با اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز و تعیین نرخ 4200تومانی برای دلار، بازار نهاده‌های کشاورزی تحت تأثیر قرار گرفت و قیمت‌ها دراین بازار که رابطه مستقیمی با محصولات نهایی آن یعنی انواع گوشت و تخم مرغ دارد، بالا رفت. تا پیش از اجرای این سیاست واردکنندگان با دلار 3700 تومانی نهاده‌های کشاورزی شامل کنجاله، سویا، جو، ذرت و... را وارد کشور می‌کردند و همین اختلاف 500تومانی ارز در روزهای نخست باعث شد تا قیمت‌ها دستخوش تغییر قرار گیرد ضمن اینکه برخی از واردکنندگان با سوء‌استفاده از این شرایط محصولاتی که با دلار 3700تومانی وارد کرده بودند را نیز افزایش قیمت دادند. هرچند از همان ابتدا دولت به واردکنندگان نهاده‌های کشاورزی و تولیدکنندگان بخش کشاورزی اطمینان داده بود که به واردات نهاده‌های کشاورزی به‌عنوان یک کالای اساسی یارانه اختصاص می‌دهد، ولی به‌دلیل اتفاقاتی که در بازار رخ داد و همچنین تأثیر مستقیمی که در رشد قیمت کالاهای اساسی مورد نیاز مردم از جمله گوشت و تخم مرغ داشت، دولت تصمیم گرفت تا با پرداخت مابه التفاوت 400 تومانی به ازای هر دلار به واردکنندگان تعادل را به بازار بازگرداند. برهمین اساس از فردا نهاده‌های کشاورزی در گمرکات و مبادی ورودی با دلار 3800تومانی ترخیص می‌شود. عمده محصولات وارداتی ما در بخش کشاورزی شامل ذرت، کنجاله سویا، جو و کود و سم است که واردات آنها با نرخ تمام شده دلار۳۸۰۰تومانی صورت می‌گیرد.
بدین ترتیب واردکنندگانی که پیش از این با دلار 3700 تومانی کالا وارد می‌کردند با دریافت مابه التفاوت 400 تومانی درواقع دلار 3800تومانی دریافت می‌کنند. تصمیمی که از فردا در سراسر کشور اجرا می‌شود. با این اقدام دولت سالانه هزار و 200 میلیارد تومان در قالب مابه التفاوت نرخ ارز برای واردات نهاده‌های کشاورزی یارانه می‌پردازد. طبق آمارها، سالانه نزدیک به 9 میلیون تن انواع نهاده‌های دامی ذرت، جو و کنجاله سویا به ارزش حدود سه میلیارد دلار وارد می‌شود؛ در واقع نزدیک به 80 درصد نهاده‌های مورد نیاز کشور وارداتی است.
افزایش خودسرانه نرخ
همانگونه که اشاره شد با تغییراتی که از روز 21 فروردین ماه امسال در نرخ ارز به وجود آمد برخی از واردکنندگان کالاهایی که با نرخ ارز ارزانتر وارد کرده بودند را نیز مشمول نرخ جدید کردند و انتقاد تولیدکنندگان را موجب شدند. درهمین زمینه مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران ایران پیش ازاین اعلام کرده بود که با وجود سیاست دولت در حمایت از بازار نهاده‌های بخش کشاورزی، برخی واردکنندگان به بهانه تک نرخی شدن ارز اقدام به افزایش قیمت محصولاتی می‌کنند که پیش از این با ارزهای ارزان وارد کرده‌اند. به‌گفته علیرضا عزیزاللهی این اقدام واردکنندگان در حالی انجام می‌شود که دولت و وزارت جهادکشاورزی بارها تأکید کرده‌اند که تغییرات قیمت و تک نرخی شدن ارز نباید تأثیری در بازار نهاده‌های دامی داشته باشد زیرا دولت اعلام کرده که مابه التفاوت ایجاد شده را به شکل یارانه پوشش می‌دهد. عزیزاللهی اظهار داشت: گروهی از واردکنندگان که پیش از این ارز مبادله‌ای برای واردات دریافت نمی‌کردند با نرخ بازار ثبت سفارش انجام می‌دادند و اکنون که نرخ دلار به 4200 تومان کاهش یافته، باید قیمت محصول خود را کاهش دهند.آن دسته از واردکنندگان که با ارز مبادله‌ای واردات انجام می‌دادند نیز به‌دلیل آنکه دولت پرداخت یارانه ناشی از اختلاف قیمتی ایجاد شده را متقبل شده، نباید محصولات خود را افزایش قیمت دهند. عزیزاللهی درباره تأثیر تغییرات نرخ جهانی نهاده‌ها بر بازار داخلی گفت: در ماه‌های پایانی سال 1396 قیمت جهانی نهاده‌ها افزایش یافت که در همان زمان منجر به افزایش قیمت این محصولات شد بنابراین تغییرات قیمتی نرخ جهانی تأثیر خود را بر قیمت نهاده‌ها داشته به طوری که در اواخر اسفندماه کنجاله سویا اگر 370 دلار خریداری می‌شد به قیمت 480 دلار رسید.
