خودرو شامل شرکتهای نمایندگی رسمی نیز شد که در لیست منتشره اسامی این دو گروه شرکت متخلف قید شده است.»
موضوع اما زمانی ابعادی تازهتری پیدا کرد که رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی مجلس گفت: «به مدت ۹ شب از ساعت ۲ تا ۴ صبح سامانه (ثبت سفارش) باز و ۳۴هزار خودرو ثبت شد.»
نحوه ثبت سفارش خودرو در زمان بسته بودن سایت یکی از پرسشها و ابهاماتی است که برای بسیاری از مردم سوالاتی را ایجاد میکند، اینکه مدیران میانی و بالا دستی و افراد صاحب نفوذ در وزارتخانه (شایدهم خارج از وزارتخانه) تا چه اندازه در ایجاد این وضعیت دست داشتهاند؟ پرسش دیگر اینکه دلیل این همه تناقض گویی مسئولان اجرایی چیست؟ مثلا در همین مورد که رئیس فراکسیون اقتصادی مجلس از نحوه عجیب ثبت سفارش خودرو در ساعاتی از شب شب پرده برداشته، دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت چنین چیزی را (ثبت سفارش در نیمه شب) را از اساس تکذیب کرد و هشدار داد که سخنانی از این دست میتواند به تشویش اذهان مردم بینجامد.
یا مورد دیگر اینکه سازمان بازرسی گفته بود سایت (ثبت سفارش) وزارت صنعت هک شده است، اما وزارتخانه پاسخ میدهد هک شدنی در کار نبوده است! خلاصه اینکه اوضاع درباره ورود خودروهای غیرقانونی آن قدر قاراشمیش شده که اصلا معلوم نیست کیبهکی و چی به چی است...
آن طور که غلامحسین محسنی اژهای روز گذشته در یک کنفرانس خبری اظهار داشت، تاکنون 5 نفر از مدیران و احیانا همکاران فعلی و چند ماه قبل وزارت صنعت، معدن و تجارت دستگیر شدند که 4 نفر در بازداشت هستند.
وی افزود: یکی از دستگیرشدگان مدیرکل سازمان توسعه تجارت و دیگری معاون وی است و یک نفر هم طراح این سامانه است که اخیراً منفصل شده بود که وی نیز بازداشت شده و فرد چهارم نیز خانمی است که تا دو سه ماه پیش یعنی همزمان با ثبت این سفارشها همکاری و مسئولیت داشته است.
سخنگوی قوه قضاییه تصریح کرد: به دادستانها گفته شد روند رسیدگی را تسریع کنند و هیچ گونه اغماضی در خصوص فردی که مورد اتهام قرار گرفته است و در هر موقعیتی که باشد، نکنند. همچنین دادستان تهران و دادستان کل کشور در این خصوص نامههایی به وزارت صنعت، معدن و تجارت نوشته بودند و دادستان کل کشور نیز نامهای به بانک مرکزی نوشته بود که هرچه زودتر در خصوص ثبت سفارشها لیست آنها را برای ما بفرستید و روز پنجشنبه بانک مرکزی آن را برای دادستان تهران و کل کشور فرستاد که امروز دادستان کل کشور گفت سیدی آن فرستاده شده است و بررسی میکنیم، البته نواقص زیادی دارد که از بانک مرکزی میخواهیم برطرف کند.
محسنی اژهای گفت: ما علاوه بر وزارت صنعت و معدن که نامه نوشتیم و پاسخ داده شده و توسط دادستانها در حال بررسی است به وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز نامهای نوشتیم که هنوز جواب ندادند و امیدوارم جواب بدهند. با توجه به پاسخهایی که تاکنون دریافت کردیم، افرادی تحت تعقیب قرار گرفتند و دستگیر شدند؛ البته تعدادی از واردکنندهها نیز احضار و مورد تحقیق قرار گرفتند.
وی ادامه داد: در مورد کالاها نیز موضوع در حال بررسی است و گزارشهای آن تازه به دست ما رسیده که بررسیها صورت میگیرد تا مشخص شود آیا در آنجا نیز این موضوع اولویت داشته است یا خیر؟ و شرکتهایی که تقاضا کردند و ارز به آنها تعلق گرفته است در آنجا نیز تخلف شده است یا خیر؟ که البته نامه آن تازه به دست ما رسیده و در حال بررسی است.
هفته پیش مهر در گزارشی گفته بود کمیسیون حمایت از تولید ملی گزارشی از قاچاق ۱۵ هزار خودرو به کشور در ۶ ماه سال ۹۶ آماده کرده که در صورت موافقت مجلس به قوه قضائیه ارسال خواهد شد.این اقدام پس از آن بود که یک کلیپ چنددقیقهای در فضای مجازی منتشر شد که نشان میداد تعداد زیادی خودروی لوکس در ساعت سه صبح یکی از گمرکات جنوبی کشور در حال ترخیص بود.
البته گمرک بوشهر اعلام کرده که این خودروها بهصورت قانونی وارد و ترخیص شدهاند. ماجرای خودروهای قاچاق حالا به جایی رسیده است که میشود به جرات گفت مردم دچار سرگیجه شده است. به نظر میرسد پرونده خودرو در اقتصاد ایران به این راحتیها بسته نمیشود. مردم یا با انحصار و تولید بیکیفیت خودروسازان داخلی درگیر هستند یا گرفتار پروندههایی که شبها، وقتی همه خوابند خودروهای وارداتی را به اقتصاد ایران تزریق میکنند. نام این بازار قاراشمیش چیست؟