تخصیص یارانه ارزی از فردا
درهمین پیوند علی اکبر مهرفرد معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به سیاست دولت در تک نرخی کردن ارز با قیمت ۴۲۰۰ تومان، اعلام کرد که به‌منظور پایداری تولید و حفظ آرامش بازار در پی تصمیم اخیر، دولت مقرر کرد به بخشی از کالاهای اساسی که در گذشته ارز مبادله‌ای دریافت می‌کردند، از روز یکشنبه (فردا) به ازای هر دلار ۴۰۰ تومان یارانه پرداخت شود. وی افزود: بر این اساس، واردکنندگان برای واردات کالاهای اساسی مشمول این تصمیم، به ازای هر دلار ۳۸۰۰ تومان پرداخت می‌کنند و ۴۰۰تومان نیز از سوی دولت پرداخت خواهد شد. مهرفرد با اشاره به اینکه با اختصاص یارانه ارزی ۴۰۰ تومانی از سوی دولت در واقع نرخ ارز کالاهای اساسی و در پی آن قیمت این کالاها تغییری نکرده است، خاطرنشان کرد: اجرای مقررات نحوه پرداخت یارانه ارزی ۴۰۰تومانی از طرف دولت به بانک مرکزی از بانک مرکزی به بانک‌های عامل و از بانک‌های عامل به واردکنندگان مستلزم انجام یکسری تشریفات اداری است که کمی زمان بر و موجب شده مقداری کمبود کالا در بازار حس شود. معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه هم‌اکنون در بنادر حدود ۲ میلیون تن نهاده‌های دامی در حال ترخیص و منتظر تخصیص مابه التفاوت نرخ ارز وجود دارد. وی به واردکنندگان کالاهای اساسی اطمینان داد که مابه‌التفاوت ۴۰۰تومانی نرخ ارز توسط دولت پرداخت شود و نرخ ارز تغییری نخواهد کرد. بنابراین هیچ تغییر قیمتی در نهاده‌های دامی نباید صورت گیرد.
واردات دو میلیون تنی نهاده‌های تولید با ارز مبادله‌ای
همچنین رضایی، معاون امور دام وزیر جهاد کشاورزی اظهار کرد: پیش از ایجاد نوسانات اخیر در بازار ارز صاحبان این صنایع و واردکنندگان با استفاده از ارز مبادله‌ای حدود ۳۷۰۰ تومانی حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن ذرت وارد کردند که هم‌اکنون در بازار وجود دارد که این عدد بسیار قابل توجه است. از سوی دیگر بیش از ۲۵۰ هزار تن کنجاله سویای وارداتی در بازار وجود دارد که این به غیر از لوبیای سویاست که صنایع در حال روغن‌کشی از آن در حال تولید کنجاله سویا هستند.
برش
ابلاغ دستورالعمل نحوه تأمین ارز کالاهای اساسی به بانک‌ها
بانک مرکزی روز ششم اردیبهشت ماه دستورالعمل نحوه تأمین مابه‌التفاوت ارز مورد نیاز کالاهای اساسی، دارو و کاغذ را به شبکه بانکی ابلاغ کرد. به‌گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، براساس مصوبه هیأت وزیران و همچنین نامه معاون اول رئیس جمهوری مقرر شده بود به‌منظور جلوگیری از افزایش قیمت کالاهای اساسی، دارو و کاغذ، مبلغ سه هزار میلیارد تومان اعتبار برای مابه التفاوت نرخ ارز در نظر گرفته شود که واردکنندگان این دسته از کالاها برای واردات خود ارز به نرخ 4200 تومان خریداری نکنند. بر همین مبنا، بانک مرکزی در نامه‌ای به بانک‌ها اعلام کرد هر گونه تخصیص و تأمین ارز بابت واردات کالاهای مشمول مصوبه اشاره شده به شرح فهرست پیوست، با کسر 400 تومان به ازای هر دلار برای متقاضی ذیربط امکان پذیر خواهد بود. در همین راستا لازم است بانک‌ها معادل ریالی وجه ارزی را با کسر مبلغ یاد شده به ازای هر دلار از متقاضی اخذ و با تأمین مابقی ریال مربوطه، نسبت به ارسال درخواست تأمین ارز به نرخ روز بانک مرکزی از طریق پرتال ارزی (سامانه تأمین ارز) اقدام کنند. گفتنی است اقلام اساسی مشمول این دستورالعمل عبارتند از: ذرت، دانه‌های روغنی، کنجاله سویا، روغن خام، انواع کود شیمیایی فسفاته و پتاسه، بذور، دارو، واکسن مواد ژنتیکی دام و طیور، گوشت گوسفند و دام زنده، سموم و مواد مؤثره دفع آفات نباتی، کاغذ، مواد اولیه کاغذ، کره، داروهای ساخته شده، شیر خشک، تجهیزات مصرفی، مواد اولیه دارویی و ملزومات.